توفان نمک چیست و چه تبعاتی دارد؟
در شرایطی که در سال‌های اخیر باتوجه به تغییر اقلیم، خشکسالی و بحران کم آبی با مشکلاتی مانند ایجاد کانون‌های گردوغبار در شهرهای مختلف کشور مواجه هستیم، خشک شدن دریاچه ارومیه نیز می‌تواند باعث بروز توفان نمک شود که یکی از تهدیدات جدی محیط زیستی و کشاورزی است و اقتصاد مردم منطقه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
به گزارش ارک خبر،دریاچه ارومیه هنوز به‌صورت کامل خشک نشده اما تقریبا دو قسمت شمالی و جنوبی آن از هم جدا شده و حدودا یک هزار کیلومتر مربع از دریاچه باقی‌مانده است.
حساسیت خشک شدن دریاچه ارومیه و ایجاد توفان‌های نمک به اندازه‌ای بالاست که برخی کارشناسان معتقدند اگر دریاچه ارومیه خشک شود و توفان‌های نمک گسترش یابد، نمکی که از این دریاچه بر می‌خیزد تا هزاران کیلومتر دورتر منتقل می‌شود و به شمال شرق کشور خواهد رسید. به جهت اهمیت این موضوع به ۱۱ نکته از صحبت‌های علیرضا شریعت – مسئول سابق دفتر نظارت و پایش ستاد احیای دریاچه ارومیه – اشاره می‌کنیم:
بر اساس گزارش‌های مطالعات صورت گرفته توسط دانشگاه‌های علوم پزشکی تبریز و ارومیه – که در همان ابتدای شروع فعالیت ستاد صورت گرفت – ذرات موجود در ریزگردهای نمکی دریاچه ارومیه حاوی ترکیبات کلسیم، آهن، آلومنیوم و منیزیم هستند.
کلسیم موجود در محیط خطر ابتلا به سنگ کلیه، گرفتگی مجاری کلیه و رگ‌های خونی را بالا می‌برد.
آهن موجود در این ریزگردها ممکن است منجر به ورم و بروز آسیب‌های چشمی شود و جذب آن از طریق تنفس طولانی‌مدت نیز التهاب ریه را در پی دارد.
تنفس منیزیم موجود در ریزگردها باعث افسردگی، گیجی و ضعف عمومی می‌شود اما درباره آلومینیوم وضع از این هم بدتر است و حتی تنفس کوتاه‌مدت ذرات حاوی آلومینیوم باعث سرفه، تحریک شش و صدمه به دستگاه تنفسی می‌شود.
اگرچه خشکی دریاچه ارومیه طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها یا اختلالات را موجب می‌شود اما مهم‌ترین و شایع‌ترین این اختلالات متوجه ریه، مری، سیستم عصبی و دستگاه‌های داخلی خواهد شد.
توفان نمک دریاچه ارومیه علاوه بر تحت تاًثیر قرار دادن استان‌های همجوار دریاچه، تا هزاران کیلومتر دورتر یعنی تا شمال شرق ایران را هم تحت تاثیر قرار می‌دهد و گستره آن به استان‌های تهران، قم، خراسان شمالی، خراسان رضوی و سمنان هم می‌رسد. در بهترین حالت حدود ۶ میلیون نفر از جمعیت ساکن در حاشیه این دریاچه را مجبور به ترک منطقه خواهد کرد.
این پدیده علاوه بر مناطقی در ایران، کشورهای همسایه را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد.
هر چه رطوبت دریاچه ارومیه بیشتر باشد، امکان خیزش گرد و غبار نمک از سطح آن کمتر خواهد بود. در صورت تداوم خشکی دریاچه و تغییر بافت بستر دریاچه ، این ذرات نمکی با کمترین میزان باد هزاران کیلومتر از غرب تا شمال شرق کشور را در بر خواهند گرفت.
نشستن این گرد و غبار روی برگ درختان و گیاهان باعث نابودی آن‌ها نیز می‌شود. مواد و املاح این گرد و غبار از نظر شیمیایی به‌گونه‌ای است که بر حیات گونه‌های جانوری منطقه هم اثرگذار است.
ابتدا باید بپذیریم که نمی‌توان جلوی توفان نمک را گرفت بلکه لازم است دریاچه ارومیه را از حالت بی‌آبی خارج کرد.
چالش اصلی عدم احیای دریاچه ارومیه عوامل غیر مهندسی و غیر تکنیکال هستند و عامل اصلی آن به‌طور قطع عدم باور، اعتقاد و همراهی همه دستگاه‌های حاکمیتی اعم از قوای سه گانه و نهادها و سازمانهای مختلف همچنین تعارض منافع است که به آن بخشی‌نگری و ماموریت‌محوری بخشهای مختلف را می‌توان اضافه کرد.
انتهای پیام/
