گردشگری آذربایجان‌شرقی؛ ظرفیت فراوان، استفاده ناچیز
حوزه گردشگری آذربایجان‌شرقی با شاخص‌ها و ظرفیت‌های بیشمار و بالا می‌تواند یکی از عرصه‌های محوری برای رشد اقتصادی کشور و منطقه باشد، اما کیفیت و نوع بهره‌برداری از چنین مزیتی پایین بوده و در حد انتظار نیست.
به گزارش ایرنا، وجود افزون بر یکهزار و ۸۰۰ اثر ثبت شده ملی در حوزه میراث فرهنگی و جاذبه های خاص گردشگری در کنار بازار تاریخی تبریز و ثبت شده در فهرست یونسکو، آذربایجان شرقی را در رده ۵ استان نخست ایران به لحاظ برخورداری از ظرفیت های صنعت گردشگری قرار داده است که با وجود ایجاد زیرساخت ها و توسعه هتل سازی و بهسازی آثار تاریخی طی سال های اخیر، آنچنان که شایسته است و انتظار می رود، فواید و ثمرات اقتصادی و اجتماعی این عرصه ملموس نیست.
با وجود اینکه ایران، آذربایجان و تبریز از مزیت های نسبی گسترده و تاثیرگذار گردشگری در حوزه های مختلف اجتماعی، فرهنگی و تاریخی برخوردارند، اما سهم آن از صنعت گردشگری کشور متناسب با این جایگاه نیست و برای برخورداری از ثمرات اقتصادی این صنعت پردرآمد باید ضمن رفع موانع موجود نسبت به شناساندن هر چه بیشتر ظرفیت های گردشگری این خطه اقدامات اساسی انجام بگیرد.
رویداد مهم و بین المللی تبریز ۲۰۱۸ که این کهن شهر را به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی برای کل جهان معرفی کرد، خیزشی مهم و عمیق در حوزه گردشگری آذربایجان شرقی و ایران را سبب شد که تغییر نگرش‌ها نسبت به جاذبه‌های گردشگری این شهر تاریخی و تبلیغات وسیع رسانه‌ای از این شهر از جمله این تغییر و تحولات بود.
ارزش و جایگاه خاص صنعت گردشگری در جهان لزوم ایجاد استراتژی های خاص در کشور را اجتناب ناپذیر می کند که در این راستا فراهم سازی زمینه های فعالیت بخش خصوصی برای بهره برداری از پتانسیل های نهفته در این حوزه باید جزو اولویت های اصلی و محوری مسئولان و سازمان های متولی باشد.
به دلیل اهمیت صنعت گردشگری و توجه به رونق روزافزون آن، ۵ مهر مصادف با ۲۷ سپتامبر به عنوان روز جهانی گردشگری در جهان و هفته گردشگری در ایران نامگذاری شده است که به همین مناسبت فعالان بخش خصوصی و دولتی آذربایجان شرقی امروز / چهارشنبه/ همایشی برای گرامیداشت این روز برگزار کردند که شعار آن «گردشگری و مشاغل، آینده ای بهتر برای همه» می باشد.
استاندار آذربایجان شرقی: زحمتی برای معرفی داشته های گردشگری نکشیده ایم
استاندار آذربایجان شرقی با بیان اینکه معرفی و شناساندن ظرفیت های گردشگری نیازمند اقدامات جامع و مستمر است، گفت: باید اذعان کرد که در این زمینه آنچنان زحمت نکشیده و اقدامی انجام نداده ایم که امروز انتظار داشته باشیم خیل عظیم گردشگران داخلی و خارجی وارد استان شوند.
محمدرضا پورمحمدی، صنعت گردشگری را حوزه ای فرایندی دانست که موفقیت در آن مستلزم انجام کارهای مستمر، منطقی، علمی با مشارکت و میدان داری بخش خصوصی است، چون بدون توجه به بخش خصوصی نمی توان در این صنعت به اهداف بلندمدت و پایدار رسید.
وی اظهار داشت: در حال حاضر گردشگری پس از صنعت نفت، گاز و خودرو به عنوان مهمترین و پردرآمدترین صنعت جهان شناخته می شود که این جایگاه ارزش و اهمیت روزافزون و رو به افزایش آن را نمایان می کند و بر همین مبنا باید سرمایه گذاری در بخش گردشگری مورد توجه قرار گرفته و زیرساخت های ان تا حد امکان حتی در دورترین روستاها و نقاط گردشگرپذیر میها شود.
