تالاب «قوریگل» تبریز به سرنوشت اسمش دچار شد/ محیط زیست مسئول است!
مدیر عامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی گفت: سالانه یک تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار متر مکعب آب به قوریگل منتقل می شود اما به طور طبیعی و با توجه به تغییرات آب و هوایی، در فصل گرما تبخیر و این چرخه مجددا از مهر تکرار می‌شود.
به گزارش ارک خبر،یوسف غفارزاده امروز در خصوص آخرین وضعیت تالاب قوریگل اظهار داشت: این تالاب یک تالاب فصلی است و آب آن از حوزه آبریز و در نتیجه بارش های فصلی تامین می شود که مواردی مانند تغییر اقلیم، توسعه بیش از حد در منطقه پیرامونی تالاب در حوزه هایی مانند راه، صنعت، رشد جمعیت و ویلاسازی موجب قطع این چرخه طبیعی شده است.
وی ادامه داد: با اقدامات صورت گرفته توسط شرکت آب منطقه‌ای استان حتی در فصل غیر زراعی از حوزه دیگری نیز آب به تالاب قوریگل منتقل می شود که بهینه سازی این نیازمند لوله گذاری ۲۰ کیلومتری برای جلوگیری از اتلاف و یخ زدن این آب در فصل سرماست.
غفارزاده تصریح کرد: با همه این شرایط سالانه یک تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار متر مکعب آب به قوریگل منتقل می شود اما به طور طبیعی و با توجه به تغییرات آب و هوایی، در فصل گرما تبخیر و این چرخه مجددا از مهر تکرار می شود.
مدیرعامل آب منطقه ای آذربایجان شرقی خاطر نشان کرد: این تالاب در ۲۰ سال گذشته با همین اقدامات و مشقت و دشواری حفظ شده و اینکه بگوییم خشک شده، چندان صحیح نیست، البته از دو سال پیش انتقال آب به قوریگل به مجموعه محیط زیست محول شده و ما مسئول تامین زیرساخت این انتقال آب هستیم.
تالاب قوریگل
این دریاچه در ۱۸ کیلومترى شمال باخترى بستان‌آباد تبریز قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دریا یک‌هزار و ۸۹۰ متر است.
آب این دریاچه بیشتر از رودها و آبراهه هاى فصلى و سیلابى و به مقدار کمتر از طریق چشمه هاى زیر دریاچه تأمین می‌شود و شیرین است.
دریاچه و آب راکد قوریگل در کنار جاده ترانزیتی تبریز- بستان‌آباد در فاصله ۴۵ کیلومتری شرق تبریز و ۱۵ کیلومتری غرب بستان‌آباد، در میان کوه‌ها و ارتفاعات شرقی گردنه شبلی در یک گودی واقع شده است.
این دریاچه در میان مردم محل به نام قوریگل (استخر خشک) معروف است اما بعضی آن را دوری‌گول (استخر آب زلال) و برخی قویل‌گول (استخر و گودال ژرف و عمیق) می‌نامند.
شاید این نام مصداق بیشتری داشته باشد، درازا و پهنای قوریگل، چهار کیلومتر و مساحت آن ۱۶ کیلومتر مربع است و ژرفای این دریاچه که تمام سال آب دارد در عمیق‌ترین نقطه به ۱۳ متر می‌رسد.
اطراف دریاچه را مرتع، چمنزارها، مزارع و کشتزارهای متعددی فراگرفته و به علت وجود هوای مطبوع در تابستان‌ها، یکی از مراکز استراحت و تفریح مردم تبریز است.
قوریگل که امروز در ردیف آب‌های راکد آذربایجان است، دارای قدمتی تاریخی است، تالاب قوریگل یکی از منابع زیست محیطی بسیار مهم استان است که به عنوان یکی از تالاب‌های بین‌المللی حفاظت شده کشور به ثبت رسیده است.
این تالاب برای بسیاری از پرندگان مهاجر از نظر زیستگاهی حائز اهمیت بین‌المللی است. از این رو حفاظت از آن به عنوان یک هدف اصلی امری اجتناب‌ناپذیر مدنظر قرار گرفته است.
دریاچه قوریگل با توجه به دارا بودن قابلیت‌های مختلف می‌تواند در برگیرنده اهدافی چون حفاظت از تنوع‌زیستی، آموزش، تحقیقات و اکوتوریسم باشد البته برای استفاده بهینه از شرایط طبیعی و نیز گردشگری، تفرجگاهی در جنب این تالاب احداث شده و در خدمت مسافران است.
