شیشه ای باقابلیت نگهداری داده برای میلیاردها سال

پایگاه خبری ارک- محققان انگلیسی یک فرمت جدید داده ابداع کرده اند که می تواند حجم بسیار زیادی از اطلاعات را در ساختارهای کوچک در یک دیسک شیشه ای به رمز درآورده و برای بیش از 13.8 میلیارد سال نگه دارد.

به گزارش روز چهارشنبه گروه علمی ایرنا از پایگاه اینترنتی ورج The Verge، اندازه این دیسک که توسط محققان دانشگاه ساوت همپتون در انگلیس ابداع شد، استاندارد است ولی این قابلیت را دارد که حدود 360 ترابایت داده را برای بیش از 13.8 میلیارد سال حتی در دمای 190 درجه سانتی گراد نگاه دارد. این مدت زمان به اندازه سن جهان و سه برابر بیشتر از سن زمین است.
روش مورد استفاده در ساخت این دیسک ذخیره پنج بعدی داده خوانده می شود و نخستین بار در مقاله ای در سال 2013 به آن اشاره شد.
محققان مبدع این دیسک از آن زمان تاکنون فناوری آن را کم و بیش ارتقا دادند و همچنان به دنبال تکمیل و احتمالا تجاری کردن آن هستند.
‘عابد پاتل’ دانشجوی کارشناسی ارشد و از اعضای تیم تحقیق گفت: ما می توانیم همه چیز را به رمز درآوریم و هیچ محدودیتی در این زمینه وجود ندارد.
برای درک علت این که چرا دیسک های پنج بعدی می توانند این میزان اطلاعات را برای یک چنین مدت زمان طولانی ذخیره کنند، می توان این دیسک ها را با یک سی.دی عادی مقایسه کرد.
در سی دی های معمولی، داده به واسطه تابش نور لیزر بر یک خط ظریف که برآمدگی هایی روی آن است، خوانده می شود؛ هر زمان که نور لیزر به یک برآمدگی برخورد کند، بازتاب داده شده و به عنوان 1 ثبت می شود. اما هر زمان که برآمدگی نباشد، به عنوان عدد صفر ثبت می شود.
به عبارت دیگر، سی دی های معمولی تنها دو بعد اطلاعات -فعال یا غیر فعال- دارند و می توانند همه چیز از موزیک و کتاب گرفته تا تصویر، ویدیو و یا نرم افزار را ذخیره کنند.
اما از آنجا که خط برجسته در سطح این سی دی ذخیره می شود، بنابراین آسیب پذیر است و می تواند بر اثر خش و یا ساییدگی فیزیکی، قرار گرفتن در معرض اکسیژن، گرما و یا رطوبت فرسوده شود.
اما دیسک های پنج بعدی اطلاعات را در داخل خود با استفاده از ساختارهای فیزیکی ظریفی به نام nanogratings ذخیره می کنند.
این قابلیت نحوه بازتاب نور را تغییر می دهد، اما به جای این که نور را در دو بعد بازتاب دهد، آن را در پنج بعد (همانند نام این سی.دی ها) بازتاب می دهد.
این ابعاد اضافی علت تراکم زیاد ذخیره داده را در دیسک های پنج بعدی در قیاس با دیسک های عادی نوری توضیح می دهد.
یک دیسک ‘بلو- ری’ Blu-ray می تواند تا 128 گیگابایت داده را ذخیره کند، اما یک دیسک پنج بعدی می تواند حدود سه هزار برابر آن یعنی 360 ترابایت اطلاعات را ذخیره کند.