پورمحمدی، آذربایجان شرقی را یکی از قطب های مهم برای رونق گردشگری برشمرد و با تاکید بر اینکه باید آثار تاریخی و جاذبه های گردشگری این استان به خوبی برای گردشگران داخلی و سپس برای توریست های خارجی معرفی شود، تشریح کرد: هرچند رویداد تبریز ۲۰۱۸ گامی مهم و اساسی برای شناساندن ویژگی های گردشگری استان بود، اما نباید انتظاراتی بیش از حد تصور از این رویداد داشت، چون توسعه صنعت گردشگری با یک رویداد ممکن نیست.
وی با قبول برخی انتقادات نسبت به بهره برداری از تبریز ۲۰۱۸، اضافه کرد: اما در نگاهی دیگر باید توجه داشت که رونق گردشگری باید در بستر زمان شکل بگیرد و این رویداد به مثابه نقطه آغازین و مبداء است که باید از برکات تبلیغاتی آن برای سال های آینده بهره گرفت.
پورمحمدی با بیان اینکه در معرفی جاذبه های گردشگری آذربایجان شرقی و تبریز خوب عمل نشده است، افزود: عملکرد ما در این زمینه چندان قابل دفاع نیست، چون حتی در حوزه کشورهای همسایه مثل ترکیه نیز برای شناساندن داشته های تاریخی و آثار گرانقدر و ماندگار خود عملکری نداشته ایم تا امروز شاهد اجرای تورهای گردشگری یک طرفه به سمت ترکیه از استان نباشیم.
وی ادامه داد: این در حالی است که اجرای تورهای گردشگری بین تبریز و سایر شهرهای مختلف جهان و به خصوص کشورهای همسایه باید دو طرفه باشد که این امر جز با معرفی ظرفیت های گردشگری منطقه ممکن نخواهد شد.
پورمحمدی از عملکرد ادارات کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری و فرهنگ و ارشاد اسلامی آذربایجان شرقی و شهرداری تبریز در ساماندهی تعدادی از آثار و ابنیه های گردشگری انتقاد کرد و گفت: مکان هایی چون مقبره الشعرای تبریز همچون حافظیه و سعدیه شیراز یکی از محوری ترین و مهمترین جاذبه های گردشگری تبریز است که متاسفانه سال هاست ساماندهی آن به اتمام نرسیده و همین وضعیت در مورد مقبره دوکمال نیز صادق است.
وی یادآوری کرد: گردشگری یک صنعت فرابخشی است که باید هماهنگی، تعامل و ارتباط تنگاتنگ بین تمام نهادها، ارگان ها و دستگاه های اجرایی به وجود آید و زمینه های فعالیت مثمرثمر بخش خصوصی در این حوزه فراهم و مهیا شود.
استاندار آذربایجان شرقی آموزش را یکی دیگر از مقوله های مهم در جذب گردشگر برشمرد که باید برنامه های آموزشی برای رستوران دارها، اماکن اقامتی، هتل ها و راهنمایان گردشگری به صورت مستمر و مدون برگزار شود.
پورمحمدی اظهار داشت: اگر یک نفر گردشگر راضی از یک شهر برگردد، می تواند ۶ نفر دیگر را برای دیدن از شهر مورد نظر ترغیب کند، اما اگر همین گردشگر ناراضی از شهر به موطن خود برگردد منجر به انصراف ۱۷ نفر گردشگر از سفر به همان شهر می شود.
بدون حمایت از بخش خصوصی انتظار رونق گردشگری در ایران بیهوده است
رییس کانون تشکل های گردشگری ایران نیز در این همایش با بیان اینکه تجربه کشورهای موفق در عرصه گردشگری نشان می دهد بخش خصوصی میدان دار قضیه بوده است، گفت: بدون حمایت از بخش خصوصی انتظار رونق و گسترش صنعت گردشگری در ایران بیهوده و عبث است.
جمشید حمزه زاده اظهار داشت: در حال حاضر که کشور در شرایط تحریم های شدید اقتصادی قرار دارد و فروش نفت با چالش هایی روبروست، تنها صنعتی که می تواند اقتصاد کشور را سرپا نگه دارد، گردشگری است که ضمن اشتغال زایی می تواند درآمدهای بسیار بالایی را موجب شود و برای رسیدن به این امر باید به بخش خصوصی اعتماد شود.
