استفاده از انرژی‌های نو، راهکاری برای کاهش آلودگی هوا
ارک خبر-استاد دانشگاه تبریز با بیان اینکه استفاده از انرژی‌های نو راهکاری برای کاهش آلودگی هواست، گفت: در کشور ما استفاده از انرژی‌های پاک مانند انرژی گرمای زمین، چشمه های آب گرم، انرژی حرکت آب در رودخانه، انرژی صوت، انرژی امواج دریا، انرژی برق آبی، توربین های بادی و انرژی خورشیدی جایگاه خود را پیدا نکرده اند.
یعقوب دین پژوه در گفت‌وگو با ایسنا، منطقه آذربایجان شرقی افزود: متاسفانه استفاده از پنل‌های خورشیدی در پشت بام منازل، ادارات و موسسات آموزشی، خدماتی و درمانی به صورت جدی در ایران رواج نیافته است. در حالی که کشور ما از نظر استفاده از انرژی‌های پاک مانند انرژی خورشیدی در موقعیت بسیار ممتازی قرار دارد. مقدار انرژی تابشی رسیده به زمین، به خصوص در نواحی کویری و مرکزی ایران قابل توجه است، شاید تنها با استفاده از پنج درصد انرژی خورشیدی رسیده به زمین، نیاز به مصرف سوخت در ایران به طور قابل ملاحظه‌ای کاهش یابد.
وی با بیان اینکه امروزه مشکلات اعصاب و روان در بین مردم نسبت به گذشته افزایش یافته است، گفت: اکنون مهم ترین عامل آلودگی هوا منشا ترافیکی در شهرها و استنشاق هوای آلوده به ویژه دود گازوئیل است که تاثیرات مخربی بر روی سیستم اعصاب بدن می گذارد و درمان آن به آسانی میسر نیست، درمان این نوع بیماری ها ممکن است ده‌ها سال طول بکشد و شخص برای درمان آن مجبور به پرداخت هزینه سنگین و تهیه داروهای گران قیمت شود، مصرف این نوع داروها مانند هر داروی دیگر سایر اندام های داخلی فرد از جمله کلیه‌ها را دچار اختلال می‌کند.
وی با بیان اینکه هوای سالم یکی از نیازهای ضروری انسان و سایر موجودات زنده محسوب می شود، اظهار کرد: امروزه گسترش شهرنشینی و افزایش جمعیت در شهرهای بزرگ، مسائل و مشکلات جدی مانند آلودگی هوا را به وجود آورده به طوری که آلودگی هوا در سال های اخیر نسبت به دهه‌های گذشته افزایش یافته است، امروزه ساختمان ها مطبق بوده و انرژی مصرفی برای گرمایش در سطح شهر نیز افزایش یافته که این عامل موجب انتقال دود زیادی به اتمسفر می شود.
دین پژوه افزود: با افزایش جمعیت میزان وسایل نقلیه عمومی، شخصی و دولتی و تعداد مراکز خدماتی، تجاری، درمانی، آموزشی، فرهنگی و غیره نیز افزایش یافته است که تمامی این اماکن جهت تامین گرمایش مورد نیاز خود در زمستان از سوخت های فسیلی و برای تامین سرمایش در تابستان از کولرهای برقی استفاده می‌کنند که میزان استفاده ی بالا از برق را به دنبال دارد، در نتیجه موجب افزایش تقاضا برای تولید برق شده که این انرژی نیز از نیروگاه های حرارتی تامین می شود، از آنجایی که سوخت نیروگاه‌ها اغلب مازوت یا نفت کوره و گازوئیل است، سوختن آنها موجب افزایش آلودگی هوا می شود.
وی با بیان اینکه برای جلوگیری از آلودگی هوا باید از افزایش بی رویه خودروها در سطح شهر جلوگیری کرد، گفت: از رده خارج کردن خودروهایی که عمر مفید آنها به پایان رسیده است، می تواند راهکار خوبی برای جلوگیری از آلودگی هوا شود. به عنوان مثال می‌توان از ارائه خدمات بیمه شخص ثالث به این نوع خودروها و از خرید و فروش و انتقال خودروهای اسقاطی در دفترخانه ها جلوگیری کرد.
وی با اشاره به اینکه اجرای طرح اسقاط خودروهای فرسوده در شهرهای بزرگ نباید متوقف شود، بیان کرد: شرکت‌های خودروساز داخلی، باید تا چندین سال متوالی خودروهای جدید را کمتر از خودروهای فرسوده و از رده خارج شده به مردم عرضه کنند تا تناسبی بین تعداد خودروهای موجود با ظرفیت خیابان های شهر برقرار شود، خودروهای تولیدی در داخل کشور باید استانداردهای زیست محیطی را رعایت کرده و از بنزین مصرفی با کیفیت بالا و استانداردهای زیست محیطی بین المللی برخوردار باشد.
وی ترویج استفاده از دوچرخه پایی و خرید و تحویل دوچرخه توسط ادارات، دانشگاه ها و تحویل آنها به ابواب جمعی در کاهش آلودگی شهرها را بسیار موثر دانست و افزود: شهرداری‌ها می‌توانند در این زمینه امکان استفاده آسان و رایگان از دوچرخه را برای شهروندان فراهم کنند.جلوگیری از حرکت اتومبیل ها و موتورسیکلت های دودزا در سطح شهر نیز می تواند نقش مهمی در کاهش آلودگی هوا داشته باشد که این اقدام می تواند توسط پلیس راهنمایی و رانندگی و طرفداران داوطلب محیط زیست پاک (موسسات مردم نهاد) اجرایی شود.
