مدیریت انرژی صنعت؛ الزام حکمت و اتخاذ مصلحت

درآمدی بر مدیریت تابستانه صنایع از سوی وزارت نیرو
مدیریت انرژی صنعت؛ الزام حکمت و اتخاذ مصلحت
به گزارش ارک خبر-دکتر حسین کلهر – کارشناس فرهنگ و رسانه و روزنامه نگار:تابستان و دغدغه‌های ناشی از گرما؛ پدیده ای طبیعی که به رغم ویژگی‌ها و پیامدهای مثبتش، نگرانی‌هایی را برای بخشی از فعالیت‌ها و مدیریت‌های جامعه انسانی امروز به همراه دارد.
تابستانی که از یک سو فصل اکمال نعمات خداوند محسوب می‌شود و از سوی دیگر دغدغه‌هایی را در بستر فرایند افزایش دما به عنوان پدیده طبیعی و مداوم ظاهر می‌سازد. دغدغه‌هایی که به طور عمده در روند ارائه انرژی برق به انواع مشترکان بروز می‌یابد و حوزه صنعت را نیز بیشتر دربرمی‌گیرد. عامل بروز این تضاد نیز محدودیت در عرضه انرژی پاکی به نام برق است؛ نعمتی که هر ساله بر تقاضای بهره‌گیری از آن افزوده می‌شود، اما هزینه‌بر بودن و زمان‌بر بودن اجرای طرح‌های مربوط به توسعه زیرساخت‌های این صنعت پاک، محدودیت‌هایی برای پاسخگویی به نیاز بخش‌های مختلف جامعه ایجاد می‌‌کند. به ویژه امسال که شرایط در حوزه ارائه خدمات مربوط به انرژی برق در فصل تابستان با چالش‌هایی مضاعف همراه بود. گرمای طاقت‌فرسا که به زعم کارشناسان، حداقل در ۱۱ سال گذشته در کشورمان بی‌سابقه بوده و افزایش سه درجه ای میانگین دمای این فصل نسبت به سال گذشته نیز بر این نگرانیها افزوده است. به ویژه برای سالهای آتی. نکته مهم دیگر ماندگاری گرما در ماه‌های گذشته بود. مردم برخی استانهای ایران مانند گیلان حدود ۵۰ روز از تابستان امسال را با گرمای بالای ۳۷ درجه پشت سر گذاشتند در حالی که این رقم برای سال ۱۴۰۱ فقط ۱۸ روز بود.
محدودیت‌های وزارت نیرو برای افزایش توان تولید انرژی برق نیز از دیگر عواملی بود که مزید بر علت شد و در حالی که پاسخگویی به روند افزایش سه تا چهار درجه‌ای تقاضای برق در اوج بار تابستان را برای تضمین بار شبکه هدف‌گذاری می کرد، اما امسال در بیشتر مناطق کشور با افزایش ۱۰ درصدی تقاضای مشترکان خانگی به این انرژی پاک مواجه شد! اتفاق غیر مترقبه که لزوم اعمال محدودیت و برنامه‌ریزی هدفمند در حوزه صنعت را برای دست‌اندرکاران گریز ناپذیر می‌ نمود. فراموش نکنیم که هر ساله با فرا رسیدن فصل گرما، اعمال مدیریت مصرف انرژی در حوزه صنعت برای تضمین پایداری شبکه مشترکان خانگی مد نظر قرار می‌گرفت، اما فشار تقاضای عمومی برای بهره‌گیری بیشتر از انرژی برق سبب می‌شد تا جدول برنامه‌ریزی و اعمال مدیریت مصرف برق در صنایع به عنوان اولویتی اساسی در دستور کار شرکت توانیر قرار گیرد. گویا دست‌اندرکاران امر با پیش بینی شدت گرمای امسال لزوم همراهی و همکاری صنایع را برای پیشگیری از بروز بحران در شبکه توزیع به خوبی احساس کرده بودند.