وی بخش خصوصی را پرچمدار صنعت گردشگری برشمرد و با بیان اینکه آذربایجان شرقی در این زمینه به دلیل برخورداری از فعالان علاقمند و با تجربه در بخش های هتل داری، رستوران داری و مدیریت حوزه های گردشگری می تواند موفق عمل کند، افزود: اعتماد به فعالان بخش خصوصی بسیاری از مشکلات اقتصادی، اجتماعی و حتی فرهنگی مناطق مختلف کشور را رفع می کند.
حمزه زاده با اشاره به اینکه کمترین میزان نارضایتی از نحوه برخورد مردمی در حوزه گردشگری بین تمام استان های کشور مربوط به آذربایجان شرقی است، یادآوری کرد: این امر نشانه ای بارز و مبرهن از موفقیت بخش خصوصی و دولتی استان برای جذب گردشگر است.
وی آذربایجان شرقی را یکی از مقاصد اصلی گردشگران داخلی در ایران خواند و اضافه کرد: اما متناسب با این شرایط، ظرفیت ها، داشته ها و مزیت های گردشگری این استان آنچنان که باید در داخل و خارج از کشور شناسانده و معرفی نشده است.
حمزه زاده در عین حال حوزه گردشگری کشور را با چالش های مختلف روبرو دانست و گفت: تحمیل مالیات های سنگین اعم از مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده، اخذ عوارض بیمه ای و شهرداری ها، وام های سنگین با بهره های بالا، افزایش هزینه های جاری و سرمایه ای به میزان ۴ برابر طی سالجاری نسبت به سال گذشته، برخوردهای سلیقه ای و جزیره ای و تغییر رویکرد ایرلاین ها در حوزه فروش بلیت از جمله این چالش ها است.
وی خواستار تهیه بسته حمایتی از فعالان بخش خصوصی گردشگری توسط دولت،حذف مالیات بر ارزش افزوده و ارایه خدمات بیمه ای به راهنمایان گردشگری با هدف رونق این صنعت شد.
نماینده مجلس: شرایط تحریمی لزوم توجه به صنعت گردشگری را ضروری می کند
رییس مجمع نمایندگان آذربایجان شرقی در مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است: شرایط تحریم های ظالمانه علیه جمهوری اسلامی و وضعیت بحرانی اقتصاد کشور، لزوم توجه بیش از پیش به صنعت گردشگری را ضروری کرده است و باید گام های اساسی در این زمینه برداشته شود.
محمد وحدتی با تاکید بر اینکه رونق گردشگری اقتصاد کشور را متحول می کند، اظهار داشت: به همین منظور باید اقدامات ریشه ای انجام شود تا تکیه بر درآمدهای نفتی که شاید در آینده به صفر نیز برسد، به حداقل ممکن برسد.
وی ادامه داد: بودجه سالجاری کشور بر اساس فروش یک میلیون بشکه در روز با نرخ ۵۰ دلار بسته شده است اما این احتمال وجود دارد که تا پایان سالجاری حتی یک بکشه نفت نیز نتوانیم صادر کنیم که کشور را با بحران های مختلفی مواجه می کند.
وحدتی اضافه کرد: بر همین اساس دولت قرار است در لایحه بودجه سال ۱۳۹۹ وابستگی به درامدهای نفتی را به حداقل ممکن برساند که اگر چنین شود، یکی از راهکارهای مهم، اساسی و بسیار موثر، بهره مندی از صنعت گردشگری و درآمدهای نهفته در آن است.
وی توجه به گردشگری، صنایع دستی و سنتی و بومی را از جمله حوزه هایی برشمرد که می تواند با مقداری حمایت از بخش خصوصی و ورود تشکل های مردمی به این حوزه، خلاءهای ایجاد شده ناشی از کاهش درآمدهای نفتی را پر کند.
وحدتی لازمه توسعه صنعت گردشگری در کشور را توجه به آموزش های علمی و کاربردی دانست و با انتقاد از مشکلات ساختاری ایران در حوزه آموزش، اظهار داشت: آموزش در حوزه گردشگری نباید همچون آموزش زبان های خارجی در نظام آموزش و پرورش باشد که پس از چندین سال آموزش، افراد نتوانند به ان زبان صحبت کنند.
