خطر اعتیاد سفید در کمین است

ارک خبر- عضو گروه مطالعات اعتیاد مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی گفت :مصرف متادون در جامعه تبدیل به اعتیاد سفید شده و در عمل جایگزین تریاک و دیگر مواد مخدر شده، خطری که در کمین جامعه است.
خطر اعتیاد سفید در کمین است
محمدرضا قدیرزاده روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود :سالهاست که از متادون به عنوان یک داروی مخدر صناعی در بخش درمان بسیاری از بیماری ها استفاده می شود و دارای اشکال مختلفی از جمله شربت، قرص های 5و 20 و 40 میلی گرمی و آمپول های 10 و 5 میلی گرمی است.
وی ادامه داد : همچنین ،چند سالی است که متادون (به شکل قرص و شربت) به عنوان درمان جایگزین و نگهدارنده و همچنین کاهش آسیب و خطرات اجتماعی در بیماران معتاد به انواع مخدر سنتی و صنعتی در کلینیک های درمان اعتیاد تحت نظر دانشگاه های علوم پزشکی و سازمان بهزیستی استفاده می شود .
قدیرزاده خاطر نشان کرد: این روش درمانی که از آن به نام درمان نگهدارنده با متادون (Methadone Maintenance Therapy) یاد می شود ، کمک های شایانی در درمان بیماران معتاد و همچنین در جلوگیری از تغییر نحوه مصرف مواد مخدر از خوراکی و استنشاقی به نوع تزریقی کرده است که این خود یکی از اهداف این برنامه (کاهش آسیب اجتماعی) از طریق کاهش بیماری های واگیردار از جمله هپاتیت، ایدز در افراد معتاد و حتی همسران و فرزندان بوده است.
وی تاکید کرد:البته در کنار این موفقیت در امر درمان و کاهش آسیب بیماران معتاد، نمی توان از سوء استفاده و سوء مصرف این ماده مخدر (متادون) چه سهوا و چه عمدا گذر کرد.
عضو گروه مطالعات اعتیاد مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی گفت :سوء مصرف هایی که گاهی باعث مرگ افراد می شود، همچنین می تواند باعث مسمومیت های حاد و مزمن در افراد مصرف کننده این ماده مخدر شود که خود منجر به صدمات و عوارض جبران ناپذیری می شود.
وی تاکید کرد: در این میان، مطلبی که تا کنون کمتر به آن توجه شده و توجه متولیان این امر را می طلبد، مسمومیت های اتفاقی و گاهی از روی ناآگاهی والدین است که با مصرف متادون در اطفال و کودکان روی می دهد.
عضو گروه مطالعات اعتیاد مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی گفت :متادون اگرچه به عنوان دارو در قسمت های مختلف از جمله کلینیک های درمان اعتیاد کاربرد درمانی دارد؛ اما مسمومیت و یا سوء مصرف آن بخصوص در افرادی که تحت درمان با متادون نیستند (از جمله کودکان) بسیار خطرناک و مرگ آفرین است.
وی ادامه داد :علائم اصلی مسمومیت با متادون شامل، تنگ شدن مردمک های چشم و کاهش عمق و تعداد تنفس و کاهش سطح هوشیاری است. همچنین علائم دیگر مسمومیت با متادون می توان به افت فشار خون، آریتمی قلبی (نامنظمی ضربان قلب)، یبوست و کاهش حرکات دستگاه گوارش، مشکلات و نارسایی حاد کلیوی،کما، نارسایی تنفسی، تحریک پذیری و تشنج اشاره کرد.
وی یاد آوری کرد:نکته ظریف و حائز اهمیت در مسمومیت اطفال با متادون این است که مصرف مقدار ناچیزی از متادون ممکن است حتی منجر به مرگ شود ،پس باید همیشه توجه داشت که مسمومیت با متادون در کودکان و خردسالان با دوزهای بسیار پایین تری در مقایسه با افراد بالغ، اتفاق می افتد و می تواند باعث عوارض و صدمات جبران ناپذیری حتی مرگ شود.
قدیرزاده گفت :داروی متادون به عنوان دسته مخدرهای ضددرد استفاده می شود و ازنظر ساختار به عنوان ترک اعتیاد نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

