لازمه استقلال ایران این نبود که با کسی درگیر شویم

ارک خبر- محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه از استقلال ایران در ۴۰ سال پس از پیروزی انقلاب اسلامی سخن گفت و افزود: لازمه استقلال ما این نبود که به شورای امنیت برویم و با کسی درگیری پیدا کنیم بلکه این بود که می توانیم ادعا کنیم حتی با فشار آمریکا و غرب سر پای خود بایستیم.
لازمه استقلال ایران این نبود که با کسی درگیر شویم
وزیر امور خارجه در سخنانی درهمایش چند جانبه گرایی در سیاست خارجی ایران ؛ظرفیتها و راهبردها گفت : استقلال به این معناست که ما برای ادامه حیات و اینکه بتوانیم حیات داشته باشیم، متکی به دیگران نباشیم. داشتن استقلال در عرصه سیاست خارجی به این معنا نیست که از دنیا منفک باشیم‌.
ظریف با اشاره به چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی گفت: انقلاب اسلامی رابطه بسیار تنگاتنگی با سیاست خارجی داشت، در بسیاری از حوزه‌ها، تأثیر انقلاب اسلامی مانند حوزه سیاست خارجی نمی‌توانست باشد، چون آنچه که انقلاب در آن تأثیر بنیادی داشت یکی از حوزه های مهم آن اصل حکومتداری و زمامداری بود، یکی از حوزه های مهم آن بحث سیاست خارجی بود.
وی افزود: علت آن هم این بود که نگرانی عمده مردم ما از قبل از انقلاب یک نگرانی تاریخی بود، در مورد مداخله های خارجی در داخل کشورما، از دوره قاجار تا پیش ازانقلاب در سیاست ها و تصمیم گیری های کشور ما در سفارتخانه های سایر کشورها این دخالت ها انجام می‌شد، در واقع به صحنه سیاسی کشور آوردگاه و نبرد این سفارتخانه های خارجی بود.
ظریف با بیان اینکه در دوران حکومت قبلی ایران در قالب یک نظام دو قطبی تفکیک می شد اظهار داشت: همیشه باید از شعارزدگی پرهیز کنیم، حتما نظام گذشته در ایران در حوزه هایی تلاش می کرد که استقلال عمل داشته باشد، در حوزه هایی هم حتی تلاش می کرد توازن برقرار کند، نوع رابطه ای که رژیم پهلوی با چین و شوروی سابق داشت، بالاخره تلاش هایی در جهت ایجاد توازن بود.
وی افزود: اما در جاهایی که مهم بود در آنجایی که به حساب می آمد و برای دنیا مهم بود، آنجایی که تغییر تکلیف دنیا قرار بود انجام شود، آنجا معلوم بود و آمریکا و غرب اطمینان داشتند که ایران در کجا قرار می گیرد و جایگاه ایران در نظام بین المللی مشخص بود.
وی ادامه داد: البته یک حدی کنشگری مستقل را هم رژیم گذشته داشته، نمی توان گفت رژیم گذشته هیچ حدی از کنشگری مستقل را نداشته است، ممکن است در روزنامه ها بشود این حرف ها را زد؛ اما نباید در یک محیط علمی و دانشگاهی از این گونه بیان کرد.
ظریف گفت: آن اتفاقی که افتاد و شعار اول انقلاب بود، استقلال در کنار آزادی و جمهوری اسلامی در واقع استقلال البته بعد داخل هم دارد، اما بعد خارجی آن بسیار پررنگ است.
**برون به درون زا مفهوم استقلال است
وی گفت: من استقلال را برون به درون زا، تفسیر می کنم؛ نه اینکه ما از دنیا منفک شویم، این به معنی استقلال نیست، استقلال به این معنا نیست که ما خود را از امکانات جهان محروم کنیم ، بلکه استقلال به این معنا است که برای ادامه حیات، زندگی و برای آنکه بتوانیم امن باشیم و برای اینکه بتوانیم حیات داشته باشیم، متکی به داخل باشیم، این مفهوم استقلال می شود.
