رهاسازی آب سدها به دریاچه ارومیه آغاز شد
رییس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه در آذربایجان‌غربی با اشاره به آغاز رهاسازی آب سدها به سمت دریاچه ارومیه، گفت: در این مرحله ۲۷۰ میلیون مترمکعب آب به سمت نگین آبی آذربایجان رهاسازی خواهد شد.
«فرهاد سرخوش» روز سه‌شنبه در گفت‌وگو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: مقرر شده تا ۱۹۴.۵میلیون مترمکعب آب از سد شهید کاظمی بوکان، ۳۰ میلیون مترمکعب از سد شهرچای ، ۴۰ میلیون مترمکعب از سد مهاباد و ۶ میلیون مترمکعب از سد زولا سلماس به این دریاچه وارد شود.
وی با بیان اینکه پس از رهاسازی کامل ۲۷۰ میلیون مترمکعب آب، مراحل بعدی رهاسازی آغاز می‌شود، اضافه کرد: هم‌اکنون ۶۱.۲۰ مترمکعب بر ثانیه میزان ورودی آب به پیکره اصلی دریاچه ارومیه است.
«سرخوش» با اشاره به اینکه امسال رهاسازی‌ها به دلیل تاخیر در ابلاغ منابع و مصارف آب دیرتر آغاز شد، تصریح کرد: با رهاسازی روان‌آب‌ها به سمت دریاچه و حجم بارش‌های اخیر، تراز آب دریاچه ارومیه نسبت به مدت مشابه سال گذشته بهبود خواهد یافت.
رییس دفتر استانی ستاد احیای دریاچه ارومیه گفت: طبق آخرین پایش صورت گرفته حجم آب این دریاچه بیش از سه میلیارد و ۶۷۰ میلیون مترمکعب برآورد شده‌است.
وی با بیان اینکه وسعت دریاچه ارومیه در حال حاضر به بیش از ۲ هزار و ۸۸۳ کیلومتر مربع رسیده، اضافه کرد: وسعت این دریاچه نیز نسبت به سال گذشته ۵۳۸ کیلومتر مربع افزایش دارد.
وی تراز فعلی این دریاچه را یک‌هزار و ۲۷۱ متر و ۳۸ سانتی‌متر اعلام و بیان کرد: این تراز ۵۸ سانتی‌متر بیشتر از زمان مشابه سال گذشته است.
وی با اعلام اینکه طرح‌های مهم انتقال آب به دریاچه ارومیه طی سال‌های آینده به تدریج به بهره‌برداری می‌رسد، افزود: تراز دریاچه ارومیه در صورت بهره‌برداری از این طرح‌ها سالانه نزدیک به یک‌متر افزایش می‌یابد و وعده رییس‌جمهوری عملی می‌شود.
آمار نشان می‌دهد که تراز دریاچه ارومیه نسبت به ۱۰ روز گذشته بیش از ۶ سانتی‌متر افزایش یافته است.
نگاهی به تغییرات تراز دریاچه ارومیه در بازه ۳۰ ساله گذشته حاکی از افزایش قابل ملاحظه تراز این دریاچه در سال ۱۳۷۴ است؛ پس از آن تراز این دریاچه به واسطه کاهش بارش و آب‌های ورودی به این آن به آرامی رو به کاهش گذاشت، به طوری‌که تا سال ۱۳۹۷ تراز این دریاچه به میزان هشت متر کاهش یافت.
طی زمستان ۱۳۹۷ و بهار ۱۳۹۸ به واسطه افزایش بارندگی و آب ورودی به دریاچه، تراز دریاچه با سرعت زیادی افزایش یافت؛ به‌طوری‌که طی چند ماه تراز دریاچه بیش از یک متر افزایش یافت و امید زیادی را در راستای احیای این دریاچه ایجاد کرد؛ اگرچه در ماه‌های بعدی و به واسطه کاهش آب‌های ورودی و تبخیر آب، تراز دریاچه روند کاهشی داشت ولی تراز دریاچه در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته همچنان بالاتر است.
با این افزایش نسبی، نمودار تغییرات ۳۰ ساله دریاچه ارومیه بر پایه داده‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد که این دریاچه هنوز با روزهای خوب خود فاصله زیادی دارد؛ افزایش بارش‌ها و استفاده بهینه از منابع آبی بر اساس سیاست‌های ستاد احیای دریاچه ارومیه می‌تواند ضمن ادامه روند افزایش تراز آب این دریاچه، به احیای کامل آن بیانجامد.
قبل از تشکیل این ستاد تراز دریاچه سالانه به طور متوسط ۴۰ سانتی‌متر کاهش می‌یافت اما در سایه برنامه‌ریزی، تخصیص اعتبار و تلاش دولت تدبیر و امید برای احیای این دریاچه، روند خشک شدن آن متوقف شد و بارندگی‌ها هم به کمک دریاچه آمد.
هرچند تراز یک‌هزار و ۲۷۴ متر به عنوان ارتفاع اکولوژیک دریاچه ارومیه اعلام شده ولی این دریاچه در تراز یک‌هزار و ۲۷۲ متر هم شرایط مطلوب خواهد داشت و بیش از ۹۵ درصد کانون‌های ریزگرد آن رفع خواهد شد.
تا پایان سال ۱۳۹۷ بیش از ۳۵ هزار میلیارد ریال برای احیای دریاچه هزینه شد؛ امسال نیز با وجود مشکلات اقتصادی دولت، بیش از هفت هزار و ۲۴۰ میلیارد ریال برای احیای نگین آبی آذربایجان اختصاص یافته‌است.
دریاچه ارومیه در قالب طرح‌های ستاد احیا قرار است ظرف مدت ۱۰ سال /از ۱۳۹۴/ به تراز اکولوژیک خود برسد که حدود ۲ سال از برنامه عقب است؛ این دریاچه از اواسط دهه ۱۳۸۰ شروع به خشک شدن کرد و بنا بر آمار بین‌المللی تا سال ۲۰۱۵ میلادی حدود ۸۰ درصد از مساحت آن خشک شد.
همچنین لازم به ذکر است که فائو در چارچوب تلاش‌های ملی و بین‌المللی برای احیای دریاچه ارومیه، با ستاد احیای دریاچه و سازمان هواشناسی کشور طرح مطالعاتی را برای ارزیابی آسیب‌پذیری و ریسک خشکسالی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه و تاثیر آن بر معیشت مردم منطقه را اجرا کرده است.
هدف از این ارزیابی کمک به اجرایی ساختن یک نظام جامع‌نگر مدیریت خشکسالی در منطقه است؛ به همین منظور کارشناسان فائو، ستاد احیای دریاچه ارومیه و سازمان هواشناسی با برگزاری یک کارگاه اعتبارسنجی، نتایج حاصل از این مطالعه و ارزیابی را مورد بررسی قرار دادند.
این تلاش مشترک ملی و بین‌المللی به ایران کمک خواهد کرد تا یک ساز و کار نظام‌مند را برای کاهش تأثیرات خشکسالی و افزایش توان تطابق‌پذیری با آن در سطح منطقه برقرار کند.
