اعتیاد آسیبی ویرانگر و جراحتی عمیق بر پیکر جامعه

به گزارش‌‌‌‌‌پایگاه خبری ارک به نقل از ایرنا، اعتیاد پدیده زندگی مدرن ومسئله اجتماعی بزرگی است که دامنه آسیب زایی گروه سنی خاصی را نمی شناسد اما قشر جوان که نیروی مولد جامعه محسوب می شود بیشتر در معرض خطر گرفتاری با آن قرار دارند.
اعتیاد آسیبی چند علتی و پیچیده است که هر روز با شرایط و نمایه ای خاص رخ می نمایاند و همین مسئله سطوح پیشگیرانه و مقابله ای را برای دولت ها دشوار کرده و آن را ملزم به شیوه های شناخت ماهیت اعتیاد و ارزیابی پیوسته روش های نوین ان می کند.
اعتیاد به مواد مخدر، از دغدغه های مهم اجتماعی است که مهار آن در نگاه تصمیم سازان جامعه از اهمیت خاصی برخوردار است چرا که زمینه ساز بروز آسیب­ها و انحرافات اجتماعی می شود و خساراتی که از گرایش فرد به اعتیاد در حوزه خانوادگی، اخلاق فردی، اقتصادی و سلامت به جامعه وارد می شودسنگین است.
رویکرد کشور ایران در سال های قبل نسبت به آسیب اعتیاد مقابله ای بوده و کمتر به مسئله مشارکت جمعی در مصون سازی و امور پیشگیرانه پرداخته شده بود اما، امروز اهمیت بعد پیشگیری برجسته سازی شده است چرا که مقابله با باندهای سازمان یافته مافیایی مواد مخدر و پیچیدگی های این امر هزینه های سرباز زیادی دارد و می طلبد که پیشگیری و مقابله با اعتیاد به صورت توام در سیاست ها دنبال شود.
کارشناسان امور اجتماعی بر این باورند که اعتیاد به عنوان یک آسیب هیچ گاه به طور کامل ریشه‏ کن نخواهد شد اما، با تدبیر و با استفاده از روش های علمی پیشگیری و مقابله می توان ضریب آلودگی جامعه به این بلای خانمان سوز را تا حد ممکن کاهش داد.
کارشناس اعتیاد اداره کل بهزیستی استان مرکزی گفت: آگاهی و شناخت در خصوص اعتیاد در بین مردم و مسئولان ضعیف است و نیار است گام های اساسی در این بخش برداشته شود.
میلاد مشایخی افزود:در حوزه اعتیاد است و جامعه فریب این تصور غلط را خورده که ایران با کشورهای تولید کننده مواد افغانستان و پاکستان هم مرزاست پس ترانزیت و وجود مواد افیونی در کشور اجتناب ناپذیر است.
وی اظهار کرد: طیف بزرک مواد صنعتی که در کشور در حال تولید است ارتباطی به هم مرزی با کشورهای تولید کننده ندارد بنابراین باید پیشگیری و کنترل را از داخل مرزهای کشور شروع کرد.
این کارشناس اعتیاد بهزیستی اظهار کرد: اعتیاد در 2 حوزه مقابله و پیشگیری تقسیم بندی شده و رویکرد جامعه به موضوع اعتیاد در ایران بیشتر مقابله ای است که پلیس سمبل مبارزه با مواد مخدر به شمار می رود درحالی که درهیچ جای دنیا موضوع مقابله مطرح نیست بلکه رویکرد پیشگیری حرف اول را می زند.
وی توضیح داد:باوجودمراقبت و نگهبانی در مرز با کشورهای همسایه، اگر در گذشته ظرف 10دقیقه دسترسی به مواد مخدر زمان می برد اکنون این زمان به پنج قیقه کاهش یافته است و باید برای این معضل چاره اساسی کرد.
وی گفت: رهبر معظم انقلاب در منشور مهار آسیب های اجتماعی که ابلاغ شده، اعتیاد را از آسیب های اجتماعی جدی مطرح کرده اند تغییر دیدگاه و روش در مدیریت این معضل و آسیب ضرورتی اجتناب ناپذیر است.
مشایخی افزود: کشورهای اروپایی، مرکزی، اسکاتلند و فنلاند که در زمینه مواد مخدر و اعتیاد موفقیت کسب کرده اند در مرز، سرباز نمی گمارند بلکه یارانه آن را در برنامه های نشاط آفرین و ورزش هزینه می کنند.
