نباید تاثیر تدریجی و روانی گزارش های البرایت را برآینده برجام دست کم گرفت
پایگاه خبری ارک :
به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا ، طی ماه های اخیر موسسه علم و امنیت بین الملل به ریاست دیوید آلبرایت با انتشار گزارش هایی در آسوشیتدپرس و رویترز مدعی وجود ابعاد محرمانه و اعطای امتیازاتی به ایران شده است.این گزارش ها که به زبان فنی نوشته می شود،در آستانه انتخابات آمریکا دولت این کشور را در موضع انفعالی قرار داده است.
به اعتقاد برخی از صاحبنظران این گزارش ها با هدف تاثیرگذاری بر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا منتشر می شود.گروهی دیگر اعتقاد دارند بخش مهمی از این گزارش ها با هدف تهیه مواد لازم برای تخریب و بی اعتبار کردن زیربناهای فنی توافق هسته ای ایران و 1+5 منتشر می شود.
ایرنا:دیوید آلبرایت کیست و گزارش های وی چه اهدافی را دنبال می کند؟
نصری:آمریکا یک ویژگی دارد، آن هم اینکه روند سیاستگذاری در این کشور (چه در حوزه داخلی و چه در حوزه خارجه) به طرز قابل ملاحظه ای متاثر از سازمان های غیردولتی و پیرامونی است. به عبارت دیگر، نظام تصمیم گیری در ایالات متحده در نیم قرن اخیر به نحوی تحول یافته که این بازیگران پیرامونی نقش بسیار برجسته ای در تعیین سیاست های کشور پیدا کرده اند. به همین دلیل هم، با علم به این سازوکار، سازمان های متعددی در سال های گذشته در واشنگتن تاسیس شده که هر کدام تلاش می کند نهادهای رسمی (مانند قوه مجریه و کنگره) را به سمت دلخواه خود هدایت کند. در همین راستا، در سال های موسوم به سال های «بحران هسته ای»، چندین سازمان غیردولتی – مانند United Against Nuclear Iran – صرفاً به منظور مواجهه با ایران تاسیس شد و برخی دیگر – مانند سازمان FDD که دلیل اولیه تاسیس شان موضوع دیگری بوده – بیشتر منابع، وقت و نیروی خود را معطوف به ایران کردند. طبیعتاً، هریک از این سازمان ها با تاکید بر یک ویژگی و با اتکاء بر یک تخصص خاص، تلاش می کند در صحنهٔ سیاسی و رسانه ای آمریکا اعتبار کسب کند و بر حوزهٔ دلخواه خود تاثیر بگذارد. سازمان آقای دیوید آلبرایت – موسوم به «موسسه علم و امنیت بین الملل – یکی از این سازمان هاست که از تعدادی «دانشمند» در زمینهٔ فیزیک و علوم کاربردی تشکیل شده است و در حوزه «هسته ای» و «عدم اشاعه» فعالیت می کند. خود آقای دیوید آلبرایت هم یکی از بازرسان بازنشسته ٔ آژانس بین المللی انرژی اتمی است که با گزارشات و مقالات و کتاب های خود به عنوان یکی از کارشناسان این حوزه در واشنگتن مشهور شده و به همین خاطر هم حضور موثری در محافل تخصصی، محافل سیاسی و جلسات استماع کنگره پیدا کرده است.
از آنجا که گزارش های موسسهٔ او با یک زبان و رویکرد «علمی» نوشته می شود، افکار عمومی از آن نوعی «بی طرفی» استنتاج می کند و همین به اعتبار و تاثیر کلام او می افزاید. اما حقیقت این است که گزارش های او – هرچند رنگ و بوی «علمی» دارد – اما در هر حال با یک انگیزه «سیاسی» و با نیت جهت دادن به تصمیم گیران آمریکا تدوین و تنظیم می شود.
