بازار ارومیه، تلفیق معماری صفویه، زندیه و قاجاریه
بازار قدیمی ارومیه یکی از آثار کم نظیر دوران صفوی است که در مجموعه بافت قدیمی و در گوشه جنوب شرقی ارومیه واقع شده است. بازار ارومیه تا قبل از نفوذ زندگی ماشینی، مرکز اصلی داد و ستد بوده و مرکز تجاری- اجتماعی شهر محسوب میشد و از این نظر دارای اهمیت ویژهای بود.
وجود تيمچه ها، سراها، مسجد، حمام ها، تماما دال بر آباداني و تحرك اين بخش از شهر در زماني نه چندان دور است. بازار ارومیه که پویایی خود را حفظ کرده، در حال حاضر بخش عمده و سالم آن در بين خيابانهای امام، عسگرآبادی، اقبال و منتظری محصور است.
بازار ارومیه همراه با تغيير شيوه زندگى، دستخوش تغييرات زيادى شده است. قديمىترين بخشهاى باقيمانده آن، از دوره صفويه به بعد بوده، به ويژه حمامهاى آن که متعلق به دوره زنديه و قاجاريه است.
در بازار ارومیه هر راسته از سبک و شکل خاص دوره خود پیروی کرده است. از خصوصيات بارز اين مجموعه، سادگی معماری آن است؛ علیرغم تنوع شکل طاقها، چشمه و گنبدها، مجموعه بازار از سادگی ویژهای برخوردار است.
طول و عرض بنا حدود 100×300 متر است. مصالح تمام راسته بازارها و چهارسوها از آجر انتخاب و اكثرا حتي فاقد اندود ساده گچ نيز است.
تنها تنوع مجموعه ذوق و سليقه معماران دوره هاي مختلف است كه هر كدام با انتخاب فرمي خاص از نظر شكل قوس ها، اثري از خود به يادگار گذاشته اند.
در سال های گذشته بازار ارومیه مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم :
– احيا طاق و گنبدهاي فروريخته سقف پوششي راسته هاي حلبي سازان – اجلال – مسگران – آقا رضي – چاقو سازان – سنگ تراشان – نقاشان
-مرمت نماي آجري راسته
-مرمت و استحكام بخشي گنبدهاي آسيب ديده راسته عطاران و بزازان
-احيا گرمابه آخوند و بخشي از راسته بازار ميرزا حسين آقا كه در اثر بمباران هوائي دشمن تخريب گشته بود
-مرمت و احياي نماي داخلي تيمچه صدريه
-مرمت بخشي از نماي سراي حاج ابراهيم
-بازسازي و احياي جداره نماي بازار بر ميدان ولايت فقيه
– اجراي سردرهاي ورودي بازار در بر ميدان ولايت فقيه , ورودي راسته اجلال – ورودي راسته حلبي سازان
– ورودي راسته عطاران , بلورفروشان و ورودي راسته حاج ابراهيم