وی گفت: شرکت جوانان در برنامه های مفرح و ورزشی تقاضا را کاهش می دهد و مقابله با اعتیاد را تاثیرگذارتر می کند.
مشایخی اظهار کرد: در ایران انجام فعالیت های ورزشی گران است و مسئولان در سخنان خود ورزش را عاملی برای کاهش اعتیاد محسوب می کنند اما، حمایتی از ورزش در سبد درآمدی خانوار نمی شود.
وی افزود: متاسفانه سن اعتیاد روز به رو رو به کاهش است و سونامی اعتیاد در سال های پیش رو دور از انتظار نیست که باید فکری اساسی کرد.
مشایخی گفت: کمبود مراکز تفریحی، رفاهی و ورزشی در کلانشهر اراک مشکلی جدی است و اگر در این حوزه غفلت شود جوانان ممکن است به دام تفریحات ناسالم گرفتار شوند.
وی ادامه داد: پدیده قاچاق مواد مخدر فعال عمل می کند و با موادی نظیر گل و ماری جوانا و ده ها نوع خطرناک با دامنه تخریب بالا جوانان را هدف قرار داده اند.
وی، شیوه های آموزشی و مقابله مواد مخدر را یادآور شد و گفت: در ایران همچنان برای مبارزه با موادمخدر اقدام به توزیع بروشور می کنند که این شیوه منسوخ شده و کارایی لازم را ندارد.
مشایخی گفت: بخشی نگری در برنامه ها آسیبی است که موجب شده برخی از مسئولان متولی به راحتی در مقابله و پیشگری با اعتیاد مشکلات را به گردن یکدیگر بیاندازند.
وی افزود: کشیدن سیگار و قلیان در بسیاری از موارد از سوی جوانان و خانواده ها تفریح تلقی می شود درحالیکه استعمال این ماده تدخینی دروازه ورود به اعتیاد است.
وی گفت: نسل جدید با کلکسیونی از مخدرهای سنتی و صنعتی که به اسانی در جامعه به آن دسترسی هست مواجه می شود و این درحالی است که در مدارس مهارت آموزشی پیشگیری درحدانتظار نیست.
وی گفت: آموزش و پرورش مهارت مقابله با هیجان، مدیریت احساس، مهارت نه گفتن و تفکر نقادانه را به دانش آموزان در اولویت قرار نمی دهد و روح پرورش در فضاهای آموزشی همتراز با آموزش دیده نشده است.
کارشناس اعتیاد اداره کل بهزیستی استان مرکزی گفت: ضروری است با موضوع اعتیاد برخورد علمی شود و باید با تقویت هوش هیجانی از آغازمصرف و گرایش به اعتیاد جلوگیری کرد.
مشایخی، با هشدار به افزایش آمار اعتیاد در اقشار تحصیلکرده گفت: خانواده برای دوری فرزندان از اعتیاد مدام به ارشاد و راهنمایی می پردازند اما، الگوی تربیتی اشتباه والدین خود به علتی مهم برای تشویق به مصرف مواد مخدر تبدیل شده است.
مشایخی افزود: پرهیزمداری در تربیت کودکان و نوجوانان نسل جدید را خسته کرده و آنچه که باید در آگاهی و توانمندی فردی در کنار تجارب زندگی داده شود کمتر توجه می شود.
وی اظهار کرد: برای رسیدن به معنای واقعی پیشگیری از مواد مخدر باید تمرکز از گام مبارزه خارجی و به مقابله تغییر نام یابد و نباید ستاد مبارزه با مواد مخدر داشته باشیم بلکه با تشکیلات پیشگیری به صورت علمی برای این بلای خانمان سوز ایجاد شود که ابعاد مشارکت مردمی در آن قوی دیده شده باشد.
این کارشناس افزود: در مناطق آلوده به مواد افیونی باید برنامه های جذاب با کنش های فیزیکی زیاد که به تخلیه هیجان می انجامد انجام داد و اقلام ورزشی، بلیط رایگان کنسرت و استخر توزیع کرد تا بتوان با پرکردن اوقات فراغت جوانان آنان را از مواد مخدر دور نگه داشت.
وی افزود: 20 سال از توزیع برشور و تراکت های در راستای مبارزه با مواد مخدر می گذرد و نتیجه ای حاصل نشده و نیاز است با بازنگری روش ها تغییر موضع در حوزه مهار اعتیاد رخ دهد.
وی گفت: حوزه درمان چهار شیوه شامل سرپایی، اقامتی، بلند مدت و خودیاری تقسیم بندی می شود که مدیریت اشتباه در هر یک از مراحل نتایج زیان باری به دنبال دارد.
