به گزارش ارک خبربه نقل ازایرنا، 90 ثانیه لرزش زمین در عمق 18 کیلومتری شامگاه یکشنبه هفته قبل تاکنون حدود 450 کشته و نزدیک به 10 هزار مصدوم بر جای گذاشته و 35 هزار واحد مسکونی را تخریب کرده است.
در حالی که بر اساس آخرین گزارش مرکز لرزه نگاری کشوری (به تاریخ 27 آبان) کانون (نقطه شروع شکستگی) این زمین لرزه حوالی 10 کیلومتری جنوب ازگله و حدود 35 کیلومتری شمال شهرهای سرپل ذهاب و قصرشرین تعیین شده است، رسانه های جمعی در لحظات اولیه رویداد زلزله یادشده، شمال عراق را کانون اصلی آن اعلام کردند که در ساعات بعدی اصلاح شد.
اما انتشار آمار متفاوت دیگر مرتبط با این زلزله مانند عمق وقوع آن سوالات بیشتری را پدید آورد.
مرکز لرزه نگاری موسسه ژئوفیزیک در اولین گزارش خود بعد از وقوع زلزله (در تاریخ 22 آبان) عمق آن را 11.4 کیلومتری سطح زمین دانست، اما براساس اعلام همین موسسه، سازمان زمین شناسی آمریکا عمق زمین لرزه را 23.2 کیلومتری، مرکز تحقیقات زمین شناسی آلمان 22 کیلومتری، مرکز زلزله شناسی اروپا و مدیترانه 24 کیلومتری اعلام کرده اند.
براوردهای مربوط به بزرگای زمین لرزه یادشده اختلافات کمتری داشت و همه مراکز اندک زمانی بعد از وقوع، بزرگی آن را 7.3 در مقیاس امواج درونی زمین (ریشتر) دانستند.
با این حال، مقایسه ای بین زلزله کرمانشاه و زلزله بزرگ دیگر ایران در سال 82 یعنی زلزله بم با بزرگی 6.6 ریشتر در عمق 8 کیلومتری زمین و کشته شدن بیش از 34 هزار نفر بر اثر این زلزله بازهم سوالاتی را برای افکار عمومی پدید آورد.
استاد پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله روز سه شنبه ددر گفتگو با خبرنگار علمی ایرنا درباره دلیل ارائه آمار مختلف توضیح داد: اعلام آمار در ساعات اولیه بر اساس داده های دستگاه های لرزه نگاری نزدیک به محل وقوع زلزله انجام می شود ولی در ساعات بعد زلزله شناسان بر اساس داده های اولیه و با توجه به شکل موج و وضعیت گسل مطالعات تحلیلی و محاسباتی را انجام می دهند و آمار اولیه را تغییر می دهند.
مهدی زارع افزود: تغییر آمار و داده های اولیه در مورد زلزله های شدید تا حد زیادی طبیعی است.
وی در مورد مدت زمان لرزش زمین در زلزله 22 آبان ماه در کرمانشاه گفت: زمان جنبش های شدیدتر حدود 15 ثانیه بود و در کل حدود 90 ثانیه به طول انجامید.
مدیر گروه زلزله شناسی مهندسی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله در مورد گستره وسیع این زلزله نیز توضیح داد: این زلزله از دبی تا باکو و از تفلیس تا ریاض احساس شد که دو دلیل دارد؛ یکی بزرگای زلزله که بیشتر از 7 ریشتر بوده است و عمق آن که حدود 23 کیلومتری زمین روی داد، با توجه به این که در طیف حداکثری عمق هایی است که زلزله در آن عمق در ایران به وقوع می پیوندد باعث شد گستره وسیعی را دربر بگیرد و به همین دلیل زلزله کرمانشاه تا حدود دو هزار و 500 کیلومتری از کانون آن به ویژه در ساختمان های بلند احساس شد.
وی با ارائه مثالی افزود: مانند این است که یک چراغ قوه را زیر کاغذ کالک بگیریم؛ هر چه چراغ به کاغذ نزدیک تر شود دایره کوچک تر و هر چه دورتر شود دایره بزرگ تر و کمرنگ تر دیده می شود.
زارع همچنین در مورد تفاوت بزرگا و شدت زلزله گفت: بزرگای زلزله قدر مطلق کل انرژی آزادشده در هنگام زمین لرزه است و بر اساس نگاشت لرزه ای ثبت شده در ایستگاه های لرزه نگاری محاسبه می شود. بزرگای زلزله کرمانشاه در همه ایستگاه های کره زمین 7.3 ریشتر ثبت شده است اما شدت زلزله بر اساس میزان تلفات و کشته ها
سنجیده می شود و هرچه به کانون زلزله نزدیک شویم میزان خسارت جانی و مالی بیشتر است.
زارع در مورد اطلاع رسانی محققان برخی کشورها در مورد بالا آمدن زمین در این منطقه توضیح داد: تصاویر ماهواره ای این کشورها نشان می دهد زمین در این منطقه حداکثر 90 سانت بالا آمده است، بیشترین میزان همین 90 سانت است و بین 50 تا 90سانت میزان بیشینه بالا آمدن زمین در دشت بین سرپل ذهاب تا قصر شیرین در اثر گسل آن، و فشار نسبت به نواحی پیرامون بالا آمده است.
علمی**