وی معرفی شایسته و مطلوب ظرفیت های گردشگری، اماکن تاریخی، مفاخر و سنت های بی مانند کشور و آذربایجان شرقی به جهانیان را از دیگر راهکارهای مهم در رونق گردشگری بیان و اضافه کرد: متاسفانه تاکنون در این بخش کوتاهی بیشماری شده است و باید به هر نحو ممکن آنها را جبران کینم.
نماینده مردم بستان آباد در مجلس شورای اسلامی یادآوری کرد: در صورتی که اقدامات مناسب برای معرفی حوزه های گردشگری استان به انجام برسد، بدون تردید درآمدهای سرشار و بی پایان آن می تواند برای سال های سال مشکلات اقتصادی را برطرف کند.
وحدتی، استفاده از ظرفیت رسانه ای، نیروی انسانی چیره دست و میراث فرهنگی گرانقدر را برای معرفی ظرفیت های گردشگری کشور و استان مورد تاکید قرار داد.
تحولات مثبت در حوزه گردشگری آذربایجان شرقی در حال شکل‌گیری است
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان شرقی نیز با ارایه گزارشی از اقدامات صورت گرفته در این مجموعه برای توسعه صنعت گردشگری، گفت: طی سال های اخیر تحولات مهم و مثبت در این زمینه به انجام رسیده و در حال شکل گیری است که چشم انداز مطلوبی را نوید می دهد.
مرتضی آبدار، رویداد گردشگری تبریز ۲۰۱۸ را موجب تقویت ظرفیت های گردشگری آذربایجان شرقی دانست و افزود: این رویداد مهم و بین المللی، سکوی آغازی برای توسعه این صنعت بود که به دنبال آن ظرفیت های موجود در تبریز و شهرستان های ۲۱ گانه استان تقویت شده و هم اکنون با فراهم سازی بسترهای لازم، در صدد تعامل با کشورهای همسایه برای تورهای ورودی توسط بخش خصوصی هستیم.
وی اظهار داشت: طی چند سال اخیر تعداد تخت های موجود مراکز اقامتی آذربایجان شرقی از ۷ هزار و ۴۰۰ به بیش از ۱۱ هزار تخت رسیده است که با احتساب تخت های مراکز اقامتی آموزش و پرورش و سایر دستگاه های اجرایی این تعداد در افق ۱۴۰۰ شمسی به ۲۵ هزار تخت خواهد رسید که رشدی معادل ۳۰۰ درصد را شاهد خواهیم بود.
آبدار اضافه کرد: هم اکنون تعداد ۳۰ باب هتل با ۲ هزار و ۲۴۳ اتاق با ظرفیت ۴ هزار و ۵۰۰ تخت اقامتی در آذربایجان شرقی در دست ساخت است که بیش از ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارند و امیدواریم تا پایان امسال ۶ هتل به بهره برداری برسد.
به گفته وی تا پایان دولت دوازدهم تعداد ۱۷ هتل به چرخه هتلینگ آذربایجان شرقی اضافه خواهد شد.
آبدار، مدیریت جاذبه ها، بناهای تاریخی، تقویت زیرساخت ها و بازارچه های عرضه صنایع دستی در قالب ۲۱ مگاپروژه را مورد اشاره قرار داد و گفت: در قالب همین پروژه ها تعداد ۶۵۵ زیرپروژه در چشم انداز چهار ساله عملیاتی خواهد شد.
وی رویداد تبریز ۲۰۱۸ را بازتعریفی در حوزه گردشگری آذربایجان شرقی بیان کرد که با توجه به تبدیل شدن به یک مطالبه عمومی، شاهد تحول این صنعت در استان بودیم.
به گزارش ایرنا، برای رونق و توسعه صنعت گردشگری آذربایجان شرقی باید تحرک و فعالیت پویای ستاد اجرایی خدمات سفر استان تنها به زمان ها و فصول خاص سال خلاصه نشده و جزو اولویت‌ها و برنامه‌های محوری مسئولان استان قرار بگیرد تا با رصد برنامه‌ها و کنترل حوزه‌های گردشگری، نسبت به ارائه خدمات بهینه و مناسب به گردشگران و رفع مسائل و مشکلات پیرامونی، تحولی عمیق و گسترده در این حوزه مهم اقتصادی به وقوع بپیوندد.
