طرح مجلس و میراث فرهنگی برای حمایت از بافت های تاریخی

به گزارش خبرگزاری ارک به نقل از خبرگزاری میراث فرهنگی : نمایندگان مجلس برای از بین بردن خلاهای قانونی درباره رسیدگی به خانه ها و ابنیه تاریخی درحال بررسی طرحی با عنوان «حمایت از احیا و مرمت بافت های فرهنگی-تاریخی» هستند تا شاید راه حلی برای مشکلات صاحبان خانه های تاریخی و سازمان میراث فرهنگی درباره خانه های تاریخی پیدا شود.

بر اساس گزارش CHN صاحبان خانه های تاریخی و سازمان میراث فرهنگی، پای یک خانه تاریخی که وسط باشد معمولاً در دو جبهه مقابل قرار می گیرند و آبشان در یک جوی نمی‌رود.

صاحب خانه‌ها معمولاً به دنبال تخریب خانه‌ها و استفاده از زمین برای انبوه سازی هستند. سازمان میراث فرهنگی با ثبت خانه‌های تاریخی می‌خواهد از تخریب آنها جلوگیری کند. در عین حال هم معمولاً به صاحب خانه اجازه مرمت و دخل و تصرف نمی دهد.

تعامل و رایزنی هم معمولاً جواب نمی دهد. آخر سر صاحب خانه ها دادشان را به دیوان عالی کشور می برند و دیوان عالی هم بیشتر از این که طرف سازمان میراث فرهنگی را بگیرد، هوای صاحب خانه را دارد و رای به تخریب خانه ها می دهد.

البته این موضوع در شهرهایی مثل شیراز، اصفهان یا یزد فرق می کند. چون در این شهرها و دیگر شهرهای تاریخی بیشتر بافت شهر تاریخی به شمار می آیند و از توسط سازمان میراث فرهنگی ثبت ملی شده اند. نارضایتی در این شهرها بیشتر است و صاحبان خانه ها از این که نمی توانند در خانه ای که بر آن مالکیت دارند تغییر ایجاد کنند شاکی اند.

حالا یکی از نمایندگان شیراز در مجلس طرحی با عنوان « طرح حمایت از احیا و مرمت بافت های فرهنگی-تاریخی» را ارائه داده است که در صورت تبدیل آن به قانون شاید بتواند چاره‌ای راهگشا برای اختلاف های همیشگی سازمان میراث فرهنگی و صاحبان خانه های تاریخی باشد.

این طرح از سوی جعفر قادری نماینده مردم شیراز به مجلس ارائه و کمیسیون مشترکی متشکل از کمیسیون فرهنگی، کمیسیون عمران، کمیسیون اقتصادی، کمیسیون برنامه و بودجه برای رسیدگی به این طرح تشکیل شد.

روز سه شنبه نیز با انتخاب هیات رئیسه کار این کمیسیون مشترک برای بررسی طرح حمایت از اجیا و مرمت بافت های تاریخی در مجلس بصورت رسمی آغاز شد.

جعفر قادری که ریاست این کمیسیون مشترک را برعهده گرفته است در این باره به خبرنگار پارلمانی CHN می گوید: بافت ها، آثار و ابنیه تاریخی که در برخی از شهرها به خصوص شهر های قدیمی مثل شیراز و اصفهان و ماسوله و مشهد وجود دارند پتانسیل هایی هستند که باید مورد توجه قرار گیرند.

نماینده شیراز با اشاره به جلساتی که با فعالان میراث فرهنگی حوزه انتخابیه اش داشته، می افزاید: به نظر این فعالان میراث فرهنگی قوانین موجود پاسخگو نیست. اگر قرار باشد با اتکا به توانایی ها و ظرفیت های دولتی بخواهیم بافت های تاریخی را بازسازی بکنیم، هیچ وقت توان دولتی چنین اجازه ای به ما نمی دهد. با توجه به منابعی که در اختیار سازمان میراث فرهنگی است، این سازمان هر سال می تواند 4 یا 5 خانه را مرمت کند و در اداره آنها هم مشکل دارد. همچنین در واگذاری هم محدودیت هایی دارد.

قادری صحبت هایش را اینطور ادامه می دهد که «ما نظرات سوی فعالان میراث فرهنگی را جمع آوری کردیم. همچنین از نظرخواهی از برخی نمایندگان مجلس که در موضوعات میراث فرهنگی و گردشگری تخصص دارند، استفاده کردیم. از سازمان میراث فرهنگی و مرکز پژوهش ها هم خواستیم در این باره نظر بدهند و در نهایت طرحی با عنوان « طرح حمایت از احیا و مرمت بافت های فرهنگی-تاریخی» به مجلس فرستادیم.

