ارک خبربه نقل ازایرنا:علیرضا نجفی روزچهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: فصل هشتم کاوش در مجموعه تاریخی شهر بلقیس با هدف شناخت و آگاهی از ساختار معماری داخلی ارگ و فضاهای موجود در آن، ایجاد فضای سایت موزه برای بازدید کنندگان وفراهم کردن بستری برای حفاظت و مرمت اضطراری و تکمیلی در داخل ارگ و محدوده شارستان با تاکید بر تپه منار انجام شد.
وی افزود: مشخص کردن کاربری و تکمیل ساختار مسجد مدرسه که بخش هایی از آن در فصول گذشته با کاوش های باستان شناختی نمایان شده بود از اهداف این فصل از کاوش های بستان شناختی دراین مجموعه تاریخ باست.
مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر بلقیس تصریح کرد: مهمترین کشفیات فصل هشتم کاوش های باستان شناختی در شارستان در بخش معروف به تپه منار شامل هشت حجره با مصالح آجر و گچ در پیرامون حیاط مرکزی که احتمالاً بقایای مسجد -مدرسه دوره سلجوقی است.
وی افزود: در فصول قبل بخشی از ساختار این بنا شامل ایوان، راهرو مزین به گچبری، و تعدادی حجره طی کاوش های باستان شناسی کشف شده بود که یافته های باستان شناختی در این بخش بیانگر آن است که احتمالا این ساختار با حمله مغولان تخریب و پس از آن تغییر کاربری داده شده و به یک فضای صنعتی (کوره های آهنگری وساخت سفال) تبدیل شده و تا ابتدای حکومت سربداران این روند ادامه داشته است.
نجفی مهم ترین کشفیات در داخل ارگ شهر تاریخی یلقیس را شامل یک ساختار آجری با ملات و اندود ساروج ذکر کرد که احتمالاً بقایای یک حمام دوره ایلخانی است که پس از تخریب جهت ذخیره آب به صورت حوض تغییر کاربری داده شده است.
وی افزود: آنچه از این ساختار پس از تخریبات حفاری های غیرمجاز و ساخت سازهای دوره های متعدد در آن صورت گرفته باقی مانده یک مسیر آب رسانی، بقایای دوحوضچه آب (خزینه)، گرمخانه، پلکان، و یک اتاق با یک حوضچه (احتمالاً سربین) است.
مدیر پایگاه ملی میراث فرهنگی شهر بلقیس شهرستان اسفراین دیگر ساختار مکشوفه از کاوش های فصل هشتم در داخل ارگ این مجموعه تاریخی را سیستم انتقال آب، خانه های مسکونی با ساختار پی سنگی، با کف اندود گچ و دیوارهای خشتی دارای اندودکاهکل و یک لایه اندود گچ و گل اخرا ذکر کرد.
نجفی گفت: هنر سفالگری، شیشه گری، فلزکاری، کاشی از دیگر یافته ها است.
به گزارش ایرنا فصل هشتم کاوش در مجموعه تاریخی شهر بلقیس از اوایل اردیبهشت ماه96 تا اواسط تیرماه به مدت 75 روز به سرپرستی احمد نیک گفتار انجام شد.
شهر کهن اسفراین معروف به شهر بلقیس به عنوان دومین بنای عظیم خشتی و گلی ایران پس از ارگ بم است که در فاصله سه کیلومتری جنوب غربی شهر کنونی اسفراین قرار دارد.
برای دیدن این بنای تاریخی با ارزش در خراسان شمالی می توان از مسیرهای ارتباطی سبزوار – اسفراین، بجنورد – اسفراین و میامی- گرمه – جاجرم – اسفراین سفر کرد.
این مجموعه تاریخی در گستره 180 هکتار قرار دارد که از لحاظ قدمت به استناد متون تاریخی، قبل از اسلام شکوفا بوده و در سال 31 هجری توسط مسلمانان فتح شده است.
طبق یافته های باستان شناسی، قدیمی ترین آثار استقرار در این شهر به اواخر دوره ساسانی مربوط می شود و زندگی در آن تا پایان دوره صفویه ادامه داشته است.
معماری این شهر به شیوه معماری دوره ساسانی است و مورخان و جغرافی دانان، بنیانگذار این شهر را اسفندیار پسر گرشاسب نامیده اند.
مجموعه تاریخی بلقیس شامل ارگ و خندق پیرامون آن، شارستان، ویرانه های معروف به تپه منار (مسجد جامع)، مقبره شیخ آذری، قسمت صنعتی شهر، آب انبار، کاروان سرا، مجموعه معروف به یخدان ها و یک گورستان وسیع در نزدیکی دروازه شرقی آن است.