ظریف افزود: این تفسیر از استقلال در صنعت و در روابط بین المللی معنی می دهد، در وابستگی به نفت ممکن است معنی می دهد، دوباره آقای « لیندسی گراهام » سناتور آمریکایی – ما فکر می کردیم یک بار ایشان از دهانش در رفت و این سخن را گفت – دوباره دیروز گفته «اگر ما یک هفته از عربستان سعودی حمایت نکنیم فارسی صحبت می کنند».
وزیر امور خارجه بیان کرد: بعضی از دوستان می گویند ترامپ و دار و دسته وی جزو صادق ترین افراد آمریکا هستند، (با خنده) آن چه که در دل همه مسئولین آمریکایی دهه ها بوده، این ها به زبان می آورند، همه مسئولان آمریکایی این اعتقاد را کم و بیش داشتند که دولت عربستان بدون آمریکا نمی تواند حیات داشته باشد، ایشان می گوید.
وی با بیان این که استقلال یعنی این که هیچ کس چنین حرف هایی که آمریکایی های درباره عربستان می گویند را نتواند در مورد ایران بزند، گفت: ما نه تنها بدون حمایت آمریکا چهل سال زندگی کردیم، بلکه علیرغم فشار آمریکا چهل سال زندگی کردیم، این به نظر من به معنی درگیری با کسی نیست، به معنی دعوا داشتن با دنیا نیست، به معنی جداشدن از دنیا هم نیست، به معنای این است که ما قبول کردیم و خواستیم، این که خودمان انتخاب کردیم و من یک بار گفتم، بعضی دوستان خیلی به من انتقاد کردند، معنای آن این است که ما خواستیم که برای ادامه حیات خود وابسته به سایر کشورها نباشیم.
** استقلال یعنی می توانیم با فشار آمریکا روی پای خود بایستیم
ظریف با بیان این که مهمترین مشخصه تهدید امنیتی برای دنیا قرار گرفتن ذیل قطعنامه فصل هفتم شورای امنیت سازمان ملل و تحریم فصل هفتمی شورای امنیتی است، افزود: این به این معنا نیست که مضیقه اقتصادی همراه آن نیست، البته همراه آن هست ولی این که خود یک کشور موضوع فصل هفتمی شورای امنیت سازمان ملل می شود، یعنی آن کسی که این کار را کرده توانسته است ما را به یک تهدید امنیتی تبدیل کند.
رییس دستگاه دیپلماسی خاطرنشان کرد: این که (پرونده هسته ای) ایران به شورای امنیت برود و با کسی درگیری پیدا کنیم لازمه استقلال ما نبوده است، اما لازمه استقلال ما این بوده که بتوانیم امروز ادعا کنیم که می توانیم بدون آمریکا، بدون غرب، حتی با فشار آمریکا و غرب سر پای خود بایستیم.
وزیر امور خارجه تاکید کرد: در این مسیر سختی و دشواری حتما وجود دارد، اما این که آمریکا نتواند راجع به جمهوری اسلامی این حرف را بزند که «اگر ما یک هفته از ایران دفاع نکنیم و پشتیبان ایران نباشیم، حالا یک هفته نه، اگر چهل سال پشت ایران نباشیم، ایران- با احترام به همه دوستان روسی ما- روسی صحبت می کند.»
وی با اشاره به سفر هفته گذشته خود به چین گفت: من تازه از چین برگشتم، به روابط راهبردی با چین و روسیه هم صد درصد اعتقاد دارم، اما کسی نمی تواند بگوید با فشار غرب ما چینی – که البته زبان سختی هم هست- صحبت کنیم.
** درونی زایی به معنی جدا شدن و دعوا با دنیا نیست
ظریف افزود: ما در حال تجربه کردن درونزایی هستیم، در کنار درون زایی در اقتصاد مقاومتی برونگرایی هم هست، یعنی این که درونی زایی به معنی جدا شدن و دعوای با دنیا نیست، اما معنای استقلال- استقلالی که ما در شعارهای انقلاب داشتیم- همین است.
وی یادآورشد: تغییر ماهوی سیاست خارجی زاییده انقلاب است،ما نمی توانیم از انقلابی که مبتنی بر استقلال خواهی است، توقع داشته باشیم سیاست خارجی آن دنباله سیاست خارجی دوره قبل باشد و این غیرممکن است.