**یک اعتیاد دیگر به اعتیادهای دیگر اضافه شد
وی اعلام کرد : اما ،مشکل این جاست ،وقتی که متادون وارد کشور شد به صورت گسترده توزیع شد و برای همه بیمارانی که مشکل اعتیاد داشتند تجویز شد و باعث شد که یک اعتیاد دیگر به اعتیادهای دیگر اضافه شود .
قدیرزاده با بیان اینکه اولین بار بهزیستی در دهه 70 درمان با متادون را شروع کرد ،گفت : درمان اعتیاد باید براساس شرایط خاص هر فرد باشد و در این خصوص هم داروهای خوبی وجود دارد، اما اقبال استفاده از آنها در مقایسه با متادون کمتر است .
وی تاکید کرد : مشکلی که می توان به آن اشاره کرد این است که متادون در بازار ،چه به صورت قرص و چه به صورت شربت وجود دارد و برخی از بیماران خود درمانی می کنند و چون دوز مصرفی آن را از همان ابتدای مصرف رعایت نمی کنند موجب می شود که ترک آن سخت تر شود.

** نظارت نداشتن به توزیع متادون در بازار
قدیرزاده تصریح کرد: درخصوص عرضه متادون در بازار مانند عطاری ها نظارت و متولی وجود ندارد و باید گفت که چطور این همه متادون به شکل کنونی توزیع می شود ؟ و سئوال این است که این دارو از کجا می آید و چگونه توزیع می شود؟
وی در مورد مشکل دیگر نیز گفت: مشکل دیگر موضوع مرگ و میرهای ناشی از متادون است که در این خصوص می توان به دو دسته از افراد اشاره کرد، دسته نخست افرادی هستند که خود سرانه اقدام به مصرف متادون می کنند که ممکن است با دیگر دارو ها هم افزایی پیدا کند و مسمومیت هایی را ایجاد کند که در این صورت به طور قطع فرد فوت خواهد کرد.
قدیرزاده در مورد دسته دوم مشکلات متادون خاطرنشان کرد: موضوع دیگر مسمومیت هایی است که با مصرف متادون اتفاق می افتد و از آنجایی که متادون به صورت قرص یا شربت است ،ظروف نگهداری آن مشابه با دیگر دارو هاست یا اینکه برخی از خانواده های آن در ظرف دیگر داروها نگهداری می کنند و به این ترتیب متادون در دسترس افراد دیگر و بخصوص کودکان قرار می گیرد و باعث مسمومیت دیگر اعضای خانواده می شود و این در صورتی است که مصرف 5سی سی متادون برای کودکان و 8سی سی برای بزرگسالان عادی کشنده است.
وی اعلام کرد: خواب آلودگی و مشکلات تنفسی از علائم مصرف متادون است و به محض مشاهده این علائم فرد حتما باید به بیمارستان ارجاع داده شود.

**وجود متادون در مشروبات الکلی
قدیرزاده ادامه داد: علاوه بر این مشکلات که نامبرده شد ،مشکل دیگری که به تازگی با آن مواجه هستیم وجود متادون در مشروبات الکلی است که سازندگان آن متادون را به این نوع مشروبات اضافه می کنند.

