باززنده‌سازی حجرات طبقه فوقانی میدان نقش‌جهان بررسی می شود
پایگاه خبری ارک خبر- اصفهان:
باززنده‌سازی حجرات طبقه فوقانی میدان نقش‌جهان بررسی می شود
همایش “باززنده سازی حُجَرات طبقه فوقانی میدان نقش جهان اصفهان” از سوی مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان با حضور دکتر “رضا ابوئی” برگزار می شود.
به گزارش روابط عمومی سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان، کتب معتبر تاریخی بنای شهر اصفهان را به قرن‌ها پیش از اسلام نسبت می‌دهند که آثار بجای مانده در گوشه و کنار این دیار آن را تأیید می‌کند.
بنا بر مطالعات جامعی که توسط مرحوم دکتر باقر آیت‌اله‌زاده‌ی شیرازی و سایر پژوهشگران در خصوص توسعه شهر در قرون اولیه اسلامی انجام شده، جی و یهودیه دو مرکز عمده زیستی آن روزگار بوده که به همراه تعدادی روستای کوچک و بزرگ ساختار اولیه اصفهان امروز را تشکیل می‌دادند.
شاهکارهاى شگرف معمارى و شهرسازى شهر اصفهان را پایتخت دو امپراتوری بزرگ اسلامی یعنی سلجوقی و صفوی به ترتیب در سده‌های 5 و 11 هجری بوجود آورده اند.
شاید کمتر فرد ایرانی باشد که دست‌کم یکبار نام میدان نقش جهان 400 ساله را نشنیده باشد، معماران و شهرسازان عصر صفوى با انتقال مرکز شهر در محور جنوب غربى میدان کهنه، بافت جدید بازار، میدان، دولتخانه و مسجد جامع جدیدى بنا نموده و اصفهان روزگار صفوى را شکل تازه‌ای دادند. حریم بافت تاریخی پیوسته اصفهان از محلات شمالی مسجد جامع عتیق شروع شده و علاوه بر محور قدیم شهر مشتمل بر محلات توسعه‌یافته دوران صفوى و بازارهای متصل به آن تا پل خواجو و محل دروازه قدیم حسن‌آباد، چهارباغ عباسى، چهارباغ بالا و حریمهاى رودخانه مىباشد.
عرصه محور تاریخى اصفهان نیز از جبهه شمالى مسجد جامع و بازار مجلسى شروع شده و سراسر محدوده‌ی میدان کهنه را در برمىگیرد. پس از آن به سمت مغرب متمایل شده و مشتمل بر مجموعه‌ی هارون ولایت، مسجد على و بازارهاى مجاور می‌شود که بخشى از بازار عام قدیم اصفهان است.
ده‌ها مدرسه و سرا نظیر سراى شکربیگ و کیسارىها، مدرسه‌ی کاسهگران و حاج حسن از دیگر بناهای این بخش از محور است. محور سپس به مسجد و مدرسه ذوالفقار از یادگارهای شاه‌طهماسب رسیده و به چهارسوق و کوی باغ قلندرها و مسجد حکیم می‌رسد و سپس با مجموعه‌ی بازارهاى کوچک و بزرگ و در هم تنیدهاى به بازار قیصریه یا شاهى و دست آخر به شمال میدان نقش‌جهان منتهی می‌شود.
اینجاست که با انفجار نور چشم بیننده پس از طی بیش از دو کیلومتر بازار سرپوشیده به این میدان باشکوه روشن می‌شود. شاخصترین عنصر این محور، مجموعه میدان است که با عناصر بىهمتاى پیرامونش چون ماه نخشب در آسمان ایران مىدرخشد.
در اواخر دهه هفتاد مسئولین امر تحت تلاش مرحوم دکتر شیرازی کار باززنده سازی حجرات طبقه‌ی فوقانی اطراف میدان را مد نظر قرار دادند که نتیجه‌آن امروز در میدان مشاهده می‌شود.
این عملیات تحت نظارت نگارنده از گوشه جنوب شرقی میدان شروع شد و با همه مشکلات به اطراف میدان گسترش یافت. طرح اکوموزیوم میدان نقش جهان از نتایج این عملیات مرمتی و بازسازی بود که در حال حاضر می‌تواند مورد نظر جدی مسئولین شهری قرار بگیرد.
نکته جالب توجه در روند معمارى و شهرسازى روزگار صفویه در خصوص احداث میدان و بازارهاى جدید ظرافت ویژهاى است که طراحان و شهرسازان آن ایام به خرج دادهاند تا علاوه بر آنکه طرح جدید بافت کهن و مسکونى شهر را دچار آسیب نمىنماید در عین حال مرکز مذهبى و حکومتى را به جایگاه مورد پسند خود انتقال داده و از طرفى اقتصاد شهر را با یک شریان جدید و حیاتى که روز بروز بر اهمیتش افزوده مىشود، پیوند داده و سپس به سمت دروازه جنوبى شهر هدایت مىکرده است.
آنچه امروز می توان از معماری قدیم درس گرفت این است که در یک طرح جامع موفق که احتمالاً بهترین طرح جامع و کامل شهرى در خصوص مسائل شهرسازى در جهان قدیم محسوب مىشود، معماران و طراحان شهری به گونهاى اندیشیده و عمل نمودهاند تا کمترین خدشه و آسیب به سیماى بافت کهن شهرى خود پدید نیاورند.
در همین راستا همایش “باززنده سازی حُجَرات طبقه فوقانی میدان نقش جهان اصفهان” از سوی مرکز اصفهان شناسی و خانه ملل سازمان فرهنگی تفریحی شهرداری اصفهان روز سه شنبه 25 آبان ماه با حضور دکتر “رضا ابوئی” دانشیار دانشگاه اصفهان در سالن کتابخانه مرکزی برگزار می شود.
دکتر رضا ابوئی تحصیلات خود را تا مقطع دکترا ادامه داده و در سال 1385 از دانشگاه شفیلد انگلستان به عنوان اولین دکترای مرمت کشور فارغ‌التحصیل گشت. وی از سال 1376 در دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی متعددی نظیر دانشگاه هنر اصفهان، دانشگاه یزد، دانشگاه شهید بهشتی و نیز برخی از واحدهای دانشگاه آزاد و علمی کاربردی در کشور به تدریس دروس مختلفی در زمینه‌های تاریخ و مبانی نظری مرمت، مطالعه و شناخت بناها و بافت‌های تاریخی و نیز طرح مرمت معماری و شهری مشغول بوده و از سال 1394 به عنوان دانشیار در دانشکده حفاظت و مرمت دانشگاه هنر اصفهان مشغول انجام وظیفه است.
از وی مقالاتی به فارسی و لاتین در کنفرانس‌ها و مجلات مختلف داخلی و خارجی چاپ شده و هم اکنون ایشان مشغول تألیف مجموعه‌ی بزرگ «دفتر جامع مرمت و احیای بناها و بافت‌های تاریخی» در چهارده مجلد است. فهرست کامل آثار و تجارب علمی، پژوهشی و اجرائی وی در سامانه اساتید دانشگاه هنر اصفهان (www.aui.ac.ir) موجود است.
