ساخت کاوشگرهای «تیر» و «مهر »

رییس پژوهشگاه هوافضا با استقبال از تحولات صورت گرفته در ساختار فضایی کشور و منفک شدن این پژوهشگاه از سازمان فضایی فهرست بلندی از برنامه های این پژوهشگاه در حوزه های مختلف هوافضا از طراحی و ساخت دو کاوشگر «تیر» و «مهر» به سفارش سازمان فضایی، ساخت کپسول زیستی یک نفره، طراحی موتورهای فضایی، رفع مشکل هواپیمای ملی «ایران – 140» با تعویض موتور و بازگرداندن این هواپیما به خطوط هوایی کشور، استفاده از پیل های سوختی در موتور سوم هواپیماها خبر داد.

دکتر فتح‌الله امی در نشستی خبری با بیان این که سال 93 دستاوردهای خوبی برای نظام جمهوری اسلامی ایران داشت، افزود: طلوع این دستاوردها در اول سال 94 بوده است وآن دستاوردهای تیم مذاکره کننده در جلسات وین بوده است.

وی با ابراز امیدواری از این که پیشرفت تیم مذاکره کننده در جلسات وین منجر به لغو تحریم‌ها شود، اظهار داشت: لغو این تحریم‌ها در پیشرفت فناوری و نوآوری فضایی نقش اساسی خواهد داشت و موجب تسریع دستیابی به اهداف سند هوافضا می‌شود.

امی با اشاره به انتصابات اخیر کشور در حوزه هوا فضا خاطرنشان کرد: این انتصابات نتیجه مشاوره‌ها و جلساتی بوده است که در ابتدای سال جاری در هیات دولت انجام شده است.

رییس پژوهشگاه هوافضای وزارت علوم با غیرقانونی خواندن تصمیمات دولت دهم در ادغام پژوهشگاه ها و مراکز فضایی کشور در سازمان فضایی و خروج آن از زیرمجموعه وزارت ارتباطات به زیرمجموعه نهاد ریاست جمهوری خاطرنشان کرد: این تصمیمات موجب جدا شدن بخش‌های فضایی و هوا فضایی کشور از پیکره اصلی آنها بوده است که در گذشته مصوبه مجلس را داشته است.

امی در این زمینه توضیح داد: سازمان فضایی ایران در سال 82 با مصوبه مجلس شورای اسلامی به عنوان یک نهاد مستقل در وزارت ارتباطات ایجاد شد که با اختیاراتی که بر عهده سازمان قرار داده شد، رییس آن وزیر ارتباطات انتخاب شد. این سازمان تا سال 90 مسیر قانونی خود را طی می‌کرد ولی پس از این سال این سازمان از وزارت ارتباطات منفک و تحت نظر دفتر رییس جمهور قرار گرفت که این امر موجب شد که در روند پرشتاب آن توقف ایجاد شود.

رییس پژوهشگاه هوافضای وزارت علوم تصمیمات اتخاذ شده در خصوص این پژوهشگاه در سال 90 را نیز غیرقانونی خواند و گفت: در سال 1382 شورای گسترش وزارت علوم، مجوز اصولی و در سال 84 مجوز قطعی ایجاد پژوهشگاه هوافضا را صادر کرده بود ولی در سال 90 با تنزل جایگاه این پژوهشگاه، این مرکز به عنوان پژوهشکده ادامه حیات داد. بدین ترتیب پژوهشکده هوا فضا تنها در حوزه فضایی فعال بود و بخش‌های هوایی آن منحل اعلام شد و طی سه سال هیچ گونه فعالیتهای هوایی در این پژوهشکده انجام نشد.

امی با اشاره به روی کار آمدن دولت تدبیر و امید و ارائه شکایت‌نامه‌ای از سوی اعضای هیات علمی پژوهشگاه هوا فضا به وزارت علوم، خاطرنشان کرد: در این شکایت‌نامه اعضای هیات علمی این پژوهشگاه نسبت به اقدامات غیر قانونی در قبال این پژوهشگاه شکایت کردند و وزارت علوم با پیگیری این شکایت‌نامه بر اساس مصوبه سال 82 و 84 با تصویب کارگروهی در هیات دولت این پژوهشگاه به وزارت علوم برگردانده شد. همانطور که سازمان فضایی به وزارت ارتباطات واگذار شد.

امی همچنین به ایجاد مرکز ملی فضایی در معاونت علمی اشاره کرد و در این زمینه توضیح داد: در بسیاری از کشورهای صاحب فناوری‌های فضایی مرکزی با عنوان آژانس فضایی ایجاد می‌شود که در آن افراد صاحب نظر، پروژه‌های فضایی کلان را به لحاظ امکان‌سنجی و برنامه زمانی مورد بررسی قرار می‌دهند و با ارائه گزارش‌هایی به دولت اقدام به اجرای پروژه‌های کلان فضایی می‌کنند.

