ایلام قطب تولید«قزل آلا» شد/ واردات بی رویه آسیب آبزی پروری

ارک خبربه نقل ازمهر: نیاز به مواد پروتئینی سالم و کمبود منابع آبی در کشور ایران باعث شده بهره برداری دو یا چند منظوره از منابع آب همواره مورد توجه قرار گیرد، یکی از این بهره برداری های چند منظوره پرورش ماهی است.

ماهیان پروتئینی از لحاظ دامنه تحمل دمایی به دو گروه ماهیان سردآبی و گرمابی تقسیم می شوند. ماهیان سردآبی در ۱۲ تا ۱۸ درجه سانتی گراد رشد می کنند و دمای بالای ۲۴ درجه موجب تلفات این ماهی ها می شود. میزان اکسیژن محلول در آب برای پرورش این ماهی ها نیز به فاکتورهای متعددی از جمله ارتفاع، دما، شوری و غیره بستگی دارد اما در هر حال اکسیژن خروجی نباید کمتر از ۵ میلی گرم در لیتر باشد.

وجود رودخانه های دائمی و سدها باعث شده طی سال های گذشته مجتمع های پرورش ماهی و پرورش ماهی در قفس در استان ایلام رونق بگیرد.

طرح پرورش «ماهی در قفس» در استان ایلام

امیرعلی یوسفی یکی از صاحبان پرورش «ماهی در قفس» در استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: بالاخره طرح پرورش ماهی در قفس معمولا در کنار سدها ایجاد می شود، با ایجاد فنس معمولا باعث اشتغالزایی افراد و یا ساکنین آن مناطقی می شود که در نزدیکی سدهای استان ساکن هستند.

وی گفت: در استان ایلام دو سد مستعد پرورش ماهی در قفس شامل سدهای سیمره و دویرج وجود دارد که باعث اشتغالزایی جوانان و ساکنین این مناطق می شود و می توانند استان ایلام را از این بن بست خارج و به توسعه کیفی برسانند.

وی ادامه داد: طرح پرورش ماهی در قفس یکی از طرح های بسیار خوب برای جایگزین گوشت های قرمز و مابقی حوزه مصرفی استان است، برای ماندگاری و پایداری این طرح ها که باعث انگیزه و اشتغال جوانان شود، مسئولان باید در مرحله اول به صورت آزمایشی یک قسمت از این سدها را در اختیار مردم قرار دهند که به عنوان پایلوت ببینند این طرح با موفقیت روبه رو می شود یا نه.

وی اضافه کرد: در صورتی که این طرح ها با موفقیت روبه رو شد می توانند این طرح ها را در مرحله بعد افزایش دهند، اطلاع رسانی عمومی نیز می تواند کیفیت کار را بالا ببرد و باعث رقابت در این زمینه شود، به نظر من این خود می تواند در راستای توسعه استان و اشتغالزایی هم کم نظیر و هم بی نظیر باشد.

وجود ۲۰۰ مزرعه پرورش ماهی با ظرفیت تولید ۷۵۰۰ تن در ایلام

مدیر شیلات و آبزیان استان ایلام در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: روش های مختلفی برای پرورش ماهی در دنیا و کشور ما وجود دارد در این زمینه بحث پرورش ماهیان گرمابی و سردآبی را داریم.

رضا سلیمانی ادامه داد: پرورش گونه های ماهیان گرمابی اصولا به آب هایی نیاز دارند که دمای آب بالای ۱۸ درجه سانتی گراد باشد، استخرهای خاکی برای پرورش این گونه ماهیان درست می کنند و بعد ۴ گونه ماهی کپور را به صورت خانوادگی در آن پرورش می دهند.

وی تصریح کرد: در زمینه ماهیان سردآبی شرایط دمای آب باید دمای زیر ۱۸ درجه را داشته باشد که ماهی قزل آلا در این زمینه پرورش داده می شود.

سلیمانی افزود: استان ایلام به صورت علمی از سال ۷۵ که مدیریت شیلات استان تشکیل شد این طرح را در دستور کار و پیگیری قرار داده و هم اکنون در استان ۲۰۰ مزرعه پرورش ماهی گرمابی و سردآبی با ظرفیت نزدیک به هفت هزار و ۵۰۰ تن فعال است.

وی افزود: در حال حاضر روستای کلم در شهرستان بدره قطب مهم پرورش ماهیان سردآبی از جمله قزل آلا است، همچنین در سراب کلان، میمه زرین آباد نیز مزارع پرورش ماهیان سردآبی که ماهی قزل آلا است وجود دارد.

توسعه پرورش ماهی گرمابی در استان

سلیمانی اضافه کرد: در زمینه پرورش ماهیان گرمابی نیز در شهرستان های دره شهر و دهلران چون به لحاظ شرایط آب و هوایی مناسب پرورش ماهیان گرمابی بوده در این مناطق فعالیت های خوبی در این زمینه شده است.

وی ادامه داد: هم اکنون نیز مزارع پرورش ماهی در این شهرستان ها مشغول به فعالیت هستند.

