روزی به نام باغ شهری به قدمت دایناسورها
مراغه، باغ شهری که بهشت فسیلی ایران را در آغوشش جای داده و محل تولد و زندگی عرفا، موسیقی دانان و شخصیت‌های برجسته هنری، علمی، تاریخی و فرهنگی بوده است، مراغه، شهری به قدمت دایناسورهاست.
حیات در مراغه سابقه‌ای ۱۰ میلیون ساله داشته و منطقه فسیلی این شهر با دارا بودن بیش از ۴۰۰ قطعه فسیل کشف شده از تمدنی دیرینه در مراغه خبر می‌دهد.
مراغه با داشتن بیش از ۳۰۰ اثر تاریخی و بیش از ۱۱۰ اثر ثبتی بازمانده از دوره‌های مختلف تاریخی، بستری مساعد برای پرورش ادیبان، دانشمندان و هنرمندان متعددی در طول تاریخ بوده و هست. بر اساس منابع تاریخی، مراغه شهری مهم در دوران حکومت ماناها بوده و جزو سه ایالت مهم آذربایجان قدیم و با نام «اوئش دیش» شناخته شده است. منابع تاریخی، مراغه را زادگاه زرتشت نامیده و دانشمندان نیز بر این باور هستند که زرتشت در دامنه کوه سهند که در اوستا از آن با نام اسنوند یاد شده، به دنیا آمده است. مراغه در سال ۶۱ هجری قمری به تصرف اعراب درآمد و از پایگاه‌های آنان به شمار می‌آمد.
به گزارش ایسنا، ظرفیت‌های تاریخی و طبیعی مراغه باعث نامگذاری شانزدهم اردیبهشت ماه به عنوان «روز مراغه» حدود ۱۵ سال قبل شد و این مناسبت مدت چهار سال است که به پاس قدمت تمدن و تاریخ و فرهنگ در این شهر با برگزاری جشنواره‌ها، همایش‌ها و نشست‌های تخصصی و انواع مسابقات در این شهر گرامی داشته می‌شود.
به گفته رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان مراغه، قدمت تمدن در این شهرستان به ۳۰۰۰ سال قبل بازمی‌گردد و آثار معماری و بناهای متعددی مربوط به دوره حکومتی اول ماناها، اشکانیان و ساسانی، دوره اسلامی و سلجوقی در این شهرستان وجود دارد.
یعقوب طالبی با اشاره به ظرفیت‌های تاریخی و فرهنگی مراغه به ایسنا می‌گوید: این شهر، اولین پایتخت کشور در دوره ایلخانیان بوده و تمدن در آن از آغاز حکومت ایران بلاانقطاع تداوم یافته و سابقه حیات در این شهر به ۱۰ میلیون سال قبل بازمی‌گردد.
او ادامه می‌دهد: محوطه پارینه سنگی روستای ورجوی مراغه با تاریخ ۱۵۰ هزار ساله و منطقه فسیلی این شهر یا به تعبیر فسیل شناسان، بهشت فسیلی ایران از جمله آثار ارزشمند تاریخی مراغه به شمار می‌آیند.
او با اشاره به عبور رودی که از وسط آشهر مراغه و پر آب بودن آن در تمام طول سال، بیان می‌کند: پوشش طبیعی جنگلی و بوته‌ای زیاد در این شهر باعث شهرت یافتن مراغه به باغ شهر شده است.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهراستان مراغه، معبد مهر ورجوی، گویجه قلعه به عنوان قلعه‌ای مطالعاتی و گنبد سرخ و گنبدهای کبود و غفاریه و برج مدور را از آثار شاخص فرهنگی شهر مراغه عنوان می‌کند.
او با اشاره به ساخته شدن اولین مجموعه علمی فرهنگی در مراغه می‌گوید: رصد خانه مراغه ارزشمندترین اثر علمی در این شهرستان بوده و مساجد چوبی و معماری شاخص چوبی مختص مراغه بوده و معماری و نقاشی بر روی چوب از این شهر به اصفهان و قزوین راه پیدا کرده است.
او ادامه می‌دهد: مساجد متعددی از دوران قاجار نیز در مراغه وجود داشته و حمام دو قلوی خواجه نصیر مر بوط به دوره ایلخانی نیز بنای ارزشمند و پا بر جایی در این شهر است.
طالبی با برشماری برخی مشاهیر هنری و فرهنگی مراغه می‌گوید: عبدالقادر مراغه‌ای به عنوان معلم ثالث موسیقی از مشاهیر این شهر بوده و در هر دوره از تاریخ، چهره شاخص موسیقی را در مراغه داشته‌ایم.
