دریاچه ارومیه به تراز اکولوژیک خود نخواهد رسید

پایگاه خبری ارک – عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین گفت: کف دریاچه انباشته شده از نمک است بنابراین هرچه آب وارد آن شود تبخیر خواهد شد از این رو هیچگاه به تراز اکولوژیک خود نخواهد رسید.

به گزارش خبرنگار علمی ایرنا، مرضیه لک روز پنجشنبه در کارگاه آموزشی همایش حامیان محیط زیست به حجم شوری آب دریاچه اشاره کرد و افزود: اکنون شوری آب این دریاچه 400 گرم بر لیتر است در حالی که دریاچه 99 درصد از حجم آب خود را از دست داده و با این میزان شوری برگشتن به تراز اکولوژیک غیرممکن است.
وی اظهار کرد: پنج میلیارد تن نمک کف دریاچه وجود دارد که با این میزان حجم باید شوری را به 250 گرم بر لیتر برسانیم بنابراین رسیدن به این هدف به حجم بسیار زیادی آب نیاز دارد که اگر این کار نیز صورت گیرد نمک ها شروع به حل شدن می کنند و شوری را افزایش می دهند بنابراین مجبوریم نمک کف دریاچه را کاهش دهیم.
لک گفت: هرچه آب وارد دریاچه شود، شدت تبخیر و میزان شوری آن را از بین می برد و ادامه این روند موجب می شود منابع آب شیرین خود را نیز از دست بدهیم اگر 30 میلیارد مترمکعب آب مورد نیاز را نیز وارد دریاچه کنیم دیگر به زمان گذشته خود برنمی گردد.
به گفته وی، در مدت یک سال 35 سانتیمتر نمک در بستر دریاچه رسوب می کند و تبخیر آب یک متر در سال است بنابراین رسیدن به تراز اکولوژیک کاری بسیار دشوار و غیرممکن است.
لک گفت: عده ای معتقدند دریاچه را به حال خود رها کنیم در این صورت تنها سه لکه از دریاچه باقی می ماند که خشک نمی شود برخی هم معتقدند آب را از حوضه های دیگر وارد دریاچه کنیم اما ما معتقدیم حوضه آبی دریاچه باید پایدار باشد.
عضو هیات علمی پژوهشکده علوم زمین اظهار کرد: تغییر اقلیم، بهره برداری بی رویه از منابع آبی و میانگذر شهید کلانتری مولفه هایی بودند که در سازمان زمین شناسی درخصوص خشک شدن دریاچه ارومیه مورد بررسی قرار گرفتند.
وی اظهار کرد: بررسی ها نشان می دهد نقش تغییر اقلیم در خشک شدن دریاچه ارومیه بسیار کمرنگ بوده است؛ بعد از سه سال خشکسالی تراز دریاچه در سال 2000 کاهش یافت اما بعد از آن به رغم بهبود بارش ها در منطقه، تراز آب همچنان روند کاهشی خود را ادامه داده است.
لک، گفت: سازمان زمین شناسی این مساله را در سال 1388 به نهادهای مرتبط ارائه داد اما مورد قبول قرار نگرفت و آنها گفتند که عواملی مانند تبخیر و باد نیز باید مدنظر قرار گیرد. وی افزود: بر این اساس سازمان زمین شناسی اقدام به مغزه گیری از کف دریاچه ارومیه کرد و رسوبات را از عمق 6.5 متری بستر بیرون آورد که در این عمق اثری از خشکسالی نبود این به آن معنا است که طی 13 هزار سال گذشته ارومیه خشک نشده است.
لک، به عامل بعدی یعنی استفاده بی رویه از آب های زیرزمینی اشاره کرد و گفت: بیش از 100 هزار حلقه چاه مجاز و غیرمجاز در اطراف دریاچه ارومیه حفر شده که باعث پایین رفتن سطح آب های زیرزمینی شده و همچنین روی تمام رودخانه های مهم دریاچه ارومیه بدون درنظرگرفتن حقابه محیط زیستی دریاچه، سد احداث شده است.
وی با بیان اینکه متولیان سد اعلام کردند که فقط سه میلیارد مترمکعب آب پشت سدها ذخیره شده است که در برابر 30 میلیارد مترمکعب کمبود آب دریاچه ارومیه عددی نیست، افزود: این گفته شاید درست باشد اما اتفاقی که در این میان افتاد این بود که تمام آب های شیرین پشت این سدها ذخیره شده از این رو تعادل ورود آب شیرین و شور به دریاچه به هم خورد که این مساله باعث افزایش شوری آب دریاچه شده است.
لک، در ادامه به احداث میانگذر شهید کلانتری اشاره کرد و گفت: این میانگذر قرار بود به صورت پل احداث شود زیرا گردش آب در دریاچه ارومیه از جنوب به شمال است اما زمانی که میانگذر به طول 17 کیلومتر احداث شد، فقط یک 1.7 کیلومتر برای جریان آب جنوب و شمال دریاچه درنظرگرفته شد از این رو این حجم کوچک دریچه موجب متوقف شدن جریان طبیعی دریاچه شد که این مساله نیز تعادل شوری و شیرینی دریاچه را به هم زد.
وی تاکید کرد: اکنون دیگر امحای میانگذر فایده ای ندارد چون کف دریاچه پر از رسوب شده و ارتباط بخش شمالی و جنوبی قطع شده است.
لک به تشکیل ستاد احیای دریاچه ارومیه اشاره کرد و گفت: تشکیل این ستاد کار بسیار مناسبی است که قرار است در یک برنامه 10 ساله دریاچه را به تراز اکولوژیک خود برساند اما معتقدم که دریاچه به تراز اکولوژیک خود نخواهد رسید.
همایش یک روزه حامیان محیط زیست با رویکرد توسعه کیفیت زیست محیطی در سالن همایش های صدا و سیما در حال برگزاری است.