آبزیان به عنوان منبع غذایی سالم 

سلیمانی با اشاره به این که مصرف ماهیان سردآبی و گرمابی از نظر کیفیت و کمیت تفاوتی با هم ندارند، گفت: اصولا آبزیان در دنیا به عنوان منبع غذایی سالم شناخته شده اند یعنی ما اگر بخواهیم تفاوتی بین آنها قائل شویم تفاوت خاصی در این زمینه با هم ندارند که بخواهیم مصرف  یک ماهی را نسبت به ماهی دیگر ترجیح دهیم، به صورت کلی فقط شاید در نحوه آشپزی و پخت یک سری تفاوت ها با یکدیگر داشته باشند.

وی ادامه داد: به عنوان مثال پخت گونه ماهی قزل آلا نسبت به گونه گرمابی ساده تر است به همین جهت درصد بیشتری نسبت به خرید ماهی قزل آلا گرایش دارند اما به لحاظ اهمیت و تغذیه و نیز مواد معدنی یا ویتامین هایی که در آبزیان است تفاوتی آن چنانی وجود ندارد.

مشکل فروش ماهی

وی افزود: متاسفانه در این زمینه با مشکلاتی نظیر فروش محصول مواجه هستیم، معضل این قضیه بازاریابی نیست بلکه واردات بی رویه ماهیان تیلاپیا و سایر ماهیان است که از مرزهای رسمی و غیر رسمی وارد می شوند و باعث می شود که قیمت ماهی قزل آلا پایین بماند و تولید کننده به رغم مشکلات زیادی که دارد مجبور است ماهی را با قیمت ارزان بفروشد.

مدیر شیلات و آبزیان استان ایلام در زمینه توسعه و اشتغالزایی جوانان استان از این طرح ها گفت: هم اکنون بحث پرورش ماهی در قفس یکی از روش های جدیدی است که ما در استان این طرح را در دست پیگیری داریم، ما در منابع آبی پشت حوضچه آب سدها پروژه در حال تعریف داریم. در کشور نیز در سیاست های وزارت جهاد کشاورزی تاکید بر آن شده که برای استفاده بهینه از منابع آب هایی که برای کشاورزی بیشتر استفاده می شوند، حتما طرح  پرورش ماهی در قفس را در اولویت قرار دهیم.

سلیمانی تصریح کرد: در حال حاضر نیز در سد سیمره ، شهرستان بدره و نیز سد دویرج شهرستان دهلران در زمینه پرورش ماهی در قفس فعالیت وجود دارد، نزدیک به  دو هزار تن ظرفیت سد سیمره عملیاتی شده که یک هزار تن آن به متقاضیان بومی منطقه ای واگذار شده است.

وی گفت: یک هزار تن نیز به یک سرمایه گذار بومی واگذار شده است، در نظر داریم که این طرح را توسعه دهیم که بتوانیم در این راستا اشتغالزایی را برای جوانان حاشیه این سدها و اهالی منطقه فراهم کنیم.

لزوم آموزش های لازم در زمینه پرورش ماهی

احسان عبدلی یکی از کارشناسان حوزه آبزی پروری نیز در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: در خصوص پرورش ماهی دو بحث بسیار حائز اهمیت است اول اینکه ماهیان منبع پروتئین ها برای مصارف ما هستند و دوم این که اشتغال با هزینه کم و زود بازده  است.

وی گفت: این روش پرورش ماهی در قفس می تواند ما را از مهلکه نبود منابع آبی تمیز برای پرورش ماهی قزل آلا نجات دهد که این روش به این صورت است که از مخازن سدها را استفاده می کنیم چون آب دمای مناسبی دارد و پاکیزه است.

عبدلی در زمینه آموزش به کارآموزان این طرح ها گفت: آموزش رکن اساسی در تمام زمینه ها محسوب می شود، تجربه ای که ما از ماهی های مدار باز داریم این را می گوید که آموزش قبل از حرکتی باید انجام شود یعنی اداره کل فنی و حرفه ای و شیلات در یک اقدام مشترک بایستی کلاس های توجیهی در این زمینه داشته باشند و به متقاضیانی که در این زمینه آموزش دیدند و نمره خوبی کسب کردند مجوز داده شود نه هر متقاضی، باید متقاضیان آزمون ها را به طور کامل طی کرده باشند.

نکته حائز اهمیت این است که به گفته کارشناسان شیلات برای پرورش ماهی قزل آلا حداقل به زمینی به مساحت ۱۰۰ متر نیاز است شرایط نسبتا آسان و هزینه کم پرورش ماهی قزل آلا سبب شده که به عنوان مثال در شمال کشور عده زیادی در منازل خود اقدام به پرورش و فروش این نوع ماهی کنند.

بدون شک توسعه فعالیت های مرتبط با پرورش ماهی در استان ایلام به خصوص ماهی قزل آلا به دلیل کیفیت بالای این ماهی در استان و پرورش ماهی در قفس می توان ضمن تحقق اقتصادی مقاومتی، نقش مهمی در توسعه و اشتغال استان ایجاد کند.