**درمان با متادون اشتباه است
وی در مورد راهکارهای مبارزه با مصرف متادون نیزگفت : در حال حاضرمصرف متادون بیشتر از میزان عادی آن است و بنابر این تولید متادون داخلی باید محدود شود وگسترش درمان با متادون اشتباه است و می توان ،گفت در حال حاضر بیشتر ظرفیت پزشکان عمومی در درمان ترک اعتیاد به متادون معطوف داده شده است .
قدیرزاده اضافه کرد:پزشکان باید توجه داشته باشند درمان ترک اعتیاد را به سمت درمان های غیر دارویی یا مصرف حداقل دارو پیش ببرند .
وی در مورد راهکار دیگر در مقابله با مصرف متادون افزود :باید به صورت جدی جلوی نشات متادون به عطاری ها گرفته شود و راهکار دیگر این است که در حال حاضر متادون ارزان قیمت است و همین امر ترک اعتیاد معتادان را به سوی این دارو کشانده است .
وی در یک هشدار جدی تاکید کرد: مجموعه این عوامل باعث شده است که مصرف متادون در جامعه تبدیل به اعتیاد سفید شود و در عمل جایگزین تریاک و دیگر مواد مخدر شود و این در حالی است که آمار درستی در خصوص مصرف متادون وجود ندارد ،اما می توان گفت، حدود پنج هزار کلینک درمان اعتیاد با متادون در کشور فعال است .

**توصیه هایی برای جلوگیری از عوارض و صدمات ناشی از مصرف متادون
وی ادامه داد:شربت یا قرص متادون بایستی همواره از دسترس اطفال دور نگه داشته شود،حتی الامکان در جاهایی نگهداری شود که کودکان دسترسی به آن محل نداشته باشند.
قدیر زاده گفت : از نگهداری شربت متادون در شیشه های دارویی مشابه از جمله شیشه شربت سرماخوردگی اطفال یا شربت استامینوفن که ممکن است باعث اشتباه والدین و مصرف آن گردد پرهیز شود.
عضو گروه مطالعات اعتیاد مرکز تحقیقات سازمان پزشکی قانونی افزود : والدین اطفال تحت هیچ عنوان از این دارو برای درمان هرگونه بیماری های کودک و طفل خود استفاده نکنند.
وی تاکید کرد : استفاده از ظروف و یا شیشه های متادون دارای درب قفل کودک و نصب برچسب هشدار روی ظروف حاوی متادون جهت آگاهی بیشتر باشد.
قدیرزاده توصیه کرد: در صورت مصرف اتفاقی این دارو، توسط اطفال و خردسالان و یا به دلیل عدم آگاهی والدین کودک و خوراندن این دارو به آنها، حتی در صورت عدم بروز علائم مسمومیت لازم است به مراکز مجهز بیمارستانی مراجعه شود، لازم است دستورات و نکات هشداری پزشکان و کادر درمان در این خصوص ، از جمله بستری و تحت نظر قرار دادن اینگونه بیماران را جدی گرفت.
وی تاکید کرد : در صورت بروز علائم مسمومیت با متادون از جمله خواب آلودگی، کاهش تعداد تنفس و تنگ شدن مردمک ها و احتمال مصرف متادون توسط اطفال، سریعا به مراکز درمانی مراجعه شود.
به گزارش ایرنا، براساس آمار ستاد مبارزه با موادمخدر، اکنون دو میلیون و 808 هزار مصرف کننده موادمخدر در کشور وجود دارد که بالاترین مصرف موادمخدر مخدر با بیش از 66 درصد مربوط به تریاک است.
همچنین بر اساس اعلام سازمان پزشکی قانونی، 3 هزار و 190 تن بر اثر سوءمصرف مواد مخدر طی سال گذشته (1395)در کشور فوت کردند و در عین حال این آمار رشد 6،2درصدی این تلفات در کشور نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن (1394) برخوردار بود .
سازمان پزشکی قانونی کشور همچنین خبر داده است از ابتدای فروردین تا پایان شهریور ماه امسال یکهزار و 527 تن بر اثر اعتیاد در کشور جان خود را از دست دادند، این شمار کشته شده در مقایسه با مدت مشابه سال قبل (1395) که یکهزار و 604 تن بود، 4.8 درصد کاهش را نشان می دهد.