او، مجد الدین جیلی مراغه‌ای و اوحدی مراغه‌ای را از مشاهیر حوزه عرفان، حکمت و ادبیات و فلسفه مراغه عنوان می‌کند.
او در ادامه با تشریح اقدامات جذب گردشگر در شهرستان مراغه می‌گوید: شناسایی آثار تاریخی و ثبت آن‌ها در فهرست آثار ملی، تامین اعتبار و پرداخت‌ها برای مرمت آثار تاریخی از جمله این اقدامات بوده و حداقل ۲۵ کارگاه مرمت آثار تاریخی در مراغه فعالیت دارند و سال گذشته پنج کارگاه فعال بود.
طالبی می‌گوید: مراغه از نظر آثار طبیعی نیز جذاب بوده، ضمن تبلیغات برای معرفی این آثار، جشنواره‌هایی مانند جشنواره سیب، عسل، لبنیات، عرقیجات و خشکبار مراغه نیز برای معرفی شهر برگزار می‌شود.
او از احداث برخی پروژه‌های زیرساختی مانند احداث مجموعه اقامتی جدید و مجتمع‌های تفریحی، رفاهی و گردشگری خبر داد.
فرماندار شهرستان ویژه مراغه نیز در این خصوص با بیان این که مراغه، باغ شهر آذربایجان شرقی و دارای قدیمی‌ترین آثار باستانی است، گفت: ۵۰۰ هکتار از این شهرستان، باغی بوده و این شهرستان از نظر تعدد و قدمت آثار تاریخی، بیشترین آثار را در استان دارا است .
حمید شکری ادامه داد: ۱۶ اردیبهشت ماه به عنوان “روز مراغه” تعیین شده است و تاسیس رصدخانه مراغه توسط خواجه نصیرالدین طوسی، سابقه تاریخی این شهر و تعدد هنرمندان، دانشمندان و صاحب نظران در این شهر و تاثیرگذاری‌شان بر حوزه‌های علمی و فرهنگی در سطح ملی و بین‌المللی از جمله علل وجه تسمیه این روز به شمار می‌آیند.
او با اشاره به اینکه شهر مراغه به عنوان پایتخت ایلخانیان انتخاب شده بود، گفت: علاوه بر تاسیس رصدخانه مراغه در دوره ایلخانیان، کتابخانه‌ای نیز با حضور دانشمندان و علما در حوزه‌های مختلف نیز در این شهر تاسیس شده بود که تعداد کتاب‌های آن که همگی دست نویس و خطی بودند به ۴۰۰ هزار جلد می‌رسید .
او اضافه کرد: دانشمندان مراغه‌ای با تأثیرگذاری بر دانشمندان و علمای سایر خطه‌ها مانند تاجیکستان، گرجستان و ارمنستان که آن زمان جزو اقلیم ایران بودند، همگی سبک خاصی در بحث علوم هنر و ادبیات ایجاد کردند و این مکتب به نام مکتب مراغه شناخته شد .
شکری تاکید کرد: تاثیرگذاری شعرا، هنرمندان و دانشمندان مراغه همچنان ادامه دارد و شاعرانی مثل اوحدی مراغه‌ای دارای مکتب خاصی بودند و یا عبدالقادر مراغه‌ای ردیف نویس اهل این شهر بود و الان هم شاعران تاثیرگذاری مانند استاد کریمی مراغه‌ای و حیدر عباسی در مراغه در حوزه شعر اثر گذار هستند .
او با بیان اینکه روز خاصی برای هر شهری که زمانی به عنوان پایتخت انتخاب شده است، در نظر گرفته می‌شود، اظهار کرد: به عنوان مثال، روز شیراز، روز اصفهان و روز قزوین نیز داریم و روز مراغه نیز مدت سه سال است که با برگزاری برنامه‌های متعدد گرامی داشته می‌شود .
فرماندار شهرستان ویژه مراغه در پایان خاطرنشان کرد: وجود جاذبه‌های گردشگری مانند برج‌های مدور، رصد خانه و حمام خواجه نصیرالدین طوسی، معبد مهر، گنبد سرخ و غفاریه و دامنه‌های سهند و چراگاه‌های مختلف می‌تواند مراغه را به عنوان قطب گردشگری شمال غرب کشور معرفی کند در کنار این امیدواریم فکری به حال احیا و بازسازی برخی آثار باستانی شود.