ایرنا: گزارش های اخیر آلبرایت چه تاثیراتی در انتخابات آمریکا و یا بعد از آن دارد؟
نصری:یکی از تلاش های سازمان های پیرامونی در واشنگتن همواره این بوده که به افکار عمومی آمریکا القا کنند که توافق هسته ای یک جنبهٔ «سری» نیز دارد که از چشم مردم و نظارت کنگره پنهان مانده است. هدف آن ها این است که از یک سو فضای تخاصم و بی اعتمادی نسبت به ایران را همواره زنده نگه دارند و از سوی دیگر دولت اوباما را به سهل انگاری و بی کفایتی در حوزه امنیت ملی و سیاست خارجه متهم کنند. طبیعتا، آن ها این نکته را به افکار عمومی نمی گویند که حتی معاهدهNPT نیز که یک معاهدهٔ کاملاً شفاف و آشکار است – به دلیل اینکه یک حوزهٔ حساس امنیتی را قاعده مند می کند، توسط پادمان های محرمانهٔ آژانس راستی آزمایی می شود. به واقع، هر معاهده ای ممکن است در فاز اجرا و نظارت یک جنبهٔ محرمانه داشته باشد و این در مورد توافقاتی که در حوزه هسته ای منعقد می شود یک امر کاملاً طبیعی است. اما متاسفانه از همین امر بدیهی هم در آمریکا و هم در ایران برای تخریب برجام استفاده می شود.
ایرنا- دیوید آلبرایت از کجا به اطلاعات محرمانه دست یافته است؟
نصری:دیوید آلبرایت مدعی است که تصمیماتی که در جلسات در بستهٔ «کمیسیون مشترک» اتخاذ می شود و توافقاتی که بعضاً در این کمیسیون میان اعضای آن به تصویب می رسد، به مثابهٔ اسناد «سری» جدیدی است که به «برجام» الصاق می شود. او در مورد «ارفاق «هایی که به ایران می شود نیز ادعاهایی داشته که می گوید از یکی از دیپلمات های خارجی حاضر در آن جلسات دربسته کسب کرده است. در هر حال، مشکل از سازوکارهای برجام نیست چرا که این سازوکارها در روند اجرای بسیاری از معاهدات بین المللی کاملاً معمول است؛ مشکل از تفسیری است که آقای آلبرایت از مصوبات کمیسیون مشترک و محتوای آن ارائه می دهد تا به هر نحوی شده کلیت برجام را سئوال برانگیز و غیرشفاف جلوه دهد.
ایرنا: انتشار این گزارشات چه خطراتی دارد و ایران باید چه واکنشی نسبت به آن نشان دهد؟
نصری:این قبیل گزارشات را باید در چارچوب «فضاسازی» های جریان مخالف ایران ارزیابی کرد. در هر حال، این سازمان های پیرامونی مدام در رسانه ها، جلسات استماع کنگره، کنفرانس ها و فضای مجازی حضور دارند و می توانند بر آراء و تصمیمات اعضای کنگره، نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری و سایر مقامات آمریکا تاثیر بگذارند. کشورهای منطقه – به ویژه عربستان سعودی و اسرائیل – نیز به اهمیت و وزن این سازمان ها در واشنگتن پی برده اند و سرمایه کلانی برای کمک به فضاسازی های آن ها معطوف کرده اند. البته اینطور نیست که این سازمان با گزارشات خود منجر به فروپاشی آنی «برجام» شوند و معاهده ای را که چندین قدرت جهانی طی سال ها تلاش مستمر به تصویب رسانده اند دفعاً از میان بردارند؛ اما نباید تاثیر تدریجی و روانی آن ها بر کیفیت همکاری و آیندهٔ برجام را دست کم گرفت.