طبق آمار اردیبهشت ماه وزارت نیرو، حدود ۴۳ درصد از ظرفیت تولید برق ۴۳ هزار و ۴۸۵ مگاواتی کشور را بخش صنعت مصرف کرده بود و مشترکان خانگی با سهم حدود ۲۷ درصدی در رتبه دوم قرار داشتند. البته ناگفته نماند که در زمان اوج بار امسال، رقم ۷۳ هزار و ۵۰۰ مگاوات به ثبت رسید که عمده این افزایش مصرف مربوط به مشترکان خانگی بود. اما از آنجا که تثبیت پایداری برق مشترکان خانگی از سیاست‌ها و اولویت‌های وزارت نیرو تلقی می‌شد، لاجرم اتخاذ تدابیر لازم برای اعمال محدودیت در روند مصرف بخش‌هایی چون صنعت و کشاورزی را در دستور کار قرار داد. بر همین اساس مجموع مشترکان صنعتی تحت پوشش شرکت‌های توزیع برق سراسر کشور اعم از داخل و بیرون از شهرک‌های صنعتی با تقسیم متوازن بار مکلف شدند یک روز در هفته به غیر از جمعه‌ها از ساعت ۱۱ تا ۲۳ از مصرف برق خودداری کنند. هرچند این قاعده در سال‌های پیش نیز برای واحدهای صنعتی کشور استوار بوده اما به رغم هزینه‌ها و محدودیت‌هایی که برای فعالان حوزه صنعت به وجود می‌آورد، سبب شد روند تثبیت پایداری شبکه در جهت اولویت به مشترکان خانگی تحقق عینی یافته و وزارت نیرو را در تحقق برنامه‌های مدیریت مصرف خویش یاری رساند.
جا دارد در کنار این گونه اعمال مدیریتها برای بخش‌های غیر خانگی به تلاش‌های امسال شرکت توانیر برای استفاده حداکثری از زیرساخت‌ها در جهت افزایش تولید انرژی برق اشاره ای داشته باشیم. درهمین رابطه امسال از یک سو آمادگی تولید نیروگاه‌های حرارتی برق کشور به حدود ۹۹ درصد رسید و ۷۰۰ مگاوات هم بر توان تولید برق کشور افزود و از سوی دیگر اعمال مدیریت هوشمند بر روند مصرف مشترکان مزید بر علت شد. چراکه اکنون نصب کنتورهای هوشمند برق در کشور به ۲ میلیون و ۸۰۰ هزار دستگاه رسیده و این مهم ظرفیتی فراهم ساخته تا بتوان به سوی مدیریت بهینه مصرف برق حرکت کرد. نکته دیگر اقدامات به موقع شرکت توانیر برای اجرای عملیات تعمیر و نگهداری ۶۷۰ نیروگاه بزرگ کشور بود که پیش از آغاز فصل گرما در دستور کار قرار گرفت و زمینه بهره‌گیری حداکثری از ظرفیت نیروگاه‌ها را در زمان اوج بار مهیا ساخت.
این همه اقداماتی بود که در بستر اعمال یک مدیریت هوشمندانه و جهادی در وزارت نیرو و همچنین تقویت روحیه همدلی و همراهی تمامی دست‌اندرکاران و مشترکان بخش‌های مختلف عینیت یافت تا مشکلات ناشی از کمبود انرژی برق در زمان اوج بار و در حین بروز شدت گرمای طاقت فرسای تابستان امسال را به حداقل برساند و زمینه بروز هرگونه کاستی و دغدغه فراگیر را در حوزه مصرف سلب کند.
با این همه یادمان نرود که دهه سوم مرداد ماه امسال، اوج بار مصرف برق کشور از رقم ۷۴ هزار و ۶۰۰ مگاوات بالاتر رفت و ظرفیت حداکثری تولید برق نیروگاه‌ها را که رقمی معادل ۷۳ هزار و ۵۰۰ مگاوات بود، تحت شعاع قرار داد؟ اینجا بود که مرکز دیسپاچینگ وزارت نیرو به طور هوشمندانه و راندوم حدود ۲۰۰۰ مگاوات از روند مصرف برق کشور کم کرد و برخی خاموشی‌های موردی در سراسر کشور اتفاق افتاد.
با این توضیح باید دریافت که تداوم روند فعلی برای سال آینده، می‌تواند چالش‌های اساسی در حوزه تولید و مصرف برق در کشور ایجاد کرده و موجب شود مخاطرات و محدودیت‌های بیشتری در تابستان سال آتی، بخش‌های مختلف جامعه ایرانی را تهدید کند. این مخاطرات هم زیرساختهای صنعت برق را تهدید می‌کند و هم در قالب اعمال مدیریت ناشی از محدودیت یک روز در هفته برق به صنایع، خساراتی را به حوزه تولید و اشتغال وارد می سازد. بیاییم تجربیات به کار گرفته شده در تابستان امسال را مد نظر قرار داده و در بستر تعامل، همدلی، همراهی و بررسی آسیب شناسانه، تدابیر لازم را در کنار اعمال سیاست‌های تشویقی اعم از ۲۰=۱ کار بگیریم؛ تا اگر در اتفاقی نادر اما قابل پیش‌بینی، گرمایی طاقت فرساتر برای تابستان ۱۴۰۳ بروز یافت، آمادگی‌های لازم برای تثبیت پایداری برق در شبکه‌ها فراهم آید.
روابط عمومی شرکت توزیع برق اصفهان