وی با بیان این که در این راستا خلائی در کشور وجود داشت، ادامه داد: در این راستا اقدام به ایجاد مرکز ملی فضایی در معاونت علمی شد که نقش آن همانند آژانس‌های فضایی در سایر کشورها است.

به گفته امی بر اساس مطالعاتی که این پژوهشگاه بر روی 31 کشور صاحب فناوری فضایی داشته است، بیش از 90 درصد این آژانس‌ها در وزارتخانه‌ها و سازمان‌هایی علمی راه‌اندازی شده است.

سیاست‌های آینده پژوهشگاه هوا فضا

رییس پژوهشگاه هوافضا احیای مجدد به پژوهشگاه هوا فضا را یکی از سیاست‌های مهم این پژوهشگاه نام برد و گفت: در حال حاضر تا 50 نفر پرسنل در این پژوهشگاه فعال هستند در حالی که پرسنل فعال در حوزه فضایی نیز غیر فعال شدند که درصدد فعال‌سازی این پژوهشگاه هستیم.

وی از ابلاغ 65 پروژه تحقیقاتی از سوی ستاد هوا فضا وزارت علوم خبر داد و گفت: این پروژه‌ها بر اساس نیازهای کشور و اهداف سند هوا فضا ابلاغ شده است.

زمین گیر بودن 100 فروند هواپیمای پهن پیکر کشور

امی با اشاره به زمین‌گیر بودن 100 هواپیمای پهن‌پیکر در کشور اظهار داشت: دلیل این امر مشکل تعمیر و نگهداری بوده است به گونه‌ای که هیچ مرکزی خدمات تعمیر و نگهداری هواپیما را ارائه نداده است.

وی با اشاره به سرنوشت هواپیمای ملی ایران 140 گفت: در حال حاضر این هواپیما اجازه پرواز ندارد و یکی از سیاستهای ما رفع مشکل این هواپیما است تا بتوان این هواپیما را در خطوط حمل و نقل هوایی کشور فعال کنیم.

اشکال موتور، عامل سقوط هواپیمای ایران 140

امی با اشاره به جزییات مشکلات موجود در طراحی و ساخت هواپیما 140 توضیح داد:‌ مشکل این هواپیما نوع موتور استفاده شده در این هواپیما است. در این هواپیما که دو موتوره است از نوعی موتور استفاده شده که در دمای بالا قادر به عملکرد مناسب نیست و محفظه موتور آن راندمان خود را از دست می‌دهد از این رو یکی از موتورهای این هواپیما در دمای بیش از 40 درجه سانتی گراد از کار می‌افتد.

رییس پژوهشگاه هوافضا اضافه کرد: سقوط هواپیمای ایران 140 و کشته شدن 40 تن از مسافران آن هم به همین دلیل بوده است که در این راستا موتورهایی برای بهبود عملکرد این هواپیما پیشنهاد دادیم تا بتوان از این هواپیما در مناطق نزدیک به خط استوا مانند شهرهای جنوبی استفاده کرد.

توسعه گروه‌های پژوهشی پژوهشگاه

وی سیاست جدید دیگر این پژوهشگاه را توسعه گروه‌های پژوهشی و پژوهشکده‌های وابسته به این پژوهشگاه عنوان کرد و افزود: در این راستا اقدام به ایجاد پژوهشکده‌های علوم و فناوری هوایی، علوم و فناوری فضایی، مدیریت و حقوق و استاندارد هوایی و فضایی خواهیم کرد.

امی با اشاره به فعالیتهای تحقیقاتی این پژوهشگاه در حوزه پرتاب موجود زنده یادآور شد:‌ از جمله آن می‌توان به پرتاب موجود زنده پیشگام و فرگام تا ارتفاع 120کیلومتری اشاره کرد که سالم به زمین برگشتند و در پروژه دیگری نیز درصدد انجام پرتاب‌هایی در ارتفاع زیر مداری هستیم که در این زمینه پروژه‌های تحقیقاتی در دستور کار قرار دارد.

رییس پژوهشگاه هوا فضا ادامه داد: در این راستا اقدام به طراحی و ساخت ماکت پیکره کپسول زیستی شده‌اند که در روز فناوری فضایی عرضه شد و اقدامات برای ساخت نمونه مهندسی این کپسول فضایی یک نفره در دستور کار قرار دارد.

امی با تاکید بر این که به زودی نمونه واقعی این کپسول ساخته می‌شود، خاطرنشان کرد: ساخت نمونه واقعی این کپسول مستلزم ابلاغ سیاستهای دولت در زمینه پرتاب انسان به ارتفاع زیر مداری است که در صورت ابلاغ این سیاستها در این زمینه اقدام می‌شود.

تلاش پژوهشگاه برای همکاری‌های بین‌المللی

امی همکاری با مراکز تحقیقاتی داخل و خارج را از سیاستهای دیگر این پژوهشگاه ذکر کرد و یادآور شد: در این راستا اقدام به اخذ پروژه‌هایی از خارج کشور خواهیم کرد تا ایران بتواند در چرخه فناوری فضایی بین‌المللی نقش خود را ایفا کند. به عنوان مثال محققان دنیا طراحی و ساخت پرنده‌هایی را در دستور کار دارند تا بتوانند از منابع تجدید‌پذیر استفاده کنند.

