روش های مراقبت از زبان و ادبیات* نوشته محمد اشراقی
*مدیرمسئول – محمّد اشراقی
زبان وادبیات جزو نهادهای زنده بشمار می رود، زیرا در طول زمان ثابت و جامد نیست، بلکه زنده و پویاست و در صورت مراقبت رشد می کند و چنانچه از توجه بدور باشد با آفت مواجه می گردد.
یکی از عوامل رشد زبان و ادبیات توجه و باز تولید می باشد. وقتی زبان توسط مردم استفاده می شود، صیقل می یابد. از لحاظ شکل و محتوا تازه تر می شود. سرعت و گوش نوازی و غنای زبانهای پر متکلم بیشتر از زبانهائیست که توسط جمعیت کمتر صحبت می شوند.
این روند و ارزیابی در مورد ادبیات فولکلوریک و کلاسیک هم صادق است. بنابراین برای حفظ و رشد زبان و ادبیاتی که استفاده می کنیم مسئله و نحوه استفاده و باز تولید بسیار مهم است. البته یاد آوری این نکته لازم است که عموم مردم استفاده کننده اصلی زبان های محاوره ای و جزو عوامل دخیل در حفظ و رشد این نوع از زبان ها می باشند.
ولی استفاده کنندگان زبان های ادبی و انواع آثار ادبی و هنری خواص مردم در بخش های مختلف ادبی، هنری، علمی و فنی می باشند.
عموم مردم به عنوان مصرف کنندگان زبان و ادبیات و خواص مردم مثل تولید کنندگان آثار ادبی، هنری، علمی و فنی به عنوان مصرف کنندگان این آثار و باز تولید گنندگان آثار مشابه و جدیدتر تلقی می شوند. میزان حفظ و رشد زبان و ادبیات مکتوب، بستگی به اندازه استفاده افراد باسواد، اهل نظر و قلم هر زبان مرتبط است.
اگر عموم مردم در مصرف صحیح زبان محاوره ای خود (اعم از زبان قومی یا زبان ملی ) وسواس داشته باشند تا در ارتباطات خود از زبان صحیح استفاده کنند نوعی خدمت به زبان جاری انجام داده اند. ولی اگر دغدغه استفاده از زبان را نداشته باشند، به فرسایش و آلودگی زبان با واژه های بیگانه کمک می کنند. موضوع در خصوص زبان های مکتوب (قومی و ملی ) نیز به ترتیب فوق می باشد. یعنی استفاده بهینه و مطلوب این زبان ها در تولید انواع آثار ادبی، هنری، علمی و فنی جدید و یا احیا آثار مکتوب پیشین از اهمیت ویژه برخوردار است. کوتاه سخن اینکه وظیفه حفظ زبان و ادبیات اقوام و ملل به عهده عوام و خواص متکلمین آن زبان محول است و بی توجهی به عوامل مضر و مفید مؤثر در حفظ و رشد زبان و ادبیات (اعم از قومی وملی ) نوعی خودزنی فرهنگی و برعکس تلاش هوشیارانه در استفاده اصولی در این مورد جزو خدمات ذیقمت ادبی، فرهنگی،هنری،علمی و فنی بشمار می رود.