با این حال باید گفت بهره‌وری پایدار از این تالاب متضمن استفاده بهینه از آن برای جلوگیری از هرگونه تعارض و تضمین موجودیت ارزش‌های دریاچه است.
تالاب قوریگل جزو تالاب‌های بین‌المللی ثبت شده در کنوانسیون رامسر است که برای شماری از پرندگان مهاجر آبزی و حمایت شده از نظر زیستگاهی حائز اهمیت ملی و بین‌المللی است.
تالاب قوریگل سه دهه قبل به عنوان تالاب بین‌المللی در کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده و در سال ۷۳به عنوان منطقه شکار ممنوع تصویب شده است.
تالاب بین‌المللی قوریگل در دهه‌های قبل محل عبور و زیستگاه قوچ و میش ارمنی به عنوان یکی از گونه‌های نادر بوده ولی به دلیل توسعه شهری و ایجاد صنایع، این ویژگی از دست رفته است.
از حیات وحش تالاب قوریگل در زمان حاضر می‌توان به پستاندارانی چون “جربیل ایرانی”، موش کشتزار، موش مغان، گرگ، روباه و سمور سنگی اشاره کرد.
حدود ۹۲گونه پرنده نیز در تالاب بین‌المللی قوریگل شناسایی شده که می‌توان از اردک سرسفید، اردک مرمری و اردک بلوطی به عنوان برخی از آنها یاد کرد که در ردیف گونه‌های جانوری در حال تهدید به انقراض تلقی می‌شوند.
همچنین بیش از ۲۸۰ گونه گیاهی در تالاب بین‌المللی قوریگل تشخیص داده شده که ۸۹ درصد آن در حوزه تالاب روییده و بقیه را گیاهان آبزی و نیمه آبزی تالاب تشکیل می‌دهند.
گیاهان غوطه‌ور در آب تالاب به عنوان یکی از جذاب‌ترین بخش‌ها نیز شامل گونه‌هایی چون بارهنگ آبی، آلاله آبی، قوشاب شانه‌ای، انواع جلبک و فیتوپلانکتون هستند.
اهمیت تالاب بین‌المللی قوریگل از منظر گردشگری طبیعت به اندازه‌ای واضح است که در اوایل سال۱۳۸۴طرح اولیه “ تعیین مناطق گردشگری” آن تدوین شد. در این طرح تصریح شده است با توجه به چشم‌انداز زیبای طبیعت تالاب، در صورت فراهم ساختن زیرساخت‌های مناسب تقاضا برای تفرج در منطقه به طور فزآینده‌ای افزایش خواهد یافت.
شناسایی ۲۸۰گونه آبزی در حوزه آبریز، ۱۱۱ گونه جانور شامل ۹۲ نوع پرنده، ۱۹ نوع خزنده و یک گونه ماهی کپور، امکان‌پذیر نبودن اسکی روی یخ، شنا و قایقرانی بر روی تالاب به دلیل شرایط خاص اقلیمی از جمله مواردی است که در طرح اولیه گردشگری قوریگل مورد اشاره قرار گرفته است.
براساس مطالعات علمی انجام شده در سطح جهان، نزدیک به ۲۰فایده و کارکرد مثبت برای تالاب‌ها در تداوم حیات بشری شناسایی شده است.
تغذیه و تخلیه آب‌های زیرزمینی، حفاظت در برابر نیروهای طبیعی، حفظ خط ساحلی و کنترل فرسایش، بهره‌برداری تجاری، حفاظت از حیات‌وحش به عنوان برخی از فواید تالاب‌ها به عنوان ثروت طبیعی خدادادی است.
علاوه بر این تالاب‌ها در تنظیم جریان آب و کنترل سیلاب، جلوگیری از نفوذ آب شور به سفره‌های آب زیرزمینی، پاکسازی مواد سمی، عمل به عنوان بادشکن، جذب و کاهش کربن و حفظ تنوع‌زیستی نقش حیاتی دارند.
متاسفانه سطح آب تالاب به علت خشکسالی‌های مداوم نسبت به سال‌های گذشته پایین‌تر رفته و گویا این سرمایه خدادادی کشورمان سرنوشتی چون دریاچه ارومیه در انتظار دارد.
انتهای پیام/
