دانشگاه باید انسان را فراتر از ابزار تربیت کند
رئیس دانشگاه اصفهان:
دانشگاه باید انسان را فراتر از ابزار تربیت کند
رئیس دانشگاه اصفهان گفت: دانشگاه باید انسان‌هایی تربیت کند که فراتر از ابزار، واجد مهارت‌های انسانی، خلاقیت و خودآگاهی باشند، نه قابل جایگزینی.
به گزارش ارک خبر به نقل از دنیای اسرار ،رسول رکنی‌زاده، صبح امروز سه‌شنبه ۳۰ اردیبهشت در سومین کنفرانس بین‌المللی کسب و کار که در دانشگاه اصفهان برگزار شد، اظهار کرد: امروز در مقام دانشگاه ایستاده‌ایم؛ نهادی که مسئولیت اصلی در تولید و آماده‌سازی مهم‌ترین سرمایه هر جامعه، یعنی سرمایه انسانی را بر عهده دارد. دانشگاه‌ها، به‌عنوان نهادهای مولد اندیشه و تربیت، سنگ‌بنای توسعه انسانی و فرهنگی یک کشور به‌شمار می‌روند، اما نکته‌ای اساسی در این میان وجود دارد که باید به آن توجهی جدی داشت. ما امروز در مقطعی حساس و تقاطعی تاریخی ایستاده‌ایم؛ جایی میان توسعه فناوری و توسعه منابع انسانی، در بطن یک رقابت جهانی که در آن، استعداد انسانی چگونه جذب، تربیت و نگهداری می‌شود، مسئله‌ای حیاتی و سرنوشت‌ساز است.
وی افزود: در دوران انقلاب صنعتی، ما با مسئله‌ای مواجه شدیم که انسان به‌عنوان بخشی از ابزار و ماشین‌آلات سازمانی تعریف می‌شد. هرچند این نگرش بعدها دستخوش تغییر شد، اما در آن مقطع، کارگران همچون ابزارهایی بودند که بهره‌برداری از آنان در چارچوب منطق تولید صنعتی تعریف می‌شد. نقدهایی جدی به این نگاه وارد شد؛ شاید مشهورترین آن در فیلمی معروف تجلی یافته است؛ فیلمی که نشان می‌داد انسان چگونه در چنبره توسعه صنعتی گرفتار می‌شود.
رئیس دانشگاه اصفهان ادامه داد: امروز، این نگاه، به شکلی دیگر در دنیای مدرن تداوم یافته است. برخی اندیشمندان علوم انسانی معتقدند دیگر نمی‌توان انسان را مستقل از ابزار تعریف کرد. ارتباطات انسان با فناوری، اعم از رایانه، تلفن همراه و ابزارهای دیجیتال، بخشی از هستی روزمره او را شکل داده‌اند. از همین‌رو، سخن از بازتعریف انسان در جهان امروز به میان آمده است؛ انسانی که اکنون باید در پیوندی پیچیده و هم‌زمان با تکنولوژی فهمیده شود.
رکنی‌زاده گفت: در چنین شرایطی، این پرسش بنیادین پیش روی ماست؛ دانشگاه باید چه انسانی را تربیت کند؟ «انسانِ تراز دانشگاه» چیست؟ این پرسشی دشوار و عمیق است که امیدوارم در جریان این همایش نیز بدان پرداخته شود. در نظام مدرنیته، سرمایه انسانی اغلب در چارچوب توسعه اقتصادی و سوددهی تعریف شده است؛ درحالی‌که کمتر سخنی از توسعه خود انسان به میان آمده است. آنچه با عنوان منابع انسانی مطرح می‌شود، همانند منابع طبیعی و ابزارهای اقتصادی، در کنار دیگر مزیت‌های سرزمینی و در خدمت منطق بهره‌وری قرار گرفته است.
وی افزود: این یکی از چالش‌برانگیزترین مسائل در جامعه‌ای چون ماست که در آستانه توسعه فرهنگی قرار دارد. به باور من، یک تغییر نگرش جدی و بنیادین در این حوزه، به‌شدت ضروری است. سلطه نگاه صرفاً اقتصادی بر مفاهیم انسانی، نه‌تنها راهی به رهایی نمی‌برد، بلکه ما را از مسیر درست توسعه انسانی نیز منحرف می‌کند.
رئیس دانشگاه اصفهان خاطرنشان کرد: باید در دانشگاه‌ها انسان‌هایی تربیت شوند که از مجموعه‌ای از مهارت‌های ضروری، آن هم نه صرفاً مهارت‌های فنی و جایگزین‌پذیر، بلکه مهارت‌های عمیق انسانی برخوردار باشند. اگر مهارتی را به دانشجو می‌آموزیم که به‌راحتی قابلیت جایگزینی با یک ماشین را دارد، آن مهارت، نه انسانی است و نه آینده‌ساز. برای همین، سازمان‌هایی چون یونسکو، بر آموزش «مهارت‌های ده‌گانه‌ی زندگی» تأکید دارند؛ مهارت‌هایی که ماهیت آن‌ها با ماشین و فناوری قابل مقایسه نیست؛ چگونه می‌توان همدلی را آموزش داد؟ چگونه می‌توان تفکر انتقادی را به‌عنوان یک مهارت آموخت؟ چگونه می‌توان خلاقیت را پرورش داد؟ توان تصمیم‌گیری، حل مسئله، ارتباط مؤثر، روابط میان‌فردی، مقابله با استرس، مدیریت احساسات و در نهایت، خودآگاهی؛ این‌ها مهارت‌هایی هستند که تنها در سایه تربیت انسان به معنای حقیقی آن حاصل می‌شوند.
