آذربایجان؛ همه پرسی برای سلطنت جواب داد!
کمیسیون مرکزی انتخابات آذربایجان، گزارش داده است که قریب به 70% از جمعیت این کشور در همه پرسی مربوط به اصلاح قانون اساسی شرکت کرده‌اند و 90% آنها به نفع قانون اساسی جدید رأی داده اند.
با این حساب دوران ریاست جمهوری در آذربایجان از هم اکنون هفت سال خواهد بود و محدودیت سنی برای احراز این سمت نیز رفع مي‌شود.
در حالیکه علی یف و هواداران او می‌گویند این اصلاحات برای برقراری ثبات در کشور ضروری بود است،اپوزيسيون این کشور و تحلیلگران بیرون از آن معتقدند که حقیقت چیز دیگری است و موضوع بسیار ساده است؛ علی یف صرفا در حال آماده کردن مقدمات واگذاری قدرت به فرزند 19 ساله خود است.
مخالفان علی یف معتقدند کاری که او می کند درست همان روشی است که پدر او حیدر علی یف برای رسیدن پسر به قدرت در سال 2002 انجام داد. در آن سال نیز حیدر علی یف، رییس جمهوری پیشین، با برگزاری یک همه‌پرسی، متممی را به قانون اساسی جمهوری آذربایجان اضافه کرد که پس از مرگ یا برکناری رییس‌جمهوری، نخست وزیر جایگزینش خواهد شد و این گونه بود که یک سال بعد، وقتی او از قدرت کناره گیری کرد، به صورت خودکار، الهام علی یف که تازه به نخست‌وزیری رسیده بود، جایگزین پدر شد .
موضوع به همین جا ختم نشد. ریاست جمهوری در آذربایجان مانند عمده کشورهای دیگر محدودیت دو دوره ای داشت. اما الهام علی یف با برگزاری یک رفراندوم دیگر در سال ۲۰۰۹، محدودیت دو دوره ای انتخاب یک فرد به ریاست جمهوری را لغو کرد و راه را برای رئیس جمهور شدن خود در دوره های بعد باز کرد.
به گزارش بی بی سی فارسی براساس اصلاحات انجام شده ، اختیارات رئیس جمهوری نیز افزایش چشمگیری یافته است. یکی از این اختیارات، تعیین دو معاون رییس جمهوری بدون نیاز به رای اعتماد پارلمان است. بر اساس این پیشنهاد، در صورت مرگ یا کناره‌گیری رییس جمهوری، معاون اول او جانشینش خواهد شد. مخالفان علی یف او را متهم می‌کنند که قصد دارد همسرش، مهربان علیوا را که در حال حاضر نماینده پارلمان و معاون حزب آذربایجان نوین است، به سمت معاون اولی خود منصوب کند.
قراین نشان می دهد که علی‌یف قصد داشته به کمک این اصلاحات قبل از فرا رسیدن هرگونه بحران داخلی زمینه های لازم برای بقای قدرت در خاندان خود را آماده کند.
این همه پرسی و اختیارات تازه ای که به علی یف اعطا شده نشان می دهد که علی یف درحال بتنن ریزی پایه های حکومت خود است.
از زاویه دیگر باید گفت رئیس‌جمهور آذربایجان 54 ساله است و قصد ندارد به این زودی از قدرت خداحافظی کند اما سرانجام چه؟ حتی اگر شورش و حوادث سیاسی او را از اریکه قدرت پایین نکشد عوامل طبیعی از جمله مرگ این کار را خواهد کرد. در اینجاست که ناظران با قاطعیت می گویند او نیز قصد دارد با انجام این تغییرات و به قول خود اصلاحات مانند پدرش شرایط را برای به قدرت رسیدن پسر نوزده ساله اش مهیا کند.
با این همه این سوال مطرح است که آیا او به اندازه حیدر علی یف که در نوع خود رهبر سیاسی سنگین وزنی بود قدرت جا انداختن فرزندش را خواهد داشت؟ و آیا فرزند الهام علی یف که اکنون 19 ساله است به اندازه خود او توانمندی های لازم برای اثبات خود را خواهد داشت؟
پاسخ به این سوال سخت است اما تصور اینکه جواب آن نه باشد نیز به همان اندازه سخت است. آذربایجان ذاتا به دلیل داشتن منابع طبیعی و موقعیت جغرافیایی مناسب ، کشور طمع برانیگزی هم برای قدرت های جهانی و هم با توجه به شرایط ناگوار منطقه برای تروریست ها است.
هرگونه بی ثباتی سیاسی در آذربایجان می تواند دورنمای تاریکی مانند آنچه در سوریه دیده می شود را برای این کشور قفقازی رقم بزند مگر آنکه حیدرعلی یف قادر باشد در این سالهای باقی مانده از عمرش درس های سیاست و حکومت داری اقتدارگرا را به خوبی به فرزند 19 ساله اش بیاموزد.
