دستاورد محققان کشور برای حذف آلاینده‌های آلی از آب و پساب‌های شهری
خبرگزاری ارک – پژوهشگران مرکز تحقیقات بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی کردستان، در طرحی تحقیقاتی اقدام به ساخت نانوکاتالیست‌هایی کردند که در حضور نور طبیعی خورشید قادر است آلاینده‌های آلی را با بازده بالایی از آب حذف کند.
دکتر مهدی صفری، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان و محقق طرح با بیان این‌که این تحقیقات در مقیاس آزمایشگاهی صورت گرفته است، اظهار کرد: این نانوکاتالیست از مزایایی همچون قیمت کم، توانایی جذب بالای اشعه ماورای بنفش و نیاز به انرژی کم جهت فعال‌سازی برخوردار است.
وی افزود: مواد هیومیکی (HS) بخش عمده‌ای از آلاینده‌های آلی طبیعی هستند که از تخریب میکروبی بافت‌های گیاهی و حیوانی ایجاد می‌شوند. ورود مقادیر زیاد این آلاینده‌ها به منابع آب منجر به ایجاد اثرات نامطلوب بر کیفیت آب مثل رنگی کردن آن و ایجاد طعم و بو خواهد شد. از طرفی واکنش این مواد با کلر، ترکیبات سرطان‌زایی را تولید می‌کند که بهداشت و سلامت جامعه را به خطر می‌اندازد. مشکلات بهره‌برداری مثل گرفتگی فیلترها در تصفیه خانه‌های آب از دیگر معضلات حضور این آلاینده‌ها در منابع آبی است. از این رو در این طرح به دنبال روشی بوده‌ایم که بتوانیم این مواد را با راندمان بالایی از نمونه‌های مورد آزمایش حذف کنیم.
به گفته صفری، در دهه گذشته فرایند‌های فتوکاتالیستی به عنوان روشی کارامد جهت از بین بردن ترکیبات آلی از محلول‌های آبی مورد توجه قرار گرفته‌اند. به همین دلیل اکسید‌های فلزی نیمه هادی نظیر اکسید روی و یا تیتانیا به عنوان کاتالیست‌هایی پرکاربرد در این فرایند‌ها معرفی شده‌اند.
صفری در توضیح مطالعات صورت گرفته عنوان کرد: در این طرح نیز تلاش شد تا از نانوکاتالیست‌های آزمایشگاهی سنتز شده با قابلیت‌های بهبود یافته جهت حذف آلاینده آب استفاده شود. برای این منظور از نانوذرات اکسید روی آلایش شده با اکسید مس، بعنوان نانوکاتالیست و از نور خورشید بعنوان منبع طبیعی انرژی نور استفاده شد.
محقق طرح تصریح کرد: نتایج این مطالعه نشان داده که نانوکاتالیست سنتز شده می‌تواند آلاینده‌های آلی موجود در آب را با کارایی بالایی حذف کند. همچنین به دلیل استفاده از نور خورشید و بهینه‌سازی نانوکاتالیست سنتزشده هزینه‌های عملیاتی تا حدود زیادی کاهش می‌یابد.
وی تاکید کرد: با تکمیل مراحل تحقیقاتی و دستیابی به تولید انبوه می‌توان از این نانوکاتالیست در تصفیه آب و فاضلاب شهری و پساب‌های صنعتی بهره گرفت.
این نانوکاتالیست‌ها به روش هیدروترمال ساخته شده و توسط روش‌های FTIR، XRD و SEM مورد ارزیابی قرار گرفته‌اند. عوامل مؤثر در فرایند نظیر pH ابتدایی، میزان کاتالیست و غلظت اولیه مواد آلاینده از جمله موارد بررسی شده بر میزان بازده فرایند بوده است.
نتایج این تحقیقات که حاصل تلاش‌های دکتر مهدی صفری، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی کردستان و همکارانش است، در مجله Environmental Science and Pollution Research منتشر شده است.