در هر حال نباید فراموش کنیم که آن طرف معادله کسانی قرار دارند که توانسته اند سال ها – با همین اهرم «فضاسازی» – کانون های سلفی و تروریست پرور خود را – که مسبب بدترین فجایع انسانی و سنگین ترین عملیات تروریستی در جهان بوده اند – از هرگونه برخورد و مواجهه مصون بدارند؛ یا در روز روشن، اشغال غیرقانونی سرزمین دیگران را نیز – برخلاف تمام موازین بین المللی، حقوقی، عرفی و عقلی – دهه ها تداوم ببخشند. تصمیم گیران ایران باید این «فضاسازی» را کالبدشکافی کنند، جریان های عامل آن را به خوبی بشناسند، شیوه ها و ترفند های آن ها را مطالعه و آسیب شناسی کنند و در مقابل آن سیاست ها و راهبردهای هوشمندانه ای تدوین کنند. به واقع در این مواقع است که اهمیت و کاربرد راهبردی «دیپلماسی عمومی» به خوبی مشخص می شود.
به گزارش ایرنا روز پنج شنبه، ١١ شهریور (١ سپتامبر)، خبرگزاری «رویترز» درگزارشی با استناد به گزارش دیوید آلبرایت مدیرموسسه علم و امنیت بین المللی و از بازرسان تسلیحاتی سابق سازمان ملل خبر داد که آمریکا و کشورهای گروه ١+٥ در توافقی محرمانه به ایران اجازه دادند بعضی محدودیت های مندرج در توافق نامه هسته ای – برجام – را نادیده بگیرد.
بر اساس این گزارش یکی از معافیت های داده شده به ایران، نگهداری اورانیوم با خلوص 5/ 3 درصد به میزانی بالاتر از 300 کیلوگرم است که در برجام تعیین شده است.
ظاهرا کمیسیون نظارت بر اجرای برجام به ایران اجازه داده تا مقدار نامعلومی اورانیوم با خلوص ٢٠ درصد را «در محفظه های آزمایشگاهی» نگهداری کند در حالی که براساس برجام، تمامی ذخایر اورانیوم ٢٠ درصدی ایران باید به سوخت رآکتور تحقیقاتی تبدیل شود
معافیت های موردنظر توسط کمیسیون مشترک نظارت بر اجرای برجام تصویب شد که ایالات متحده و سایر کشورهای عضو گروه ١+٥ در آن عضویت دارند.
در این گزارش، به نقل از «یک منبع آگاه» که از او نام برده نشده آمده است که اگر این معافیت برای ایران منظور نمی شد، مقادیر اورانیوم موجود در بعضی از تاسیسات هسته ای ایران از حد منظور شده در برجام تجاوز می کرد و در نتیجه، مانع از اجرایی شدن برجام در ضرب الاجل موردنظر، یعنی روز ١٦ ژانویه 2015 (26 دی 94) می شد.
پیش از این هم این موسسه در گزارشی که آسوشیتدپرس در 29 تیر(19 جولای) منشتر کرد، مدعی شد که به سندی مرتبط با توافق هسته ای ایران دست یافته که نشان می دهد با تسهیل محدودیت های کلیدی بر برنامه هسته ای ایران، در اندکی بیش از یک دهه دیگر مدت زمان مورد نیاز برای دستیابی ایران به غنی سازی در مقیاس صنعتی نصف خواهد شد.
آسوشیتدپرس مدعی است که این سند، تنها پیوست محرمانه توافق هسته ای سال گذشته ایران و شش قدرت جهانی است و براساس آن بعد از 11 تا 13 سال ایران می تواند بیش از پنج هزار «سانتریفیوژ ناکارآمد» خود را با 3 هزار و 500 دستگاه پیشرفته تر جایگزین کند.
این گزارش نتیجه گیری کرده بود از آنجا که کارآیی دستگاه های جدید پنج برابر دستگاه های کنونی است، زمانی که ایران برای دستیابی به غنی سازی در مقیاس هسته ای نیاز خواهد داشت،از یک سال به شش ماه کاهش می یابد.
سیام**2021**1553