به گزارش ایرنا ظریف در بخش دیگری از سخنان خود گفت همیشه یکجانبه گرایی یکی از انتخابات های آمریکا بوده ولی در چند دولت این کشور یکجانبه گرایی را بعنوان سیاست اصلی دنبال کرده که در دولت بوش پسر و دولت ترامپ اینگونه‌ بوده است.
وی یادآور شد:حرکت مذبوحانه ای که در ورشو انجام دادند به خاطر این است که می فهمند یکجانبه گرایی مشروعیت ندارد. چرا ورشو را برگزار می کنند. چرا به قول خودشان اتحاد اراده ها را برای حمله به عراق ایجاد کردند. آیا آمریکا به قدرت نظامی متحدانش برای حمله به عراق نیاز داشت.
وزیر امور خارجه افزود: زمانی که آمریکا در دور دوم به عراق حمله کرد نیروی نظامی بعضی از کشورها نه تنها کمکی به امنیت آن نمی‌کردند، بلکه آمریکا مجبور بود نیرویی برای حفاظت از آنها اختصاص دهد و ارتش آمریکا یا بلک واتر را مسئول کرده بود از این کشورها حمایت کنند.
وی خاطرنشان کرد: آمریکا چهار بار در سال گذشته تلاش کرد همان اجماع امنیتی که علیه ایران داشت و با برجام به قول آقایان نافرجام شکست خورده بود را احیا کند.یک بار خانم نیکی هیلی تلاش کرد به اسم تظاهرات دی ماه ما را در شورای امنیت ببرد اما جلسه به جلسه ضد آمریکایی تبدیل شد و هر کس صحبت کرد از برجام گفت.
رییس دستگاه دیپلماسی افزود: یک بار دیگر درباره یمن خواستند از شورای امنیت علیه ایران قطعنامه بگیرند باز هم در آنجا دوستان ما در روسیه برای اولین بار بعد از پیروزی انقلاب اقدام کردند.
وی اضافه کرد: روسیه در مساله هسته ای وتو نکرد دوستان فراموش نکنند و دستاوردهای سیاست‌خارجی یادشان نرود .ولی در یمن روس ها وتو کردند و مانع از آن شدند که اجماع امنیتی علیه ایران شکل بگیرد.
ظریف گفت: بار سوم خود ترامپ در شورای امنیت حضور یافت.همه اینها برای ایجاد مجدد اجماعی است که با از بین رفتن شش قطعنامه از دست دادند و باز هم موفق نشدند.دیدیم که ترامپ در نشست شورای امنیت نشست و بازهم هر کسی که صحبت کرد درباره اهمیت برجام گفت.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: بار دیگر آقای پمپئو در جلسه عادی شورای امنیت برای بررسی ضمیمه ب قطعنامه ۲۲۳۱ رفت . تا آن زمان در حد کارشناس هم در آن شرکت نمی‌کردند و تا آخر جلسه درنشست جلسه نشست و زمانی که همه سفرا بیرون رفته بودند باز هم در آنجا ماند.
وی گفت: این که می بینیم در لهستان جلسه تشکیل می دهند اول اسمش را ایران می گذارند وقتی با مخالفت جهانی روبرو می شوند اسمش را عوض می کنند برای چیست. اگر نامه اول آقای پمپئو و وزیر خارجه لهستان را ببینید تنها موضوع ایران است و اساساً حرفی از خاورمیانه نیست اما بعد اسمش را عوض کردند در واقع وقتی دیدند نمی توانند یک بیانیه مشترک دربیاورند گفتند در آخر جلسه جمع‌بندی خود را می‌دهیم و در آنجا هم گرفتار شدند.
رییس دستگاه دیپلماسی با اشاره به فشارهای تحریمی آمریکا علیه ایران، یادآورشد: اینکه می‌گویم ما به مقاومت مردم افتخار می کنیم به این معنی نیست که ما بگوییم مردم وظیفه شان است این کار را بکنند. وظیفه ما است که هم این مقاومت را پاس بداریم و هم فشار بر مردم را کم می‌کنیم.
وی گفت: نه اینکه مردم همیشه مقاومت کردند،۴۰ سال است مقاومت می کنند، باز هم مقاومت خواهند کرد پس شما چه کاره اید و چرا مردم ما را انتخاب کرده اند. اگر قرار بود مردم مقاومت کنند و همه مشکلات با مقاومت مردم حل شود وظیفه ما چیست.
