«ملت ایران مدیون ستارخان و فرزندان تبریز‌اند» نوشته: محمد فرج‌پور باسمنجی
در این شب های سرد و روزهای کرونایی در کتابخانه‌ام مطالعه میکردم و مروری بر مهمترین اتفاقات تاریخی ایران در ۲۵ آبان داشتم که سالروز شهادت ستارخان از همه برجسته بود. فورا به دنبال سخنان پروفسور ناصر تکمیل همایون در درس تاریخ معاصر ایران دوره کارشناسی ارشد روزنامه نگاری که ۲۵ سال پیش افتخار تلمذ از محضر ایشان را در تهران داشتم افتادم.
وی معتقد بود در تاریخ معاصر ایران بخش مهمی از آگاهی ملت و تحولات اجتماعی و فرهنگی ان مدیون تبریز و بزرگان و نام اوران ان است.
مشروطه را می ستود ونقش تبریز و اذربایجان را در ان بی بدیل می دانست.این استاد عزیزمان که همچنان با تحقیقات تاریخی خود در ۹۰ سالگی زوایای پنهان تاریخ ایران را می شکافد و دوستداران تاریخ،فرهنگ و تمدن ایران بزرگ راخوشه چین دانش و اندوخته های خود می کند.چهل سال تدریس در دانشگاه تهران و اشنایی با دوره های مختلف تاریخی و قبولی استاد مشاور یا استاد راهنمای صدها دانشجوی تحصیلات تکمیلی رشته های تاریخ، تکمیل همایون را به دانشنامه قابل وثوق و قابل استنادی در اورده که از هر در تاریخ گذشته و معاصر ایران سخن هایی در سینه دارد.
درباره ستارخان و مبارزات وی در تبریز و تهران و تاختن او به استبداد داخلی و خارجی و سد کردن راه ورود قشون دولتی شاه قاجار به تبریز و فتح تهران و برگرداندن پرچم مشروطه پس از دسیسه چینی های عمال خیانتکار روسی و اذناب داخلی که بگذریم و بررسی انها مجال گسترده و تاریخدانانی ابدیده میخواهد نظرات تحقیقی استاد مان «تکمیل همایون» درباره ستارخان گواه زنده ای در بزرگی و نقش ان مبارز خوشنام در تغییر مسیر تاریخ ملتی است که سالها زیر سلطه استبداد داخلی و استعمار خارجی مانده‌اند.
وی درباره عظمت کار ستارخان و دیگران فرزندان مبارز تبریز معتقد است که ملت ایران مدیون ستارخان و فرزندان تبریز و یلان امیر خیزند.چرا که دلاوری ستارخان و فرزندان پاک و شجاع تبریز، ایران را وارد یک دوره تاریخی جدیدی کرد و امضای فرمان مشروطیت را تثبیت و به استبداد صغیر پایان داد.ستارخان با فتح تهران قدرت ولایات و اذربایجان را رخ سیاستمداران قاجار کشید انها که ریشه در استر اباد داشتند و مروج خرافه و جهل و نادانی و بازیچه‌ی قدرت های بزرگ زمان خود بودند.
نویسنده این سطور با دیگر زوایای زندگی و مبارزات ستار خان و باقرخان سر سخن ندارد ولی این سخن مستند و تحقیقی مدیر گروه وقت دانشگاه تهران، در تاریخ ملت ما طنین انداز است که کار ستارخان و همرزمان نظامی،مذهبی و روشنفکری تبریز به قدری بزرگ و قابل توجه است که انها مسیر تاریخی ایران را تغییر دادند و ایران را وارد یک دوره تاریخی جدید کردند …نسل جدید و بزرگان و بازیگران سیاسی معاصر ایران باید این اموزه ها را به دیده منت اویزه گوش کنند و در سالروز شهادت ستارخان برنامه هایی رابصورت رسانه ای و اکامیک تدارک ببینند تا فرزندان ایران، گذشته نه چندان دور تاریخ خود را بدانند و یاد مردان بزرگ خود را گرامی دارند و بی خود نیست که مجلس شورای ملی وقت به پاس این فداکاری‌ها و نقش افرینی های شاهکارانه فرزندان اذربایجان،دولوح نقره‌ای و طلا کوب را به ستارخان و باقرخان تقدیم کردند و نام ستارخان رشید را ملقب به سردار ملی و نام باقرخان آن قهرمان مبارز را ملقب به سالار ملی در تاریخ ملت بزرگ ما ماندگار ساختند.و هر ایرانی ازاده بر شرف و مردانگی این قهرمانان ملی درود می فرستد.
