آذربایجان شرقی، چهارمین استان سالمند کشور
بخش عمده شکل‌دهنده و ساختار بخش جامعه حتی با وجود تغییرات سریع مدرنیته، شامل ازدواج، خانواده و فرزندآوری است که در بیشتر کشورها با جدیت به آن پرداخته می‌شود و اهتمام به خانواده به ویژه فرزندآوری، جزو راهبردها و برنامه‌های توسعه آن کشورها است.
به گزارش ارک خبر،به نقل از ایسنا، عشق، مهمترین دلیل برای ازدواج از نظر جوانان است که در کنار داشتن علایق مشترک به عنوان مهمترین عامل مؤثر در ازدواج موفق بیان شده است. از دید جوانان، ازدواج مسئله‌ای مهم است که باید در سنی مطلوب انجام شود و داشتن فرزند، یکی از عوامل خوشبختی خانواده ایرانی است.
در سال‌های اخیر، تحولات جمعیت شناختی چشمگیری در دنیا رخ داده است. در بین عوامل مختلف؛ باروری و مرگ‌ومیر به عنوان شاخص‌های مهم پویایی جمعیت، بیشترین تأثیر را بر اندازه و ساختار جمعیت داشته‌اند و مهمترین تغییرات جمعیتی، کاهش بی‌سابقه نرخ باروری در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته و درحال‌توسعه بوده است. کاهش نرخ باروری منجر به پیری جمعیت و به دنبال آن کاهش نیروی کار و به خطر افتادن سطح سلامت خواهد شد.
در واقع می‌توان گفت الگوی باروری یا فرزندآوری مهمترین پدیده تعیین‌کننده نوسانات جمعیت است که بر اساس فاصله تولد بین فرزندان تعریف می‌شود.
رئیس گروه تعالی خانواده و جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی تبریز، در گفتگویی با ایسنا، میزان مرگ و میر در استان را حدود ۶.۵ در هزار خواند و گفت: آذربایجان شرقی در حال حاضر با حدود ۱۳ درصد سالمند چهارمین استان سالمند کشور است. این در حالیست که در صورت تداوم وضعیت جمعیتی در سال ۱۴۳۰ بیش از ۲۶ درصد جمعیت سالمند خواهند شد و عملا گذار جمعیتی از میانسالی به سالمندی به وقوع خواهد پیوست.
روند جمعیتی آذربایجان شرقی، به سمت افزایش سالمندی است
وی به عمده عوامل کاهش فرزندآوری بر اساس نتایج یکی از تحقیقات اشاره کرد و گفت: نگرانی از آینده تحصیلی و شغلی فرزندان، افزایش مشکلات اقتصادی با آمدن فرزند جدید، درآمد ناکافی، نداشتن مسکن مناسب، عدم آمادگی روحی برای تولد فرزند، تداخل فرزندآوری با تحصیل و مسئولیت‌های اجتماعی، ترس از زایمان و نگرانی از سلامت جسمی مادر و….. از عمده عوامل کاهش فرزند آوری به شمار می‌رود.
کارآموز اظهار کرد: قرارگاه جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی تبریز با هدف هماهنگی بیشتر و بهتر مدیریت‌های دانشگاه برای اجرای برنامه‌های جوانی جمعیت تشکیل شده و از جمله اقدات و مصوبات آن می‌توان به تدوین برنامه عملیاتی سالانه متناظر با قوانین بالادستی و سیاست‌های ابلاغی وزارت متبوع، انجام تعامل سازنده با استاندار، فرمانداران، امامان جمعه و سایر مدیران استانی و شهرستانی مرتبط، ارائه آموزش‌های حین ازدواج به تمامی زوجین در ۲۲ مرکز مشاوره ازدواج در شهرستان‌های تابعه، ارائه خدمات به زوجین نابارور با پوشش بیمه ناباروری، ارائه مشاوره فرزندآوری به زنان همسردار و… نام برد.
رئیس گروه تعالی خانواده و جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: روند جمعیتی استان طی سال‌های آینده با کاهش میزان باروری و افزایش سالمندی با گذار جمعیتی از میانسالی به سالمندی مواجه خواهد شد.
وی با بیان اینکه بی‌شک نرخ باروری با روند فعلی باعث کاهش جمعیت فعال و پویا و افزایش جمعیت سالمند و هزینه‌های ناشی از آن خواهد شد، اظهار کرد: این روند میتواند ما را با کاهش نیروی کار مواجه کرده و سبب عدم نشاط اقتصادی و اجتماعی جامعه شود. کاهش سریع نرخ باروری و بهم ریختن موازنه گروه‌های سنی جمعیت، میتواند آسیب‌های اقتصادی و اجتماعی جبران‌ناپذیری بر کشور وارد کند.
وی گفت: هرقدر میزان عواملی مثل مرگ و میر افزایش پیدا کند، میزان موالید نزولی خواهد شد و به تبع، رشد جمعیت در کشور کاهش پیدا می‌کند.
وی یکی دیگر از عوامل کاهش رشد جمعیتی را مسائل فرهنگی دانست و اظهار کرد: تغییری از سنت به مدرنیسم در جامعه رخ داده که گاه افراد فقط به دنبال پیشرفت‌های شخصی و شغلی خود هستند و تمایلی به تشکیل خانواده ندارند.
شیب نزولی روند باروری در استان
وی با بیان اینکه کشور ما سال‌ها از جمعیت جوان برخوردار بوده و همچنان لازم است این ثروت حیاتی حفظ و تقویت شود، افزود: متاسفانه در سال‌های اخیر روند باروری در کشور و استان آذربایجان شرقی شیب نزولی داشته است.
کارآموز اذعان کرد: نرخ رشد جمعیت از اوسط دهه ۶۰ تاکنون در کل کشور و استان متاسفانه در حال کاهش است، در سال‌های اخیر ( اواخر دهه ۹۰)، نرخ رشد جمعیت از یک درصد نیز پایین تر آمده است.
رئیس گروه تعالی خانواده و جوانی جمعیت دانشگاه علوم پزشکی تبریز با بیان اینکه نرخ رشد استان در سال گذشته ۰.۶ درصد بود، گفت: جمعیت استان در حال حاضر بر اساس سامانه‌های وزارت بهداشت، حدود چهار میلیون و ۳۰۰ هزار نفر می‌باشد.
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری آذربایجان شرقی، در دوره آموزشی تربیت کنشگر و راهبر جمعیت که در قالب طرح ملی ناشط بود، نگاه یک‌طرفه به بانوان را یکی از معضلات بحث جوانی جمعیت دانست و گفت: زندگی و خانواده مسئله‌ای دوطرفه است و زن و مرد همراه یکدیگر باید طبق رضایتمندی دوطرفه اقدام به فرزندآوری کنند.
دکتر زهرا کوهی با بیان اینکه متاسفانه در آذربایجان‌شرقی شاهد بروز اثرات کهنسالی و کاهش جمعیت جوان هستیم، گفت: اگر ما در خانواده‌ها مشکلات عاطفی و طلاق را حل و برطرف کنیم منجر به فرزندآوری و افزایش جمعیت خواهد شد.
کوهی افزود: مشکلات فرهنگی و اقتصادی نیز می‌توانند از عوامل عدم فرزندآوری خانواده‌ها باشند.
مدیرکل امور زنان و خانواده استانداری آذربایجان شرقی با تاکید بر اینکه در بحث جوانی جمعیت، خانواده در حاشیه نبوده بلکه در محور قرار دارد، اظهار کرد: آسیب‌های اجتماعی، افزایش طلاق نیز از جمله بخش‌های مختلف مطرح در بحث جوانی جمعیت است.