وزیر امور خارجه تصریح کرد: همانگونه که نمی‌توانیم پشت پرده توطئه های امپریالیسم و نظام سلطه پنهان شویم و ناکارآمدی خود را گردن آنها بیاندازیم همانطور هم نمی‌توانیم پشت مقاومت مردم پنهان شویم. ما به عنوان کارگزاران مردم وظیفه داریم فشار را بر روی مردم کم کنیم و این کاری است که داریم تلاشمان را می‌کنیم.
وی اضافه کرد: اینکه چقدر موفق باشیم اول مردم باید قضاوت کنند و مهمتر از مردم هم خدا باید قضاوت کند اما واقعیت این است که آمریکا آنچه را که در برجام از دست داد که یک شکست راهبردی برای این کشور بود و شش قطعنامه را از دست داد.
وزیر امور خارجه گفت: برای همین هست که نتانیاهو از روز اول مخالف برجام بود چرا که اگر نگرانی اش هسته ای بود برجام این نگرانی را رفع کرد. نگرانی نتانیاهو و تندروهای آمریکایی این بود که این فضای اجماع جهانی نابود شده بود.
ظریف خاطرنشان کرد چهار بار در یک سال گذشته در شورای امنیت تلاش کردند این را بازسازی کنند اما شکست خوردند در لهستان هم تلاش کردند و آنجا هم به لطف خدا و تلاش همکاران من شکست خوردند و باز هم تلاش می کنند.
وی با اشاره به اهمیت چندجانبه گرایی یادآور شد: ما به افراط و تفریط عادت کردیم، چند جانبه گرایی قدرت را جایگزین نمی‌کند بلکه قدرت را تعدیل می‌کند. اینکه آمریکا ناچار است در کنفرانس لهستان برود و عنوان آن را عوض کند به خاطر این که می خواهد به جای اینکه بگویند آمریکا به تنهایی ضد ایران است، بگویند ۳۰ کشور ضد ایران هستند.
وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: در واقع اهمیتی که چند جانبه گرایی دارد این است که معادله ای است بین قدرت و مشروعیت نه اینکه جایگزینی باشد برای قدرت.
ظریف در بخش دیگر از سخنانش اظهارداشت: ما در حوزه سیاست خارجی انقلاب اسلامی به اصل استقلال و درون زایی به عنوان لازمه استقلال نگاه می‌کنیم و نه بعنوان یک مشکلی که برای ما ایجاد شده است.
وی با اشاره به گفت و گو یی که در نشستی با کیسینجر نظریه پرداز و وزیر خارجه اسبق آمریکا داشته است،گفت: کیسینجر در این نشست می گفت ایران باید بین آرمان و دولت یکی را انتخاب کند. من به آقای کیسینجر که مدیر جلسه بود و من هم سخنران بودم گفتم هر زمان آمریکا تصمیم گرفت انتخاب کند که بخواهد آرمان باشد و یا کشور آن وقت ایران هم تصمیم می گیرد.
وزیر امور خارجه افزود: یعنی شما(آمریکا) درست است که عمل نمی کنید اما ادعا می کنید که آرمان خواه هستید و آرمانخواهی مبنای قدرت شماست.
وی با اشاره به جایگاه هالیوود در آرمانخواهی آمریکا اظهار داشت: هالیوود یک مبنای قدرت آمریکاست من گفتم شما می‌خواهی مبانی قدرت خود را حفظ کنید و از ما می خواهید مبانی قدرت خود را از دست بدهیم.
ظریف تاکید کرد: آرمان خواهی و کشور گرایی را و گرایش به منافع ملی را در تضاد با هم نبینید بلکه در ادامه یکدیگر ببینید و آن وقت است که می توانید در این منظومه اولویت ها را تعیین کنید.
رییس دستگاه دیپلماسی گفت: این اولویت ها به این معنی نیست که آرمان را باید فدای واقعیت بکنیم یا واقعیت را فدای آرمان بکنیم بلکه باید طبقه بندی کنیم و در این مجموعه چهارچوب مشخصی داشته باشیم و همه جانبه نگر باشیم و در آن صورت می‌توانیم در این دنیای پر آشوب سیاست خارجی موفق داشته باشیم.