به گفته نماینده شیراز در مجلس این طرح مورد استقبال سازمان میراث فرهنگی و پژوهشگاه این سازمان قرار گرفت. همچنین مرکز پژوهش های مجلس، وزارت راه و شهرسازی هم با این طرح موافقت کردند و در نهایت این طرح به کمیسیون مشترکی متشکل از کمیسیون فرهنگی، برنامه و بودجه، عمران، اقتصادی و اجتماعی فرستاده شد تا در این کمیسیون مشترک تمام ابعاد آن مورد بررسی قرار گیرد و برای تبدیل شدن به قانون به صحن علنی مجلس برود.

قادری با بیان این که «‌پیش از این تجربه قانون حمایت از بافت های فرسوده را داشتیم و موفقیت آمیز بود»، درباره طرح احیای بافت های تاریخی این چنین توضیح می دهد: در صورت تبدیل این طرح جدید به قانون، تکالیف دستگاه ها مشخص می شود. یعنی اگر سازمان میراث فرهنگی نمی تواند از منابع دولتی استفاده کند، این قانون مشخص می کند که چگونه باید از ظرفیت های مردمی استفاده شود. اگر طرح های جامع وجود داشت برای آنها تعیین تکلیف شود.

نماینده شیراز به طرح پیشنهادی اش امیدوار است و می گوید « فکر می کنم این طرح خیلی از مسائل را حل کند. اگرچه شاید همه انتظارات بر آورده نشود، اما همین که ورود پیدا کند و چهارچوبی مشخص شود مشکلات قابل حل و فصل خواهند شد. در ضمن این که سازمان میراث فرهنگی هم خلاء این کار را احساس می کرد و مسئولان این سازمان از این موضوع استقبال کردند.

مهرداد لاهوتی، سخنگوی کمیسیون مشترک هم در گفت و گو با خبرنگار پارلمانی CHN این چنین درباره طرح حمایت از احیا و مرمت بافت های فرهنگی- تاریخی توضیح داد: ما از نظر داشتن آثار و ابنیه تاریخی جز کشورهای برتر دنیا هستیم. پس بنابراین اگر ابنیه و خانه های تاریخی مان را حفظ کردیم می توانیم از آن در صنعت گردشگری استفاده کنیم.

او در ادامه به ابهاماتی که در قانون وجود دارد اشاره می کند و توضیح می دهد: در حال حاضر معلوم نیست صاحبان خانه های تاریخی می توانند از خانه هایشان استفاده کنند یا سازمان میراث فرهنگی باید این خانه ها را خریداری کند؟ صاحبان خانه اگر استفاده نکنند که یک بنای مثلاً 100 ساله از بین می رود. سازمان میراث فرهنگی هم که نمی تواند خانه را بخرد. نگهداری این نوع ابنیه تاریخی هم هزینه های بسیار سنگینی دارد. این ها مسائلی هستند که ما باید در قانون آنها را برطرف کنیم.

به گفته لاهوتی این موضوع فرهنگی است که با مسائل اجتماعی و عمرانی ارتباط تنگاتنگ دارد و بر همین اساس کمیسیون مشترکی متشکل از کمیسیون های مختلف برای رسیدگی به این طرح تشکیل شد.

او نیز امیدوار است این طرح در صورت تبدیل به قانون بتواند خلاهای قانونی در بحث مربوط به خانه ها و ابنیه تاریخی را برطرف کند. لاهوتی همچنین به ارتباط این طرح با بحث گردشگری اشاره می کند و می گوید: امیدواریم بتوانیم خلاهای قانونی در بحث های گردشگری در ارتباط با خانه های تاریخی را نیز در این موضوع ادغام و برطرف کنیم.

سخنگوی کمیسیون مشترک «طرح حمایت از احیا و مرمت بافت های فرهنگی-تاریخی» در ادامه به همراهی سازمان میراث فرهنگی با این طرح اشاره می کند و می گوید: سازمان میراث فرهنگی کاملاً در جریان است و دولت کاملاً در این طرح با ما همراه شده است. معمولاً ابعاد کارشناسی چنین طرح هایی از دل سازمان یا وزارتخانه خارج می شود. ابعاد کارشناسی این طرح هم از سازمان میراث فرهنگی بیرون آمده است.

ابراز امیدواری از سوی رئیس و سخنگوی کمیسیون مشترک بررسی طرح حمایت از احیا و مرمت بافت های فرهنگی-تاریخی را می توان به فال نیک گرفت. شاید با تبدیل این طرح به قانون کمتر شاهد تخریب خانه های و بافت های تاریخی باشیم. همچنین امید است این طرح بتواند راه چاره ای پیش پای مالکان خانه های ابنیه و تاریخی بگذارد که سراغ گرفتن حکم تخریب خانه هایشان نباشند.