ساماندهی زاینده رود، با بهره وری زمین و زمان

به گزارش‌‌‌‌‌پایگاه خبری ارک به نقل از ایرنا، باتوجه به خشکسالی و کمبود آب در استان اصفهان، اجرای طرح ساماندهی زاینده رود بمنظور بهره وری بهتر و جلوگیری از هدر رفت آب همواره یکی از مطالبات کشاورزان اصفهان بویژه کشاورزان شرق اصفهان و دغدغه مسئولان این استان بوده است .
آیت الله سید یوسف طباطبایی نژاد در سال 93 در آستانه سفر دکتر روحانی رئیس جمهوری به اصفهان در گفتگوی اختصاصی با ایرنا بر ساماندهی زاینده رود بمنظور جلوگیری از هدر رفت آب تاکید کرد و گفت: این موضوع ضمن جلوگیری از هدر رفت، باعث خواهد شد تا آب با سرعت بیشتری جریان یابد و به زمین های شرق اصفهان برسد.
طی سال های اخیر اجرای این طرح مورد حمایت استاندار و نماینده ولی فقیه در استان و امام جمعه اصفهان قرار گرفته و در سخنرانی های متعدد بر اجرای این طرح تاکید شده است.
کشاورزان اصفهان 26 تیر امسال در گردهمایی خود که در مسجد النبی شهر زیار برگزار شد ضمن تاکید بر اجرای دقیق طرح 9 ماده ای شورای عالی آب، ساماندهی این رودخانه را نیز خواستار شدند.
این کشاورزان با قرائت قطعنامه ای اعلام کردند: آمادگی هر گونه همکاری برای ساماندهی، حفاظت و نظارت بر رودخانه در کنار دستگاه های مسئول به منظور اطمینان بخشی برای نیل به این هدف را دارند.
با اینحال اجرای طرح ساماندهی زاینده رود با جدیت از سوی مسئولان استان بویژه استاندار اصفهان پیگیری و در اول دی امسال منجر به انعقاد تفاهمنامه ای بین استانداران اصفهان و چهار محال و بختیاری شد.
بر اساس این تفاهمنامه، کار ساماندهی، کنترل و نظارت بر برداشت های غیر مجاز، برداشت های مازاد بر مجاز، طرح های توسعه ای و توزیع آب در بخش کشاورزی در طول 420 کیلومتر زاینده رود به خود کشاورزان یعنی تشکل های کشاورزی واگذار شد.
این نظارت توسط کارگروهی متشکل از اصناف کشاورزان استان های اصفهان و چهار محال و بختیاری و شرکت های آب منطقه ای دو استان انجام می شود.
اعتبارات لازم برای کنترل و نظارت بر برداشت ها و توزیع آب کشاورزی در حوضه آبریز زاینده رود توسط دولت تامین و طرح اجرایی آن توسط شرکت های آب منطقه ای دو استان و مسئولیت اجرای آن بر عهده نظام صنفی کشاورزان است.
در راستای اجرای این تفاهمنامه، کشاورزان اصفهان کار ساماندهی زاینده رود را طی یک ماه گذشته و در آستانه بازگشایی دریچه های سد زاینده رود برای انجام کشت پائیزه دوم کشاورزان اصفهان آغاز کردند.
به گفته دبیر اجرایی نظام صنفی کشاورزان شهرستان اصفهان کار ساماندهی زاینده رود از شرق اصفهان تا زرین شهر در 45 کیلومتری غرب اصفهان انجام شد و با اجرای این طرح تاکنون 30 بند این رودخانه در غرب و شرق اصفهان اصلاح یا از میان برداشته شد.
گرچه این طرح بصورت کامل اجرا نشده است اما تاثیر اجرای آن در جریان آب زاینده رود که از روز سوم بهمن در بستر این رودخانه برای کشت کشاورزان شرق اصفهان رها سازی شد، مشهود است.
قبل از اجرای طرح ساماندهی زاینده رود به میزان 68 تا 70 متر مکعب در ثانیه آب رهاسازی می شد اما سه روز ( 72 ساعت ) بطول می انجامید تا به شهر اصفهان برسد و هدر رفت آن در طول مسیر زیاد و چشمگیر بود اما در مورد اخیر که دریچه های سد زاینده رود در بامداد سوم بهمن بازگشایی شد با آنکه خروجی سد به میزان 10 متر مکعب در ثانیه نسبت به گذشته کاهش یافته است، زمان رسیدن آب به شهر اصفهان از 72 به 36 ساعت کاهش یافت.
تسطیح بستر زاینده رود و از بین رفتن تنها 30 بند از این رودخانه در مناطق غربی و شرقی اصفهان موجب کاهش زمان رسیدن آب به اصفهان در نتیجه زود رسیدن آن به زمین های کشاورزی شرق این شهرستان شد که این اقدام تاثیری بسزا در جلوگیری از هدر رفت آب زاینده رود و افزایش بهره وری و استفاده بهینه از این مایع حیاتی داشته است.
به یقین با تکمیل طرح ساماندهی زاینده در آینده، جریان آب در بستر زاینده رود بیش از پیش تسریع و از هدر رفت جلوگیری می شود و موجب خواهد شد تا زمان رسیدن زاینده رود به مناطق شرقی اصفهان نسبت به حال، کاهش خواهد یافت.
زاینده رود از ارتفاعات چلگرد در چهار محال و بختیاری و نیز کوه های فریدونشهر در غرب استان اصفهان به شکل رودهای کوچک از هم جدا سرچشمه گرفته و پس از درآمیختن در دریاچه سد زاینده رود بصورت رودخانه ای واحد به سمت اصفهان و تالاب گاوخونی جاری می شود.
سهم حقابه کشاورزان شرق اصفهان از زاینده رود حدود 400 میلیون مترمکعب است.
سطح زیر کشت غله پاییزه در شرق شهرستان اصفهان حدود 28 هزار هکتار است که این رقم کمتر از یک سوم از وسعت اراضی در دوران رونق کشت است.
2093 ** گزارش : اصغر دواتگر*** انتشار: سلطانمرادی