مشایخی گفت: مدیریت مناسبی دربخش درمان معتادان گرفتار در جامعه صورت نگرفته است و در این حوزه بیراهه رفته و فاصله زیادی با شیوه علمی در این موضوع داریم.
وی گفت: افزایش روند بیکاری و فرصت شغلی باعث شده تا خرید و فروش مواد مخدر در بین جوانان به عنوان شغل پردرآمد جوانان را جذب خود نمایی کند.
وی ادامه داد: برخی باورهای غلط رشد یافته در جامعه در حوزه مواد مخدر نظیر اینکه سیگار اعتیاد آور نیست، مواد مخدر باعث نشاط می شود، خانواده خوب گرفتار مواد مخدر نمی شود و من باشگاه می روم پس معتاد نخواهم شد از نقاط مورد چالشی است که کمتر بر روی آن ها کار شده است.
وی اظهار کرد: چرخه اعتیاد هوشمند است و مواد افیونی را برای بی خوابی رانندگان، کاهش و افزایش وزن در باشگاه ها، افزایش زیبایی در آرایشگاه های زنانه و افزایش ساعات بیداری در شب امتحان بین دانش آموزان و دانشجویان ترویج می دهند که باید در این زمینه ها برنامه های قوی پیشگیرانه داشت.
معاون سیاسی و امنیتی استانداری مرکزی گفت: باوجود تلاش های زیادی که در حوزه مبارزه با مواد مخدر کشیده شده است اما برای کسب توفیق بیشتر باید مبارزه جدی از درون خانواده ها انجام شود.
شکرالله حسن بیگی افزود: انتظار و مطالبه رهبر معظم انقلاب در خصوص کاهش آسیب های اجتماعی از جمله اعتیاد، مشارکت هدفمند و قوی خانواده ها و نهادهای اجتماعی از جمله بخش غیردولتی را می طلبد.
وی بیان کرد: اصل پیشگیری از ابتلا به مواد مخدر به ویژه نسل جوان باید در اولویت برنامه های مبارزه با آسیب های اجتماعی قرار گیرد.
معاون سیاسی و امنیتی استانداری مرکزی گفت: اعتیاد ، طلاق و حاشیه نشینی از جمله آسیب های اجتماعی مهم محسوب می شوندکه در ابلاغیه مقام معظم رهبری بر مهار آن ها تاکید ویژه شده است.
حسن بیگی، شناساندن آسیب‌های اجتماعی به لایه‌های مختلف مردم را یک ضرورت دانست و گفت: در سه سال گذشته به سفارش مقام معظم رهبری از سوی وزارت کشور گزارشی از آسیب‌های اجتماعی تهیه شده و خدمت مقام معظم رهبری ارائه شده است.
وی، نقش رسانه ها را در کاهش آسیب های اجتماعی موثر دانست و گفت: این قشر در فرهنگ سازی کاهش این موارد نیز قابل ستایش بوده و باید بیشتر مورد توجه باشد.
معاون سیاسی و امنیتی استانداری مرکزی گفت: ستاد کاهش آسیب های اجتماعی (فامسا) در استان مرکزی با جدیت و به صورت برنامه محور فعال است.
وی عنوان کرد:جامعه ای بدون آسیب نمی توان داشت اما این امکان وجود دارد که میزان این آسیب ها را به حداقل رساند.
حسن بیگی افزود: خانواده‌ نقش‌ پررنگی‌ در‌ پیشگیری از اعتیاد‌ و‌ معضلات‌ اجتماعی بر عهده‌ دارد که والدین با استفاده از شیوه تربیتی از گرایش فرزندان خود به مواد مخدر جلوگیری کنند.
وی اظهار کرد: خانواده به عنوان نخستین نهاد اجتماعی، نقش پررنگی در پیشگیری از اعتیاد بر عهده دارد و در حقیقت کارکردهای خانواده درپیشگیری از ناهنجاری های اجتماعی از جمله اعتیاد بسیار موثر است.
مسئول کمیته اطلاع رسانی و روابط عمومی انجمن معتادان گمنام استان مرکزی گفت: این انجمن نهادی مردمی و خود جوش است که سال 1332 توسط افرادی که خود زمانی در چنگال اعتیاد گرفتار بودند بنیان گذاری شده و هدف آن کمک و نجات معتادان است.
محمد محمدی شاملو افزود: این انجمن مراکز درمانی ترک اعتیاد یا کانون های سم زدایی، کلینیک سرپایی و نیز تسهیلات درمانی، کاریابی و مشاور خانواده ندارد و به شکل غیر حرفه ای با بیماری اعتیاد برخورد می کند.