رکنی‌زاده اظهار کرد: خودآگاهی، به‌عنوان یکی از بنیادین‌ترین ویژگی‌های انسانی، چیزی است که هیچ ماشینی هرگز بدان دست نخواهد یافت. پس اگر دانشگاه می‌خواهد انسان تربیت کند، باید انسان را نه شبیه ابزار، بلکه فراتر از ابزار ببیند. اگر ما انسانی تربیت کنیم که صرفاً شبیه به یک ابزار هوشمند و نیرومند باشد، اما هر آن، امکان جایگزینی‌اش با یک ماشین یا تکنولوژی نوین وجود داشته باشد، رسالت خود را در تربیت سرمایه انسانی به انجام نرسانده‌ایم و دانشگاه نیز از مسیر اصیل خود فاصله گرفته است. از این‌رو، خواهش من از صنعتگران و پیشرانان اقتصادی کشور آن است که نسبت به این موضوع هوشیار باشند. پافشاری بر تربیت انسان‌هایی صرفاً برای کارکردهای روزمره و قابل جایگزینی، نه‌تنها دانشگاه را از مسیر حقیقی‌اش منحرف می‌سازد، بلکه در بلندمدت حتی به سود اقتصاد هم نخواهد بود.
وی ادامه داد: اقتصاد آینده، متکی بر خلاقیت و نوآوری است؛ و نوآوری تنها از انسان‌هایی برمی‌خیزد که هویت خود را آزادانه انتخاب کرده‌اند و در مسیر تعالی و شکوفایی حرکت می‌کنند. این انسان‌ها هستند که می‌توانند به تحقق حیات طیبه و رشد واقعی یاری رسانند. امیدوارم خداوند به همه ما توفیق دهد تا در دانشگاه، انسانی در تراز انسان، انسانی فراتر از ابزارها و دست‌ساخته‌ها تربیت کنیم. یقین داشته باشید، صنعتی که چنین انسانی را در خدمت خود بگیرد، آینده‌ای روشن‌تر، پویاتر و نوآورانه‌تر خواهد داشت.
بررسی فرصت‌ها، چالش‌ها و نقش هوش مصنوعی در مدیریت سرمایه انسانی
علی صفری، دبیر علمی سومین کنفرانس بین‌المللی توسعه کسب و کار نیز اظهار کرد: هدف اصلی از برگزاری این کنفرانس به اشتراک‌گذاری دانش و تجارب گوناگون در حوزه اداره‌ی مؤثرترین و بنیادی‌ترین عنصر سازمان، یعنی سرمایه‌های انسانی است. این هدف در قالب پنج محور اصلی دنبال خواهد شد.
وی افزود: محور نخست، به بررسی تغییرات نسبی، فرصت‌ها و چالش‌هایی که این تحولات برای سازمان‌ها به‌همراه دارند، اختصاص یافته است. محور دوم، به یکی از مهم‌ترین تحولات روز، یعنی هوش مصنوعی و نقش آن در مدیریت سرمایه انسانی خواهد پرداخت. سومین محور، به بحث پیرامون محیط کاری ایده‌آل و برند کارفرمایی می‌پردازد، همچنین در محور چهارم، با تمرکز بر مسئله شکار سرمایه‌های انسانی و مهاجرت نخبگان یک پنل تخصصی برگزار خواهد شد. نهایتاً در محور پنجم، پنلی با موضوع رهبری سرمایه‌های انسانی در سازمان‌ها برگزار می‌شود که در آن از حضور اساتید بهره‌مند خواهیم شد.
دبیر علمی سومین کنفرانس بین‌المللی توسعه کسب و کار ادامه داد: از زمان آغاز اطلاع‌رسانی کنفرانس تاکنون، ۴۹ مقاله به دبیرخانه ارسال شده است که پس از داوری‌های انجام‌شده، ۴۰ مقاله برای ارائه به‌صورت سخنرانی، چاپ پوستر و انتشار در مجموعه مقالات رسمی کنفرانس پذیرفته شده‌اند.
صفری گفت: در طی دو روز برگزاری این رویداد، از دانش و تجربه اساتیدی از دانشگاه‌های برجسته کشور از جمله دانشگاه اصفهان، دانشگاه تهران، دانشگاه علامه طباطبایی، دانشگاه تربیت مدرس، دانشگاه اردکان یزد و دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان بهره‌مند خواهیم شد. علاوه بر این، مدیران‌عاملی چون مدیرعامل شرکت ذوب‌آهن و مدیرعامل شرکت ایریسا با سخنرانی‌های خود در این رویداد حضور خواهند داشت. همچنین مدیران و معاونان سرمایه انسانی شرکت‌های پیشرو همچون شرکت مپنا نیز در این کنفرانس شرکت می‌کنند تا دانش و تجارب خود را با حاضران به اشتراک بگذارند.
وی افزود: امید آن داریم که تلاش‌های چندماهه همکاران بنده که طی ماه‌های اخیر با جدیت فراوان به برنامه‌ریزی و اجرای این کنفرانس پرداخته‌اند، به ثمر بنشیند و این رویداد بتواند زمینه‌ساز بهره‌گیری هرچه بیشتر از دانش و تجارب نخبگان شود و امیدوارم این تلاش‌ها بتواند گامی مؤثر در مسیر بهبود شیوه‌های اداره سرمایه انسانی در سازمان‌های استان اصفهان و سراسر کشور باشد و به رشد و شکوفایی اکوسیستم اقتصادی ایران یاری رساند.