وی اضافه کرد: هواپیماها دارای سه موتور هستند که موتور سوم آنها در سطح فرودگاه‌ها کار می‌کند به این صورت که در زمان نشستن هواپیما بر باند فرودگاه به منظور تامین انرژی‌های مورد نیاز هواپیما این موتور شروع به فعالیت می‌کند که آلایندگی‌های زیادی برای فرودگاه‌ها به همراه دارد.

نشست و برخاست سالانه 100 هزار فروند هواپیما در فرودگاه مهرآباد

امی با اشاره به نشست و برخاست سالیانه صد هزار هواپیما در فرودگاه مهرآباد گفت: فرودگاه مهرآباد جزو فرودگاه‌های آلوده دنیا است از این رو ما به دنبال این هستیم که موتور سوم هواپیما با استفاده از باتری‌های سوختی عملکرد خود را انجام دهد.

امی با تاکید بر این که در حال حاضر ناسا در این زمینه پروژه‌های تحقیقاتی را اجرایی کرده است، گفت: در چنین حوزه‌هایی که در مرز دانش هستند، می‌توانیم همکاری‌های مشترک داشته باشیم.

ایجاد شرکتهای دانش بنیان در پژوهشگاه هوا فضا

به گزارش ایسنا، رییس پژوهشگاه هوافضا ایجاد شرکتهای دانش بنیان را از دیگر برنامه‌های این پژوهشگاه عنوان کرد و افزود: با ایجاد این شرکتها در پژوهشگاه می‌توانیم زیر پروژه‌های فضایی را به این شرکتها واگذار کنیم.

علاوه بر آن درصدد هستیم تا با همکاری وزارت دفاع پروژه‌های هوافضایی را در بخش غیر نظامی اجرایی کنیم.

امی همچنین با تاکید بر ضرورت توسعه هوانوردی عمومی خاطرنشان کرد:‌ در حال حاضر بسیاری از فرودگاه‌های کشور بلا استفاده شده اند که با توسعه هوانوردی عمومی بخشی از مشکلات موجود در بخش حمل و نقل عمومی را کاهش دهیم.

وی گفت: سالانه 30 هزار کشته در جاده‌های کشور داریم که با توسعه هوانوردی عمومی حوادث کمتری نسبت به حمل و نقل جاده‌ای خواهیم داشت.

امی همچنین طراحی و ساخت هواپیمای هیبریدی با استفاده از انرژی خورشیدی از دیگر برنامه‌های این پژوهشگاه ذکر کرد.

لزوم توجه به طرح اعزام فضانورد به رغم اولویت پرتاب ماهواره ها

امی با اشاره به لزوم توجه به اعزام فضانورد به فضا در ایران توضیح داد: در جلسه‌ای از موضوع پرتاب موجود زنده به فضا دفاع کردم ولی در مناظره دیگری که در سالروز فضایی کشور اعلام کردم که با اختصاص کلیه اعتبارات به پرتاب انسان به فضا مخالفت کردم چرا که موضوع پرتاب ماهواره بیش از اعزام انسان به فضا اهمیت دارد.

وی با تاکید بر این که در حال حاضر سرویس های تمام موبایل‌های کشور از طریق ماهواره‌های خارجی ارائه می شود و دولت بابت آن اجاره پرداخت می‌کند، گفت: علاوه بر آن صدا و سیما نیز اجاره‌هایی برای استفاده از ماهواره‌های خارجی پرداخت می‌کند از این رو ضرورت دارد تا نسبت به طراحی و ساخت و پرتاب ماهواره‌ها در کشور توجه ویژه صورت گیرد.

برنامه‌های پژوهشگاه در زمینه ساخت ماهواره‌ها

رییس پژوهشگاه هوافضا با اشاره به اهداف سند هوافضا کشور یادآور شد: بر اساس این سند تا سال 1404 ایران باید ماهواره 500 کیلویی خود را در مدار ژئو (36 کیلومتری) قرار دهد.

امی با اشاره به آخرین ماهواره پرتاب شده کشور یادآور شد: ماهواره فجر که آخرین ماهواره پرتاب شده ایران است 50 کیلوگرم وزن داشته و برای رسیدن به وزن 500 کیلوگرم نیاز به نیروی رانش بالاتری خواهیم داشت.

وی همچنین با تاکید بر تمرکز فعالیتهای تحقیقاتی این پژوهشگاه در زمینه موتورهای فضایی خاطرنشان کرد: برای افزایش نیروی رانش باید به بخش موتورهای فضایی توجه شود و موتورهایی با پراکس بالا در کشور ساخته شود.

طراحی کاوش‌گر در دستور کار پژوهشگاه

امی از طراحی و ساخت دو کاوشگر در این پژوهشگاه خبر داد و گفت: دو کاوشگر تیر و مهر به سفارش سازمان فضایی در دستور کار قرار گرفته است.