وی توضیح داد: هر هفته 650 نشست در استان مرکزی به مدت یک و نیم ساعت مختص معتادان در مکان های عام المنفعه مانند سازمان ها، مساجد و پارک ها برگزار می شود.
مسئول کمیته اطلاع رسانی و روابط عمومی انجمن معتادان گمنام استان مرکزی گفت: این نشست ها به منظور تداوم پاکی اعضا و رساندن پیام بهبودی از بیماری اعتیاد به معتادانی که تمایل به زندگی بدون مصرف مواد مخدر را دارند برگزار می شود.
شاملو افزود: انجمن در راستای پیام رسانی به دیگر معتادان، در هفته اقدام به برگزاری 10 نشست پیام رسانی در پنج زندان و 12 نشست در سه مرکز درمانی معتادان می کند.
وی اظهار کرد: نشست های بهبودی NA متشکل از معتادان در حال بهبودی است که بدون ترس از شناخته شدن و با حفظ گمنامی هویت شخصی در آن حضور می یابند و به طور معمول مدت زمان هر جلسه 90دقیقه است.
وی گفت: اعتیاد ریشه در بسیاری از آسیب های اجتماعی دارد و بیشتر جرایم در ارتباط با موادمخدر شکل می گیرد که نیازمند مدیریت هدفمند و برنامه ریزی متولیان است.
محمدی شاملو افزود: مواد مخدر روز به روز از نظر تنوع و تکثر و شیوع آن در حال افزایش است بنابراین راه های پیشگیری و خروج از اعتیاد باید تخصصی و هوشمندانه افزایش پیدا کند.
وی اضافه کرد: امروز مواد مخدر به ویژه انواع صنعتی و روانگردان ها که با تبلیغات و ترفندهای مختلف از جمله افزایش ضریب هوش و بیداری شب امتحان و یا تناسب اندام برای بانوان ترویج می شود، به شدت جامعه و جوانان را تهدید می کند.
وی، یکی از دلایل کشیده شدن جوانان به سمت موادمخدر را توجه نکردن به نیازهای اساسی این قشر از جمله اشتغال، ازدواج و تفریحات آنها عنوان کرد و گفت: مهار معضل اعتیاد در جامعه، مدیریت پویا و مدرن می طلبد.
مسئول کمیته اطلاع رسانی و روابط عمومی انجمن معتادان گمنام استان مرکزی گفت: اقدامات مربوط به مبارزه با مواد مخدر باید از حالت تدافعی و انفعالی به مدیریت پیش آگاهی، تهاجمی، مطالبه گرانه و رقابتی تغییر ماهیت پیدا کند.
محمدی شاملو افزود: فرهنگ سازی و ایجاد فضای فرهنگی و ورزشی به ویژه برای جوانان می تواند زمینه ابتلا نسل جوان را به گرایش مواد مخدر کاهش دهد.
وی عنوان کرد: صیانت و حمایت از معتادان بهبود یافته و خانواده های این قشر نیز بخشی از حمایت هایی است که در موضوع مقابله با مواد مخدر تاثیر گذار است.
وی افزود: 61 تشکل مردمی در حوزه اعتیاد در این استان فعالیت دارد.
مشاور استاندار و مدیرکل دفتر امور بانوان و خانواده استانداری مرکزی گفت: 10 درصد معتادان استان مرکزی را زنان شامل می شوند که با توجه به سلامت این قشر جامعه، برنامه ریزی هدفمند برای کاهش این آمار ضروری است.
زهرا فرجی افزود: طرح پیشگیری از اعتیاد در زنان در گروه سنی 15 تا 40 سال در استان مرکزی در دست اقدام است.
وی اظهار کرد: در این طرح مقرر شده سه هزار نفر تحت پوشش قرار گیرند و نقش سازمان های مردم نهاد در اجرای این طرح از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی بیان کرد: اجرای این طرح با رعایت تمام صرفه جویی ها نیازمند 790 میلیون ریال اعتبار است که امید است این اعتبار تامین شود.
فرجی گفت: تغییر ترکیب مواد مخدر از سنتی به صنعتی و کاهش سن اعتیاد در زنان در استان از دیگر موضوعاتی است که نگران کننده است.
مشاور و مدیرکل دفتر امور زنان و خانواده استانداری استان مرکزی بیان کرد: با توجه به تاثیر غیرقابل جبران این مهم و نقش کلیدی و موثر بانوان در جامعه و خانواده می طلبد اقدامات کاربردی در این خصوص انجام شود.