دانشیار دانشگاه تبریز در رشته مهندسی منابع آب با تاکید بر اینکه ارائه گواهی معاینه فنی خودرو برای تمدید بیمه شخص ثالث خودروها باید اجباری شود، گفت: معاینه فنی ماشین های شهری اعم از خصوصی یا دولتی باید به صورت جدی انجام شود. معتقدم در این راستا ایحاد جرایم برای مالکان خودروهای دودزا و عدم اجازه تردد به کامیون‌های گازوئیلی در شهرها، برقراری جرایم سنگین برای افرادی که به عمد موجب آتش سوزی مانند سوزاندن ناقص چوب درختان برای تولید زغال، لاستیک اتومبیل و ضایعات کارخانجات می‌شوند، ضروری است.
وی ادامه داد: گسترش وسایط نقلیه عمومی مانند قطار شهری و اتوبوس‌های تندرو گازسوز، ترویج پیاده روی و فرهنگ استفاده از دوچرخه می‌تواند در حل مشکل آلودگی هوا موثر واقع شود. نهادهای فرهنگی مانند رسانه ها، فضای مجازی، علما، روحانیت و آموزش و پرورش در این راستا می‌توانند نقش مهمی ایفا کنند به عنوان مثال مطرح کردن مسئله آلودگی هوا در کتب درسی می تواند دانش آموزان را با این معضل آشنا کرده و آنها را در حل تدریجی مسئله ترغیب کند.
وی با بیان اینکه اخذ جریمه، مالیات زیاد از صاحبان کارخانجات دودزا می تواند نقش نیروی بازدارنده را اعمال کند، افزود: وادار کردن صاحبان کارخانجات دودزا به تغییر و نوسازی سیستم سوخت از گازوئیل به گاز و نصب فیلترهای موثر بر کاهش میزان دود از اقدامات مهمی است که باید جهت کاهش آلودگی هوا انجام شود. ایجاد “پلیس هوای پاک” در شهرهای بزرگ، تاسیس و راه اندازی اکیپ های مجهز و آماده به وسایل اطفای حریق و جلوگیری از آلودگی های موضعی هوا مانند سوزاندن لاستیک اتومبیل و ضایعات خطرناک کارخانجات از مهم ترین نیازهای جامعه شهری برای جلوگیری از آلودگی هوا است.
دین پژوه مدیریت صحیح پسماند و زباله های شهری را لازمه استفاده از مدیران آموزش دیده عنوان کرد و گفت: افراد خاطی نباید به راحتی و بدون هزینه به سوزاندن ضایعات خطرناک کارخانه یا حتی لاستیک ماشین اقدام کنند بی شک سهم قشر مرفه در سرانه تولید زباله خیلی بیشتراز طبقه فقیر است.
وی با اشاره به نقش شهرداری‌ها و شورای شهر در کاهش آلودگی هوا، اظهار کرد: شهرداری باید از ساخت آپارتمان‌های مرتفع در شهر بدون رعایت استانداردهای شهری جلوگیری کند.
وی افزود: با توجه به اینکه درختان شریان تولید اکسیژن برای تنفس مردم در شهرها هستند معتقدم هر شخصی که درختان مسن و قطور را قطع می کند باید خسارت آن را بپردازد، همچنین رعایت استاندارد ایجاد فضای سبز در شهر ها حائز اهمیت است بنابراین سرانه فضای سبز باید در شهر از میزان استاندارد کمتر نباشد.
وی با تاکید بر اینکه آلودگی هوا موجب تولید مواد سمی خطرناک مانند سرب و فلزات سنگین و موجب بروز مشکلات تنفسی، قلبی، عصبی و سرطانی برای مردم می شود، افزود: افراد مبتلا به این بیماری ها علاوه بر مشکلات رنج بیماری برای تهیه دارو متحمل هزینه های زیادی می شوند. با پیشگیری هایی مانند سالم سازی محیط زیست از جمله هوا، آب و خاک می توان تا حد زیادی از ابتلای مردم به این بیماری‌ها جلوگیری کرد.
وی در بخش دیگر سخنان با بیان اینکه خاموش کردن آتش و دود وظیفه انسانی هر شهروند است، افزود: هر شهروندی در حین مشاهده ی آتش سوزی با اطلاع رسانی سریع به اداره مراجع ذی ربط مانند آتش نشانی، اداره محیط زیست، فرمانداری وشهرداری شهر محل سکونت به وظیفه ی انسانی خود عمل کند در غیر این صورت در پیشگاه خدا مسئول است.
وی ادامه داد: اگر مدیری نسبت به دود غلیظی را که از زمین به فضا متصاعد شده بی تفاوت باشد باید بلافاصله عزل شود. هر مدیر یا شهروند باید در استفاده بهینه از انرژی محل کار موسسه ذی ربط تلاش کرده و از هدر رفتن انرژی جلوگیری کند، چرا که علاوه بر تحمیل هزینه تامین انرژی به جامعه در آلوده کردن هوای شهر و در نتیجه بیمار کردن مردم نیز سهیم می شود.
