زلزله‌های اخیر تسوج و صوفیان با گسل تبریز مرتبط هستند/سیمای کنونی آذربایجان را گسل تبریز کنترل می‌کند
کارشناس تکتونیک سازمان زمین شناسی با اشاره به اینکه گسل تسوج از جمله شاخه‌های مهم گسل تبریز است، گفت: این گسل در پایانه شمال غربی آن شکل گرفته و در سمت جنوب شرقی گسل تبریز نیز گسل بزقوش تشکیل شده است؛ بنابراین تمامی زلزله‌های اخیر که در تسوج، خوی، صوفیان، شربیان و بستان آباد روی داده‌اند و زلزله ۲۵ مرداد ماه سال جاری نیز مرتبط با فعالیت سیستم گسلی تبریزهستند.
رامین الیاس زاده در گفت‌وگو با ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی، در تشریح این خبر اظهار کرد: معمولا شاخه‌های فرعی در پایانه گسل‌های اصلی شکل می‌گیرند و ادامه فعالیت گسل اصلی می‌تواند باعث رشد شاخه‌های فرعی شده و گسل‌های بزرگی را ایجاد کنند، سیستم گسلی تبریز نیز به همین صورت شکل گرفته است.
وی با تاکید بر اینکه می‌توان وقوع تمامی زلزله‌هایی که تلفات جانی و خسارات مالی نداشته باشند را، اتفاق خوشایندی در نظر گرفت، بیان کرد: وقوع زلزله‌هایی با بزرگای کوچکتر می‌توانند هم نشانه مثبت و هم منفی باشند. بر اثر وقوع زلزله، انرژی تجمع یافته در یک محل آزاد می‌شود و بهترین حالت این است که این انرژی توسط زلزله‌هایی با بزرگای کمتر آزاد شود.
وی ادامه داد: وقوع زلزله‌های کوچک تا زمانی که شرایط را برای وقوع زلزله‌های بزرگتر مهیا نکرده باشند، اتفاق خوبی تلقی می‌شود، اما گاهی این حالت اتفاق نمی‌افتد و زلزله‌های کوچکتر زمینه ساز وقوع زلزله‌های بزرگتر می‌شوند.
الیاس‌زاده با اشاره به برخی عوامل موثر در وقوع زلزله اظهار کرد: اثر ماه و خورشید از جمله مهم‌ترین علل وقوع زلزله بوده و اثرات گرانشی ماه و خورشید بر روی زمین باعث انبساط و انقباض آن و در نتیجه پس از مدتی باعث رشد گسل‌ها می‌شوند.
وی خاطرنشان کرد: اگر انرژی ناشی از زمین به هنگام انقباض و انبساط توسط مجموعه‌ای از گسل‌های پراکنده در کل کره زمین آزاد شود، شاهد زلزله‌های متوسط چهار الی شش ریشتری خواهیم بود، در این حالت وقوع زلزله‌های کوچک مقیاس می‌تواند اتفاق خوشایندی باشد، مثل حالتی که در مورد زلزله ۲۵ مرداد ماه سال جاری روی داد و به دلیل پراکندگی زلزله‌ها، زلزله بزرگی رخ نداد.
وی متذکر شد: گاهی به دلیل قفل شدگی صفحات، این حالت اتفاق نمی‌افتد و انرژی در یک محدوده خاص تمرکز پیدا می‌کند که در این حالت وقوع زلزله‌های کوچکتر در محل می‌تواند زمینه ساز وقوع زلزله‌های مهیب باشند. کارشناس تکتونیک سازمان زمین شناسی با بیان اینکه معمولا بعد از وقوع زلزله‌های بزرگ، تا چندین سال زلزله‌های کوچکتر اتفاق می‌افتند، گفت: دلیل افزایش فراوانی زلزله‌های کوچک مقیاس در سال‌های اخیر می‌تواند به زلزله اهر و کرمانشاه مرتبط باشد. وی در ادامه با ارائه توضیحاتی در خصوص گسل تبریز بیان کرد: سیستم گسلی تبریز را می‌توان به سه قطعه مرکزی، شمال غربی و جنوب شرقی تقسیم کرد که قطعه مرکزی تحت عنوان گسل شمال تبریز شناخته می‌شود و از صوفیان تا بستان آباد ادامه دارد.
وی اضافه کرد: ادامه شمالغرب گسل تبریز در محل صوفیان به سمت تسوج، خوی و سلماس منحرف شده و شاخه شمال غربی را تشکیل می‌دهد و کوه میشو در نتیجه فعالیت این شاخه شکل گرفته است، در محدوده بستان آباد نیز شاخه‌ای فرعی از این گسل جدا شده و در یک مسیر کمانی شکل به سمت شربیان و سراب ادامه پیدا کرده و شاخه جنوب شرقی را تشکیل می‌دهد. کوه بزقوش در بخش جنوبی سراب نیز نتیجه فعالیت این شاخه فرعی است.
الیاس‌زاده با بیان اینکه سیمای کنونی آذربایجان را گسل تبریز کنترل می‌کند، خاطرنشان کرد: سیستم گسلی تبریز در فعالیت‌های ولکانیکی کوه‌های سبلان و سهند نیز نقش اساسی دارد. فعالیت جدید این گسل، مورب‌لغز راست‌بر بوده که در بخش شمالی تبریز مولفه امتداد لغزی آن بیشتر است. وی در پایان خاطرنشان کرد: شاخه‌های فرعی جدا شده از گسل تبریز مولفه شیب لغزی بیشتری دارند. شیب این گسل از حدود ۹۰ درجه در شاخه اصلی تا حدود ۳۰ درجه در شاخه‌های فرعی تغییر می‌کند و مطالعات اخیر نرخ لغزش هشت میلیمتر در سال را برای گسل شمال تبریز نشان می‌دهند.