فرجی اظهار کرد: در راستای اجرای منویات مقام معظم رهبری و بر اساس سند کاهش آسیب های اجتماعی، دفتر امور بانوان و خانواده استانداری و دبیرخانه شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان اقدامات ویژه ای در خصوص کاهش و کنترل این معضل انجام داده است.
وی در ادامه بیان کرد: بیشترین مواد مخدر مصرفی در بین زنان صنعتی است و با توجه به وابستگی زیاد و کوتاه شدن دوره پرخطر، معضل اعتیاد زنان باید به شکل ویژه دنبال شود.
وی ادامه داد: با توجه به طرح شیوع شناسی در مراکز فعالیت های بانوان مانند سالن های ورزشی و آرایشگاه های زنانه، طیف بزرگی از معتادان زن به صورت ناآگاهانه و با دام تبلیغات لاغری در دام مواد مخدر صنعتی می افتند که باید در این خصوص چاره اندیشی ویژه شود.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان مرکزی گفت: سن اعتیاد از 21 به 15 سال افزایش یافته و افزایش آن زنگ خطر اعتیاد را جدی تر کرده است.
نبی الله شاه محمدی حیدری افزود: از نظر جنسیتی نیز 10 درصد از جمعیت زنان استان مرکزی به اعتیاد مواد افیونی مبتلا هستند و به ترتیب تریاک، شیشه و هروئین توسط افراد معتاد به مصرف می رسد.
وی اظهار کرد: با تحقیقات انجام گرفته 55 درصد از دانشجویان از آسیب هایی که اعتیاد به مواد مخدر منشاء آن است بی اطلاع هستند و این وظیفه ستاد مبارزه با موادمخدر را دوچندان می کند.
وی گفت:21 تا 23 درصد جمعیت کارگری استان مرکزی از پیامدهای مخرب ناشی از اعتیاد رنج می برند.
شاه محمدی افزود: آموزش چهره به چهره یکی از مهمترین راهکارهای پیشگری از اعیتاد است که ستاد با استفاده از کارشناسان زبده از این شیوه کمک گرفته است.
وی اظهار کرد: 247 دهیار روستایی استان با آموزش های لازم راهکارهای مقابله و پیشیگری را فراگرفته اند تا در کنترل و کاهش روبه رشد اعتیاد جلوگیری کنند.
وی گفت: آموزش 6 ساعته کارکنان ادارات و آگاهی بخشی به آنان طبق دستور استاندار مرکزی باید عملیاتی شود.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان مرکزی گفت: تشکل های مختلف در بحث اعتیاد باید فعالانه عمل کنند و شکل گیری کانون هایی با هدف آموزش ها و هشدارهای مواد مخدر در مراکز آموزش عالی استان ضروری است.
شاه محمدی حیدری افزود: اعتیاد آسیبی چند وجهی است که پیامدهای زیادی به همراه دارد و آموزش برای مسئولان، کارکنان، دستگاه ها و سرمایه گذاری در این مهم محرک اصلی در راستای تحقق اهداف پیشگیری از اعتیاد است.
شاه محمدی حیدری، ارزیابی روان شناختی در دستگاه های اجرایی، حضور سفیران فرهنگی و پیشگیری در راستای اجرای سخنان استاندار مرکزی به عنوان مقام ارشد دولت تدبیر و امید در استان مرکزی را از دیگر اقدامات موثر در بحث پیشگیری از اعتیاد عنوان کرد.
وی اظهار کرد: مشارکت، حمایت و امید افزایی اصلی مهم و بنیادی در پیشگیری از اعتیاد است که تاثیر غیر قابل انکاری دارد.
شاه محمدی بیان کرد: اعتیاد یکی ازآسیب های اجتماعی مهم است که به طور دائم تغییر ماهیت دارد بنابراین نیاز است اقدامات کاربردی در راستای اطلاع رسانی و آگاه سازی بانوان به عنوان کلید اساسی بنیان خانواده صورت گیرد تا این افراد بتوانند زندگی و آینده خود را از ابتلا به آسیب اجتماعی اعتیاد حفظ کنند.
در 9 ماه امسال 12 هزار و 882 نفر در حوزه اعتیاد و موادمخدر در استان مرکزی دستگیر شده اند که از این تعداد 336 نفر قاچاقچی، یک هزار و 695 نفر خرده فروش و 10 هزار و 851 نفر معتاد بوده است.
6991/خبرنگار: معصومه ابراهیمی*** انتشاردهنده:مژگان حیدری